20.YÜZYILA AİT BİR GRUP YUNTDAĞ HALISI

Year 2019, , 78 - 95, 25.06.2019

Gonca Karavar Bahadır Öztürk

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.124

Abstract

Anadolu
el dokuması halıcılığında önemli halı dokuma merkezleri içerisinde Yuntdağ
Bölgesi de geçmektedir. Batı Anadolu halıcılığında Bergama, Çanakkale, Gördes,
Kula gibi önemli merkezlerin dokumacılığı ile ilgili yayınlara ulaşmak kolay
olmakla birlikte Yuntdağ halılarının tarihini ve teknik, sanatsal özelliklerini
anlatan çalışmalar sayıca azdır. Bu çalışmada, Yuntdağ halıları ile ilgili önceden
yapılan yayınlar bir arada değerlendirilmiş, alan araştırması sonucunda tespit
edilen 20. Yüzyıl Yuntdağ halısı örneklerinin teknik ve desen özellikleri incelenmiştir.
Çalışma, alan araştırması ve kaynak taraması yöntemleriyle yürütülmüştür. Alan
araştırması sırasında ilk olarak Manisa Turgutlu’da koleksiyon sahibi Orhan
Özer ziyaret edilmiş ve koleksiyonu incelenmiştir. Sonra,  Manisa Büyükşehir Belediyesi ve Manisa Yunus
Emre Belediyesinden ilgili kişiler ile Yuntdağ Bölgesine gidilerek bölge
halıcılığı ile ilgili araştırma ve durum tespiti yapılmıştır. Alan araştırması
sonucunda özel koleksiyonda yedi, Asmacık Köyü camiinde üç olmak üzere toplam on
adet 20. yüzyıl Yuntdağ halısına ulaşılmıştır. Ulaşılan bu dokumaların her
birinin teknik analizi yapılmıştır. Bu makale ile tespit edilen Yuntdağ
halılarının incelenmesi sonucunda, 20. yüzyıla ait bir grup Yuntdağ halısının
literatüre kazandırılması hedeflenmiştir.

Keywords

Batı Anadolu, Manisa, Yuntdağ, Halı, Seccade

References

• Bekir Deniz – Harun Ürer, “Selçuk (İzmir) Civarında Yaşayan Tekeli Yörüklerinde Halı ve Düz Dokumalar”, Erdem, Ekim 1999, cilt:10, sayı: 28, Halı Özel Sayısı – I, s.125.-134.
• Bekir Deniz, “Yöre Özellikleriyle Yuntdağ Halıları”, 9. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, C. II, Ankara 1995, s.33.-46.
• Bekir Deniz, Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları, Ankara 2000, Atatürk Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını, 284.
• S.Günver Güneş – Mine Kocamaz, “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Taşra’da Turizm Politikaları Arayışı: Bergama Kermesi”, Belgi, Sayı 2, Yaz 2011/1, s. 205.-212.
• Harald Böhmer, “DOBAG Projesi Üzerine”, Türkiyemiz, No: 42, İstanbul 1984 (Çev.; Prof. Dr. Mustafa Aslıer)
• Mine Taylan – Şerife Atlıhan, “Tekstil Tasarımında Doğal elyaf ve Doğal Boya Kullanımı”, İdil, 2018, cilt 7, sayı 43, s.324-325
• Müge Yazıcı, Yuntdağ Yöresi Halıları, İzmir 1989, EÜ Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Anabilim Dalı Bitirme Tezi.
• Nigar Özhan, “Bergama’da Eski ve Yeni Halıcılık”, Türk Etnografya Dergisi, 12. Sayı, Ankara 1970, s.123.-127.
• Rota: Örselli, http://www.hurriyet.com.tr/ege/rota-orselli-39205159, Haber Tarihi 08.12.2000, (14.03.2019)
• Seda Çiçek, “Çanakkale İli Ayvacık Yöresi Halı ve Kilimleri”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim DalıYüksek Lisans Tezi, Edirne 2010, 25.
• s.Turkish Handvoven Carpets Catalogue No:1. Hazl.: Güran Erbek. Ankara Ekim 1987. Ünal Ofset, 2.Baskı, Mayıs 1992. Sevinç Matb. (s.y)"T.C.Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Merkez Müdürlüğü
• Zümrüt Yılmaz, Dobag Projesi Kapsamındaki Yuntdağ Halıları’nın Günümüzdeki Durumu, İstanbul 1993, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü yayınlanmamış yüksek lisans tezi, 119 S.
• http://www.manisakulishaber.com/gundem/orselli-halisi-yeniden-hayat-bulacak-h5159.html (14.03.2019)
• Kaynak Kişiler: Ayşegül Çakan, Manisa Yunus Emre Belediyesi Hülya Gezer, Asmacık Köyü Muhtarı – Manisa Hüseyin Ali Uslu, Süngüllü Köyü Sakini-Nedim Zurnacı, Manisa Büyükşehir Belediyesi-Orhan Özer, Koleksiyoner, Manisa-Turgutlu Ramazan Nurbaş, Süngüllü Köyü Muhtarı – Manisa