Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Mesleki Kariyer Farkındalıkları ile Gelecek Kaygıları Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 272 - 295, 28.06.2025

Taner Atasoy , Baki Yılmaz , Bilgehan Pepe , Selim Akman

https://doi.org/10.38021/asbid.1624929

Abstract

Araştırmada Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin mesleki kariyer farkındalıkları ile gelecek kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Evreni, 2023-2024 eğitim-öğretim döneminde İstanbul’daki devlet ve vakıf üniversitelerinin spor bilimleri fakülteleri ve Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu bölümlerinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem, İstanbul Gelişim Üniversitesi öğrencilerinden seçilmiştir. Örnekleme yöntemi olarak, katılımcıların eşit ve tesadüfi şekilde örneğe dahil edilmesini sağlayan basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır.Araştırma, nicel bir çalışma olup, ilişkisel tarama modeline dayalı betimsel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Veriler, SPSS 25 programında analiz edilmiştir ve Repeated Measures Anova yöntemi kullanılmıştır.Elde edilen bulgulara göre, kadınlar kariyer farkındalığında erkeklerden daha yüksek puan alırken, erkekler umutsuzluk ölçeğinde kadınlardan daha yüksek puan almıştır. Yaş değişkeninde, daha büyük yaş gruplarının kariyer farkındalığında daha yüksek puan aldığı, ancak yaş ile geleceğe yönelik umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Bölüm değişkenine göre, kariyer farkındalığında anlamlı bir fark bulunmazken, umutsuzluk ölçeğinde anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Spor yapma sıklığının kariyer farkındalığını etkilediği, ancak umutsuzluk düzeylerinde etkili olmadığı görülmüştür.Sonuç olarak, mesleki farkındalık düzeyi ile umutsuzluk düzeyi arasında zıt yönlü bir ilişki bulunmuştur; farkındalık arttıkça umutsuzluk azalmaktadır.

Keywords

Beden Eğitimi , Spor , Meslek , Kariyer , Gelecek Kaygısı

Ethical Statement

Çalışma katılımcıların gönüllülük esasına dayalı olarak yürütülmüştür. Çalışmanın yürütülebilmesi için gerekli izinler (etik kurul) alınarak çalışmaya başlanmıştır. Çalışmada dergi yazım kurallarına, yayın ilkelerine ve dergi etik kurallarına uyulmuştur. Mevcut araştırma süresince “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” çerçevesinde hareket edilmiştir.” Çalışma ile ilgili doğabilecek her türlü ihlallerde sorumluluk yazarlara aittir. Çalışmanın etik kurul izni İstanbul Gelişim Üniversitesi, Etik Kurul Başkanlığınca 24/05/2024 tarih ve 2024-07-20 sayılı kararı ile verilmiştir.

Investigation of the Relationship Between Vocational Career Awareness and Future Anxiety of Physical Education and Sports School Students

Abstract

In the study, it was aimed to examine the relationship between the professional career awareness and future concerns of the students of the School of Physical Education and Sports. The population consists of students studying in the faculties of sport sciences and School of Physical Education and Sports departments of state and foundation universities in Istanbul in the 2023-2024 academic year. The sample was selected from the students of Istanbul Gelisim University. As a sampling method, simple random sampling method was used, which ensures that the participants are included in the sample equally and randomly.The research is a quantitative study and designed as a descriptive research based on the relational survey model. The data were analysed using SPSS 25 software and Repeated Measures Anova method was used.According to the findings, while women scored higher than men in career awareness, men scored higher than women in hopelessness scale. In the age variable, it was determined that older age groups scored higher in career awareness, but there was no significant relationship between age and hopelessness towards the future. According to the department variable, while there was no significant difference in career awareness, it was determined that there were significant differences in the hopelessness scale. It was observed that the frequency of doing sports affected career awareness, but not hopelessness levels. In conclusion, an inverse relationship was found between the level of career awareness and the level of hopelessness; as awareness increased, hopelessness decreased.

Keywords

Physical Education , Sports , Profession , Career , Future Anxiety

References

• Al Hwayan, O. (2020). Predictive ability of future anxiety in professional decision‐making skill among a Syrian refugee adolescent in Jordan. Occupational Therapy International, 2020(1), 4959785. https://doi.org/10.1155/2020/4959785
• Arbona, C., Fan, W., Phang, A., Olvera, N., & Dios, M. (2021). Intolerance of uncertainty, anxiety, and career indecision: A mediation model. Journal of Career Assessment, 29(4), 699–716. https://doi.org/10.1177/10690727211002564
• Aristovnik, A., Keržič, D., Ravšelj, D., Tomaževič, N., & Umek, L. (2020). Impacts of the COVID-19 pandemic on life of higher education students: A global perspective. Sustainability, 12(20), 8438. https://doi.org/10.3390/su12208438
• Aryee, S., & Debrah, Y. A. (1993). A cross‐cultural application of a career planning model. Journal of Organizational Behavior, 14(2), 119–127. https://doi.org/10.1002/job.4030140203
• Aybek, S. (2023). Spor bilimleri öğrencilerinin kariyer farkındalığının araştırılması. Journal of ROL Sport Sciences, 4(3), 1169–1181.
• Aygün, M. (2014). Öğrencilerin yaşam amaçlarıyla gelecek kaygısı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. İstanbul.
• Batıgün, D. A. (2005). İntihar olasılığı: Yaşamı sürdürme nedenleri, umutsuzluk ve yalnızlık açısından bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(1), 29–39.
• Beck, A. T., & Steer, R. A. (1988). Manual for the Beck Hopelessness Scale. Psychological Corporation.
• Beck, A. T., Weissman, A., Lester, D., & Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: The hopelessness scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(6), 861. https://doi.org/10.1037/h0037562
• Brougham, D., & Haar, J. (2024). Employee perceptions of disruption knowledge: The influence on career attitudes and behaviors. International Journal of Manpower, 45(3), 597–613. https://doi.org/10.1108/IJM-12-2022-0589
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayınevi.
• Campagna, C. G., ve Curtis, G. J. (2007). So worried I don't know what to be: Anxiety is associated with increased career indecision and reduced career certainty. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 17(1), 91-96. https://doi.org/10.1375/ajgc.17.1.91
• Cartigny, E., Fletcher, D., Coupland, C., & Bandelow, S. (2021). Typologies of dual career in sport: A cluster analysis of identity and self-efficacy. Journal of Sports Sciences, 39(5), 583-590. https://doi.org/10.1080/02640414.2020.1835238
• Ceyhan, A. A. (2004). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 91-102.
• Chen, L., Li, J., & Huang, J. (2022). COVID-19 victimization experience and college students’ mobile phone addiction: a moderated mediation effect of future anxiety and mindfulness. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(13), 7578. https://doi.org/10.3390/ijerph19137578
• Cooper Cutting, J. (2010). Workplace Stress and Stress Prevention in Europe, Preventing Stress, Improving Productivity; European Case Studies in the Workplace, Routledge, London: pp.9-32.
• Çam Çelikel, F., & Erkorkmaz, U. (2008). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler. Archives of Neuropsychiatry/Nöropsikiyatri Arşivi, 45(4).
• Çoban, A. E., & Karaman, N. G. (2013). Üniversite öğrencilerinin umutsuzluk, kaygı ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 2(2), 78-88.
• Doğan, P. (2012). Resim öğretmeni adaylarının umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36(36), 115-127.
• Duman, S., Taşğın, Ö., & Özdağ, S. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu spor yöneticiliği bölümünde okuyan öğrencilerin umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 11(3), 27-32.
• Durak, A. (1994). Beck umutsuzluk ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 1-11.
• Elfina, M. L., & Andriany, D. (2023). Career self-efficacy and future career anxiety on indonesian fresh graduates during pandemic. Jurnal Kajian Bimbingan dan Konseling, 8(1), 24-32. https://doi.org/10.17977/um001v8i12023p24-32
• Ergüt, Ö. (2020). Üniversite öğrencilerinin umutsuzluk düzeyi ile iş deneyimi ve iş bulma beklentileri arasındaki ilişkinin sınıf düzeyinde incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 232-252. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/58152/706189
• Feldman, R. S. (2003). Development across the life span (3rd Ed.). USA: Prenyice Hall, 390– 397
• Finklea, J. T., & Osborn, D. S. (2019). Understanding the relationship between commitment anxiety and career tension. Journal of Employment Counseling, 56(3), 117-126. https://doi.org/10.1002/joec.12126
• Gençay, S. (2009). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının umutsuzluk ve yaşam doyumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 380-388.
• Guan, P., Capezio, A., Restubog, S. L. D., Read, S., Lajom, J. A. L., & Li, M. (2016). The role of traditionality in the relationships among parental support, career decision-making self-efficacy and career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 94, 114-123. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2016.02.018
• Güner, O., & Hacıcaferoğlu, S. (2022). Spor bilimlerinde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin kariyer farkındalıklarının incelenmesi: Karadeniz bölgesi örneği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 10(28), 111-130. https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.1021728
• Hâkim, C. (2006). Women, careers, and work-life preferences. British Journal of Guidance ve Counselling, 34(3), 279-294. https://doi.org/10.1080/03069880600769118
• Hassan, S. S. (2013). The rellatiionshiip between future anxiiety and aspiiratiion levell among ell-miiniia facullty of nursiing students. Assiut Scientific Nursing Journal, 1(2), 82-88. https://doi.org/10.21608/asnj.2013.58259
• Hirschi, A. (2014). Hope as a resource for self-directed career management: Investigating mediating effects on proactive career behaviors and life and job satisfaction. Journal of Happiness Studies, 15, 1495-1512. https://doi.org/10.1007/s10902-013-9488-x
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel.
• Kurt, G. (2007). Ridit analizi ve üniversite öğrencilerinin gelecek kaygılarının incelenmesi üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 193-206.
• Laar, R. A., Ashraf, M. A., Ning, J., Ji, P., Fang, P., Yu, T., & Khan, M. N. (2021). Performance, health, and psychological challenges faced by students of physical education in online learning during COVID-19 epidemic: A qualitative study in China. Healthcare, 9(8), 1030. https://doi.org/10.3390/healthcare9081030
• May, G. L. (2005). Incorporating a career planning lab into a managerial communications course. Business Communication Quarterly, 68(3), 345-357. https://doi.org/10.1177/1080569905279036
• Montijn, N. D., Gerritsen, L., & Engelhard, I. M. (2021). Forgetting the future: Emotion improves memory for imagined future events in healthy individuals but not individuals with anxiety. Psychological Science, 32(4), 587-597. https://doi.org/10.1177/0956797620972491
• Mutia, H., & Hargiana, G. (2021). Future anxiety in students of communication and Islamic broadcasting program: The correlation with resilience. Journal of Public Health Research, 10(1_suppl), jphr-2021. https://doi.org/10.4081/jphr.2021.2401
• Neureiter, M., & Traut-Mattausch, E. (2016). An inner barrier to career development: Preconditions of the impostor phenomenon and consequences for career development. Frontiers in Psychology, 7, 48. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.00048
• Nisa, K., Nugroho, A. A., & Kusumawati, R. N. (2022). The relationship between self-concept and anxiety ın facing the future on narcotics prisoners in class iia drawing institutions, muara beliti. Eduvest: Journal of Universal Studies, 2(10). https://doi.org/10.36418/eduvest.v2i10.614
• Özmen, D., Erbay Dündar, P., Çetinkaya, A. Ç., Taşkın, O., & Özmen, E. (2008). Lise öğrencilerinde umutsuzluk ve umutsuzluk düzeyini etkileyen etmenler. Anatolian Journal of Psychiatry, 9, 8-15
• Park, I. J., Kim, M., Kwon, S., & Lee, H. G. (2018). The relationships of self-esteem, future time perspective, positive affect, social support, and career decision: A longitudinal multilevel study. Frontiers in Psychology, 9, 514. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00514
• Park, I. J., Lee, J., Kim, M., Kim, J. Y., & Jahng, S. (2019). Affect in daily career decision self‐efficacy and career choice anxiety. The Career Development Quarterly, 67(4), 313-326. https://doi.org/10.1002/cdq.12201
• Putra, F. W., Yusuf, A. M., & Solfema, S. (2019). Analysis of parent support in career planning of vocational students. Konselor, 8(2), 47-51. https://doi.org/10.24036/0201982105428-0-00
• Rahmadani, R., & Sahrani, R. (2021, August). The role of stress during the COVID-19 pandemic in the future career anxiety of final-year students. In International Conference on Economics, Business, Social, and Humanities (ICEBSH 2021) (pp. 979-984). Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/assehr.k.210805.154
• Salmela-Aro, K., Nurmi, J. E., Saisto, T., & Halmesmäki, E. (2001). Goal reconstruction and depressive symptoms during the transition to motherhood: evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Personality and Social Psychology, 81(6), 1144. https://doi.org/10.1037/0022-3514.81.6.1144
• Santrock, J. W. (2011). Periods of development. In Life - Span Development (13 ed). McGraw Hill.
• Scantlebury, S., Till, K., Sawczuk, T., Phibbs, P., & Jones, B. (2020). Navigating the complex pathway of youth athletic development: Challenges and solutions to managing the training load of youth team sport athletes. Strength ve Conditioning Journal, 42(6), 100-108. https://doi.org/10.1519/SSC.0000000000000564
• Seber, G. (1991). Beck umutsuzluk ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Shin, Y. J., & Lee, J. Y. (2019). Self‐Focused attention and career anxiety: The mediating role of Career adaptability. The Career Development Quarterly, 67(2), 110-125. https://doi.org/10.1002/cdq.12175
• Slot, E. M., Bronkhorst, L. H., Akkerman, S. F., & Wubbels, T. (2021). Vocational interest profiles in secondary school: Accounting for multiplicity and exploring associations with future-oriented choices. Journal of Educational Psychology, 113(5), 1059. https://doi.org/10.1037/edu0000475
• Solak, M., & Başer, G. (2003). Meme ve meme dışı kanserli kadın hastaların umutsuzluk ve yaşam kalitesi düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi, 6(6), 38-47.
• Stöber, J. (2000). Prospective cognitions in anxiety and depression: Replication and methodological extension. Cognition ve Emotion, 14(5), 725-729. https://doi.org/10.1080/02699930050117693
• Şahin, C. (2009). Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin umutsuzluk düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 271-286.
• Şahinler, Y. (2021). Covid-19 sürecinde spor bilimler fakültesi öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 13-26. https://doi.org/10.29228/roljournal.48375
• Şentürk, E. E., & Buran, K. (2015). Ön lisans öğrencilerinin kariyer değerlerini etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. Electronic Journal of Vocational Colleges-Kasım, 14, 162-180.
• Şimşek, A., & Karahüseyinoğlu, F. (2024). Üniversite öğrencilerinin kişilik tipleri, kariyer farkındalığı ve gelecek kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 13(2), 587-609. https://doi.org/10.15869/itobiad.1382786
• Şirin, Y. E., & Aydın, Ö. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kariyer değerlerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 317-330. https://doi.org/10.38021/asbid.833906
• Tan, F. Y., & Yahya, K. K. (2013). The influence of Malaysian insurance agents' career planning on their career strategies. International Journal of e-Education, e-Business, e-Management and e-Learning, 3(1), 24-28.
• Temel, V., & Nas, K. (2018). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin kariyer geleceği algı düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 35-45.
• Tercanlı, N., & Demir, V. (2012). Beck umutsuzluk ölçeğinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi (Gümüşhane ili örneği). Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 29-40.
• Teychenne, M., Parker, K., Teychenne, D., Sahlqvist, S., Macfarlane, S., & Costigan, S. (2019). A pre-post evaluation of an online career planning module on university students' career adaptability. Journal of Teaching and Learning for Graduate Employability, 10(1), 42-55. https://doi.org/10.21153/jtlge2019vol10no1art781
• Teychenne, M., Sahlqvist, S., Teychenne, D., Macfarlane, S., Dawson, P., ve Costigan, S. A. (2017). The development of a tailored, career-focused interactive online learning tool for physical activity and health students: A pilot study. Journal of Teaching and Learning for Graduate Employability, 8(1), 60-74. https://doi.org/10.21153/jtlge2017vol8no1art596
• Tutar, O. F., & Oner, B. (2023). Üniversite öğrencilerinin kariyer farkındalığı ile iş bulma kaygısı arasındaki ilişki. Journal of ROL Sport Sciences, 4(3), 1043-1058.
• Tümkaya, S., Aybek, B., ve Celik, M. (2007). An prediction of hopelessness and state-trait anxiety levels among teacher candidates before the KPSS exam. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 7(2), 967.
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Üngüren, E., & Kaçmaz, Y. Y. (2022). Does COVID-19 pandemic trigger career anxiety in tourism students? Exploring the role of psychological resilience. Journal of Hospitality, Leisure, Sport ve Tourism Education, 30, 100369. https://doi.org/10.1016/j.jhlste.2022.100369
• Van der Heijden, B. I., de Lange, A. H., Demerouti, E., & Van der Heijde, C. M. (2009). Age effects on the employability–career success relationship. Journal of Vocational Behavior, 74(2), 156-164. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2008.12.009
• Witko, K. D., Bernes, K. B., Magnusson, K. C., & Bardick, A. D. (2006). Senior high students’ career plans for the future: Outcomes of the comprehensive career needs survey in Southern Alberta, Canada. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 6, 77-94. https://doi.org/10.1007/s10775-006-9103-3
• Wittner, B., & Kauffeld, S. (2023). Social capital and career planning amongst first generation and non-first generation high school and college students in Germany: A social network analysis approach. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 23(2), 295-317. https://doi.org/10.1007/s10775-021-09513-z
• Yaşar, H. (2001). Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin benlik imajları ve umutsuzluk düzeylerinin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Yaşar, O. M., & Sunay, H. (2019). Spor bilimleri öğrencilerine yönelik kariyer farkındalığı ölçeğinin (KFÖ) geliştirilmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 7-22.
• Yaşar, O. M. (2020). Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin kariyer farkındalıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Yavuz Eroğlu, S. (2020). Career planning levels: A study on students of physical education and sports school. International Journal of Education Technology ve Scientific Researches, 5(11). https://doi.org/10.35826/ijetsar.136
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yılgör, F. (1993). Yetiştirme yurdunda yaşayan ve ailesi yanında yaşayan gençlerin ergenlik problemlerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, K., & Caz, Ç. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kariyer planlamaları ile iş bulma kaygıları arasındaki ilişki. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 39-52.
• Zhang, Z., Yu, X., & Liu, X. (2022). Do I decide my career? Linking career stress, career exploration, and future work self to career planning or indecision. Frontiers in Psychology, 13, 997984. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.997984