Manavgat İlçesi ve Köylerindeki Düz Dokumalar

Year 2012, , 102 - 111, 03.03.2012

Fatma Ö. Pişkin

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.32

Abstract

İnsanlar, ihtiyaçlarını karşılamak için tabiatta bulunan malzemeleri kullanarak çok değişik ürünler ortaya çıkarmıştır. İhtiyacını karşıladığı, farklı
fonksiyonları olan ürünleri çok farklı işlemlerle
estetik ve göze hoş gelecek şekilde bezemişlerdir.
Bunların en önemlileri de düz dokumalardır. Düz
dokumalar yüzyıllardan beri insanoğlunun yaşamında geniş bir kullanım alanı bulmuştur.
Yörede yaşayan Yörükler tarafından da Manavgat ve köylerinde düz dokumaların oldukça
yaygın olarak kullanıldığı bilinmektedir.

Yörede
bulunan dokumalarda tabii malzemeler (yün,
kıl, pamuk… vb) oldukça fazla kullanılmıştır.
Farklı alanlarda kullanılan düz dokumalar farklı tekniklerle dokunmuştur. Oldukça estetik bir
şekilde hazırlanan bu dokumalar Yörüklerin
göçlerini taşımada, eşya olarak evlerinde, genç
kızların çeyizlerinde yıllarca kullanım alanı bulmuştur.

Manavgat ve köylerinde Yörük kültürünün
etkisiyle hayvancılıkla uğraşın sonucu yün ve
kıl çok kolaylıkla temin edilmiştir. Dokumaların, evlerde hammaddeden taranan, eğirilen ve
boyanan iplerle yapıldığı tespit edilmiştir. Düz
dokumalarda bu malzemelerin oldukça geniş bir
kullanım alanı bulduğu bu çalışma ile belgelenmeye çalışılmıştır. Bu dokumaların yapım teknikleri ve bezeme konuları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bezeme konuları Manavgat merkez ile
bazı köylerinde benzerlik, bazılarında farklılıklar
göstermektedir.

Çalışma hazırlanırken Manavgat ve köylerinde ulaşılan örnekler fotoğraflanıp konu ile
ilgili kaynaklar taranmıştır. Kullanılan dokuma
tezgâhları incelenmiştir. Malzeme, form, renk,
bezeme konuları ve yöresel ürünleri kaynak kişilerden alınan bilgilerle literatüre eklenmesi
amaçlanmıştır. 

Keywords

Manavgat, düz dokuma, ıstar, Yörük, göç

References

• Barışta, H. Örcün (1998), Türk El Sanatları, Ankara, T. C. Kültür Bakanlığı.
• Deniz, Bekir (5- 10 Mayıs ’08), ‘’Gazipaşa (Antalya) Yöresi Kirkitli Dokumaları’’, G S E 1 Güzel Sanatlar Etkinlikleri, Antalya, s. 115.
• Kademoğlu, Osman (1973), “Anamas Yaylalarında”, Türkiyemiz, Yıl: 4, S.10, İstanbul, s.27
• Kırtı, Hasan (2003), Kuvay-ı Milliye’de Manavgat ve Antalya’nın İtalyanlar Tarafından İşgali, Manavgat.
• Onuk, Taciser, Akpınarlı Feriha (1998), Şanlıurfa Karakeçili Kilimleri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 18.
• Pekin, Ersu (2002), ‘’Yörük Çuvalları’’, Türkeli, Ankara, s.72.
• Tunçdemir, Orhan (1973), Manavgat Tarih ve Turizm, Manavgat.