Devletin Güvenlik ve Terörle Mücadele Aracı Olarak İstihbarat Yöntemleri ve Önemli Uygulama Örnekleri: İngiltere, ABD, İsrail ve Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 3, 1351 - 1368, 30.11.2023

Işık Dağdeviren , Umut Kedikli

https://doi.org/10.11616/asbi.1327856

Öz

Devletlerin iç ve dış güvenlik tehditleriyle mücadele araçlarından önemli bir tanesi de istihbarat yapılanmalarıdır. Her devletin kendine özgü istihbarat kurumları olmakla birlikte güvenliği sağlamada ve terörle mücadelede kullandıkları istihbarat yöntemleri ise birbirine benzemektedir. İstihbarat kurumlarının kullandıkları belli başlı yöntemler ise İnsan İstihbaratı, Açık Kaynak İstihbaratı ve Teknik İstihbarattır. Teknik istihbarat ise kendi içerisinde sinyal, görüntü, radar, uydu, akustik ve tıbbi istihbarat olmak üzere çeşitlere ayrılmaktadır. Devletler güvenlik politikalarını ve stratejilerini oluşturmak ve uygulamak için ekonomik, askeri, sosyal ve teknolojik imkanları kapsamında bu yöntemlere başvurmaktadır. Bu çalışmada da öncelikle istihbarat yöntemleri ele alındıktan sonra özellikle İngiltere, ABD, İsrail ve Türkiye’nin istihbarat yapılanmaları ve kullandıkları istihbarat yöntemleri karşılaştırmalı şekilde analiz edilmektedir. İncelenen devletlerin istihbarat yöntemleri birbirleriyle kıyaslandığında olumlu ve olumsuz yönler bakımından değişiklikler gösterdiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstihbarat, Terörizm, ABD, İsrail, Türkiye

Intelligence Methods as a State Security and Counter-Terrorism Tool And Examples of Important Practices: The UK, USA, Israel and Türkiye

Öz

One of the most important tools of states to engage internal and external security threats is their intelligence organizations. Although each state has its own intelligence agencies, the intelligence methods they use in providing security and combating terrorism are similar to each other. The main methods used by intelligence agencies are Human Intelligence, Open Source Intelligence and Technical Intelligence. Technical intelligence is divided into signal, image, radar, satellite, acoustic and medical intelligence. States resort to these methods within the scope of their economic, military, social and technological capabilities to create and implement their security policies and strategies. In this study, firstly, intelligence methods are discussed and then the intelligence structures of the UK, the USA, Israel and Türkiye and the intelligence methods they use are analyzed comparatively. When the intelligence methods of the analyzed states are compared with each other, it is seen that there are changes in terms of positive and negative aspects.

Anahtar Kelimeler

Intelligence, Terrorism, USA, Israel, Türkiye

Kaynakça

• Acar, Ü. (2019), Yönlendirici Güç: İstihbarat Servisleri, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 3(2), s.103-134.
• Akgüngör, İ. “MİT’e İHA’yı TÜBİTAK Yapacak”, http://www.kokpit.aero/mit-iha-tubitak (Erişim Tarihi: 15.07.2017).
• Anhegger, R. (1942), Martoloslar Hakkında, Journal of Turkology, 7(0), s.281–320.
• Army, U. S. (2006), Police Intelligence Operations, Field Manual FM 3-19.5, Headquarters, Department of Army: Washington.
• Bar-Joseph, U. (2009), Military Intelligence as The National Intelligence Estimator, Armed Forces & Society, 20(10), s.1-21.
• Berkowitz, B. (2001), Better Ways to Fix U.S. Intelligence, Orbis, Fall, s.609-619.
• Best, Richard A, ve Cumming, A. (2007), Open Source Intelligence ( OSINT ): Issues for Congress Specialist in National Defense Foreign Affairs, Report for the Congress, http://fas.org/sgp/crs/intel/RL34270.pdf. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Bolin, R. (1998), Technical Intelligence FM 34-54, Headquarters, Department of Army: Washington.
• Clarke, Richard A., Michael J. Morell, Geoffrey R. Stone, Cass R. Sunstein, ve Swire, P. (2014), The NSA Report: Liberty and Security in a Changing World. Report and Recommendations of the President’s Review Group on Intelligence and Communications Technologies, Berkeley Technology Law Journal UNC Legal Studies Research Paper, Research Paper 2666752, https://www.whitehouse.gov/sites/default/files/docs/2013-12-12_rg_final_report.pdf. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Çetin, S. ve İnan, İ.E. (2021), Terörle Mücadelede İstihbarat Sorunsalı , 20. Uluslararası Kamu Yönetimi Forumu "Terör", İnönü Üniversitesi İ. İ.B.F. Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Malatya.
• Davies, B. (2005), The Spycraft Manual: The Insider's Guide to Espionage Techniques, St. Paul: Zenith Press.
• E.Odom, W. (2004), Fixing Intelligence For a More Secure America, 2. Baskı, Yale University Press.
• Ege, K. (1982), The CIA View of Israeli Intelligence Services, MERIP Reports, 105, s.26–27.
• Erol, K.M. (2022), Açık Kaynak İstihbaratı ve Askeri İstihbarat, İstihbarat Çalışmaları ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), s.23-59.
• Field, A. (2009), Tracking Terrorist Networks: Problems of Intelligence Sharing within The UK Intelligence Community, Review of International Studies, 35, s.997-1009.
• Fink, E., Jose P, ve Laurie S. (2015), Technology and The Fight Against Terrorism, CNN Business, https://money.cnn.com/2015/11/24/technology/targeting-terror-intelligence-isis/index.html. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Geraghty,T. (2009), Black Ops The Rıse Of Specıal Forces In The C.I.A., The S.A.S., And Mossad, New York : Pegasus Books.
• Goodman, Melvin A. (2003), 9 / 11 : The Failure of Strategic Intelligence, Intelligence and National Security, 18(4), s.59–71.
• Hastedt, Glenn P. (2011), Spies, Wiretaps, and Secret Operations: An Encyclopedia of American Espionage, California: ABC-Clio.
• Herman, M. (1997), Intelligence Power in Peace and War, Cambridge: The Press Syndicate of The University Of Cambridge.
• İlter, E. Türkler ’de İstihbarat, Milli İstihbarat Teşkilatı, http://www.mit.gov.tr/birinci_bolum_A.html. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• İlter, E. (2002), Osmanlılarda İstihbarat XIV.-XX. YÜZYILLAR, Avrasya Dosyası, 8(2), s.233-253. Intelligence Service Act (İstihbarat Hizmeti Kanunu), 1994, http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1994/13/pdfs/ukpga_19940013_en.pdf (Erişim Tarihi: 28.06.2017).
• Jamwal, N. S. (2003), Counter Terrorism Strategy, Strategic Analysis, 27(1), s.56–78.
• Johnson, Loch K. (2003), Preface to a Theory of Strategic Intelligence, International Journal of Intelligence and CounterIntelligence ,16 (4), s.638–663.
• Jones, S. G. (2008), Counterinsurgency In Afghanistan, Rand Counterinsurgency Study, https://www.rand.org/pubs/monographs/MG595.html, (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Kahana, E., ve Muhammad S. (2009), Historical Dictionary of Middle Eastern Intelligence, Scarecrow Press.
• Karabulut, A. (2015), Dünya Tarihinde İstihbaratın Önemi, (Ed.: S.Yılmaz), İstihbarat Bilimi, s.239-249, Ankara: Kripto Yayınları.
• Karabulut, B. (2021), Uluslararası İlişkiler Kuramlarının Güvenlik Yaklaşımları: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 5(1), s.51-87.
• Karataş, K. (2017), Dünyanın Yörüngesini Değiştiren Güçler: İstihbarat Örgütleri, İstanbul: EN Kitap.
• Kavsıracı, O., ve Demirbaş, M. (2020), İstihbarat Faaliyetlerinin Devlet Güvenliği Açısından İncelenmesi, Anadolu Strateji Dergisi, 2(1), s.49-64.
• Kavsıracı, O. (2020), İstihbarat Süreci ve İnsan Kaynaklı İstihbaratın Analizi, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(27), s.700-719.
• Kokpit Aero, Jandarma’nın Bayraktar İHA’sı Elazığ’da, http://www.kokpit.aero/jandarmaya-silahli-iha , (Erişim Tarihi: 06.08.2017).
• Kuperwasser, Y. (2007), Lessons from Israel’s Intelligence Reforms, No. 14, https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/10_intelligence_kuperwasser.pdf. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Leigh, I., ve Lustgarten, L. (1989), The Security Service Act 1989, The Modern Law Review, 52(6), s.801–836.
• Lodge, F. (2016), The Post-9/11 U.S. Intelligence Community, The Cipher Brief, https://www.thecipherbrief.com/article/north-america/post-911-us-intelligence-community-1089 (Erişim Tarihi: 07.06.2017).
• Margolis, G. (2013), The Lack of HUMINT: A Recurring Intelligence Problem, Global Security Studies, 4(2), s.43–60.
• Marrin, S. (2005), A Review of: ‘Using Intelligence to Protect Homeland Security, International Journal of Intelligence and CounterIntelligence ,18(3), s.549–559.
• McGee, S., C. Bott, V. Gupta, K. Jones, ve A. Karr. (2009), Report: Public Role And Engagement In Counterterrorism Efforts: Implications Of Israeli Practices For The U.S. Arlington, https://apps.dtic.mil/sti/citations/ADA533153 (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Monje, S., C. (2008), The Central Intelligence Agency A Documentary History, Connecticut: Greenwood Publishing Group, Inc.
• Nizamülmülk. (2013), Siyasetname. (Çev.: A.T. Ayar), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Office, Cabinet. (2006), National Intelligence Machinery, https://www.gov.uk/government/publications/national-intelligence-machinery, (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Ökten, T. (2023), 21’nci Yüzyılda Açık Kaynak İstihbaratı, İstihbarat Çalışmaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), s.17-38.
• Özdağ, Ü. (2013), İstihbarat Teorisi. 7. Baskı, Ankara: Kripto Yayınları.
• Özer, Y. (2015), Terörizmle Mücadelede İstihbaratın Rolü: Kültürel İstihbarat Konsepti , İGÜSBD, 2(1), s.51-80.
• Russell, R. (2007), Sharpening Strategic Intelligence: Why the CIA Gets It Wrong and What Needs to Be Done to Get It Right, Cambridge: Cambridge University Press.
• Schaurer, F., ve Storger, J. (2013), The Evolution of Open Source Intelligence (OSINT), Computers in Human Behavior, 19 (1), s.53–56.
• Senate, Committee on Governmental Affairs United States. (2004), National Intelligence Reform Act Of 2004, Washington., https://www.congress.gov/108/crpt/srpt359/CRPT-108srpt359.pdf. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• Seng, Aaron Chia Eng. (2007), MASINT: The Intelligence of the Future, DSTA Horizons, s.117–126.
• Sevinç, S. (2023), Sinyal İstihbaratı Bağlamında Bir Değerlendirme: Rubicon Operasyonu ve Türkiye, İstihbarat Çalışmaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), s.68-81.
• Thomas, G. (2009), Inside British Intelligence 100 Years of MI5 and MI6, London: JR Books Ltd.
• Tzu, S. (1994), The Art of War, (Çev.: R. D. Sawyer, ve M. L. Sawyer), Colorado: Westview Press Books.
• U.S. Congress. (2001), Uniting And Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism (USA Patriot Act) Act Of 2001, U.S. Congress. https://www.congress.gov/107/plaws/publ56/PLAW-107publ56.pdf. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• U.S. Department of Justice. (2007), Minimum Criminal Intelligence Training Standards for Law Enforcement and Other Criminal Justice Agencies in the United States, Findings and Recommendations, http://it.ojp.gov/docdownloader.aspx?ddid=1152. (Erişim Tarihi: 11.07.2023).
• US DoD. (2015), Department of Defense Dictionary of Military and Associated Terms, US Department of Defense Joint Publication.
• West, N. (2006), Historical Dictionary of International Intelligence, Maryland:Rowman & Littlefield.
• Windrem, R. (2004), CIA is Looking for a Few Good Doctors, https://www.nbcnews.com/id/wbna6765861, (Erişim Tarihi: 09.08.2023).
• Yesevi, Ç., G. (2015), İsrail’in Güvenliğinde İstihbarat Servislerinin Yeri, (Ed.:, S.Yılmaz), İstihbarat Dünyası, s.71-93, Ankara: Kripto Yayınları.
• Yılmaz, S. (2007), 21. Yüzyılda Güvenlik ve İstihbarat, İstanbul: Milenyum Yayınları.
• Yılmaz, S. (2009), Ulusal Savunma Stratejisi, İstanbul: Kumsaati Yayınları.
• Yılmaz, S. (2014), Amerika Birleşik Devletleri İstihbaratı 1947-2014, Ankara: Kripto Yayınları.