Spor Teşkilatlarında Çalışan Kadınlarında Cam Tavan Sendromunun İş Performansı Üzerine Etkisi

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 438 - 449, 28.06.2025

Emine Ülkay Acar , Kerimhan Kaynak

https://doi.org/10.38021/asbid.1695415

Abstract

Bu çalışmanın amacı, spor teşkilatlarında çalışan kadınların cam tavan sendromunun işgören performansı düzeyleri üzerine etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini Adana Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’nde görevli 356 kadın katılımcılar, örneklemini ise, gönüllü katılım esasına göre, araştırmaya dâhil edilen 216 kadın katılımcılar oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında oluşturulan veri toplama araçları kişisel bilgi formu ile literatürde bulunan cam tavan sendromu ve işgören performans ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde, IBM SPSS 22.0 paket programından yararlanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson korelasyon analizi uygulandı. Cam tavan sendromunun katılımcıların işgören performansı üzerindeki etkisini belirlemek için basit regresyon analizi uygulandı.
Sonuç olarak, katılımcıların hissettikleri cam tavan sendromunun ortalamanın üzerinde, işgören performansı düzeylerinin ise düşük olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların cam tavan sendrom ile işgören performans düzeyleri arasında düşük düzeyde negatif yönlü bir ilişki olduğu ve cam tavan sendromunun işgören performanslarını yordadığı tespit edilmiştir. Bu durumun, çalışmaya katılan kadın çalışanların mesleki anlamda karşılaştıkları güçlüklerden etkilendikleri, bu etkinin onların işgören performanslarını olumsuz yönde etkilediğinden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Keywords

Kadın , Cam Tavan , Sendrom , İş , performans

The Impact of Glass Ceiling Syndrome on Job Performance of Women Working in Sports Organizations

Abstract

The aim of this study is to examine the effects of glass ceiling syndrome on employee performance levels of women working in sports organizations. The universe of the research consists of 356 female participants working in Adana Youth and Sports Provincial Directorate, and the sample consists of 216 female participants who were included in the research on a voluntary basis. Within the scope of the research, the personal information form, the glass ceiling syndrome and employee performance scales found in the literature were used. IBM SPSS 22.0 package program was used in the analysis of research data. Pearson correlation analysis was applied to determine the relationships between variables. Simple regression analysis was applied to determine the effect of glass ceiling syndrome on the participants' employee performance.
As a result, it was determined that the glass ceiling syndrome felt by the participants was above average and their employee performance levels were low. It was determined that there was a low-level negative relationship between the glass ceiling syndrome and employee performance levels of the participants, and that the glass ceiling syndrome predicted employee performance. It is thought that this situation is due to the fact that the female employees participating in the study were affected by the difficulties they encountered in the professional sense, and this effect negatively affected their employee performance.

Keywords

Women , Glass Ceiling , Syndrome , Work , performance

References

• Ağkuş, R., Bayıroğlu, G. B., & Pepe, O. (2024). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin iş performansı ve sınıf içi etkili iletişim beceri algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi, İçinde Ş.Y. Editör. Spor bilimlerinde akademik yeni yaklaşımlar. (1. Baskı ss:57-68), Platanus Publishing. Ankara Türkiye
• Akdemir, B., & Duman, M. Ç. (2017). Kadın çalışanların performansında cam tavan sendromu engeli. International Journal of Academic Value Studies, 3(15), 517-526.
• Akıncı, A. Y., & Karaoğlu, B. (2020). Beden eğitimi öğretmenlerinin iş performansı ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Social Sciences, (46), 155-165.
• Aksu, A., Çek, F., & Şenol, B. (2013). Kadınların müdür olmalarının önündeki cam tavan ve cam tavanı aşma stratejilerine ilişkin ilköğretim okulu müdürlerinin görüşleri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 133-160.
• Ambri, S., Tahir, L. M, & Alias R. A. (2018). An overview of glass ceiling, tiara, imposter, and queen bee barrier syndromes on women in the upper echelons, Asian Social Science, 15(1), 8-13.
• Atakan, A. G. (2018). Toplumsal cinsiyet eşitliği ve bakım emeği, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 125-136.
• Ayub, M., Khan, R.A., & Khushnood, M. (2019). Glass ceiling or personal barriers: A study of underrepresentation of women in senior management. Global Social Sciences Review, 4(4), 126-134.
• Babic, A., & Hansez, I. (2021). The glass ceiling for women managers: Antecedents and consequences for work-family ınterface and well-being at work. Front. Psychol. 12, 618250. doi: 10.3389/fpsyg.2021.618250
• Baş, Ö. (2019). Kadın sağlık çalışanlarının cam tavan sendromu algısı ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki; Üniversite hastanesinde bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Isparta.
• Biçen, G., & Koç, H. (2019). İşgören mutluluk düzeylerinin iş tatmini ve iş performansı üzerine etkileri: konaklama işletmelerinde bir inceleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1450-1468.
• Büte, M. (2011). Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 171-192.
• Camcı, V. (2013). Çalışanların örgüte bağlılıkları ile iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Colquitt, J. A., LePine, J. A., & Wesson, M. J. (2015). Organizational Behavior: Improving Performance and Commitment in the Workplace. Fourth Edition, Mcgraw-Hill Publications.
• Çalış Duman, M. (2017). Kadın yöneticilerde bir kariyer engeli: Cam tavan sendromu, (İçinde Akdemir B.), İnsan Kaynakları Yönetiminde Güncel Yaklaşımlar, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Çelik, E.N. (2018). Kadın çalışanların karşılaştıkları cam tavan sendromunun tükenmişlik düzeylerine etkilerinin incelenmesi: Kamu sektörü ve özel sektör İstanbul il örneği. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Çerçi S. (2013). İş değerlerinin örgütsel bağlılık ve iş performansı üzerine etkisi: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Osmaniye.
• Çiçekli, E. (2019). Kadın olma ve yönetici olma arasındaki negatif ilişki: Türkiye’de cam tavan üzerine görgül bir çalışma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(1), 143-156.
• Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• Demir, E., Saatçioğlu, Ö., & İmrol, F. (2016). Uluslararası dergilerde yayımlanan eğitim araştırmalarının normallik varsayımları açısından incelenmesi, Current Research in Education 2(3) 130-148.
• Demir, H., & Kartal, N. (2018). Sağlık çalışanlarının cam tavan algısı. Genel Tıp Dergisi, 28(2), 48-56.
• Duman, N. N., & Kepoğlu, A. (2021). Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü’nde görev yapan kadın personelin maruz kaldığı cam tavan sendromunun incelenmesi. Journal of ROL Sport Sciences, 2(1), 104-118.
• Erdost Çolak, H. E. (2013). Örgütlerde çeşitlilik. İçinde İ. Erdem (Ed). Örgütsel davranış (ss. 38-70). Ankara: Beta Yayınları.
• Ergeneli, A., & Akçamete, C. (2004). Bankacılıkta cam tavan: Kadın ve erkeklerin kadın çalışanlar ve kadınların üst yönetime yükseltilmelerine yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 85-109.
• Faivre-Finn, C. (2017). Breaking the glass ceiling for women in academic clinical oncology in the UK: A personal view. Clinical Oncology, 29(1), 1-2.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using spss, third edition. SAGE Publications Ltd., London.
• Gemici, S. (2019). İş hayatındaki örgütsel adalet ve iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Samsun valiliği örneği. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Zonguldak.
• Gündüz, Ş. (2017). İş yerinde yaşanan sendromlar. Beta Yayınevi. İstanbul.
• International Labour Organization (ILO) (2019). Work for a brighter future-Global Commission on the Future of Work. Erişim adresi: https://www.ilo.org/media/410956/download Erişim Tarihi:01.12.2024
• İpçioğlu, İ., Eğilmez, Ö., & Şen, H. (2018). Cam tavan sendromu: İnsan kaynakları yöneticileri bağlamında bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 686-709.
• Jafarov, N., & Kamiloğlu, R. (2022). Examining the barriers to career advancement for women in the context of the glass ceiling syndrome: A comparative study between the UK and Turkey. Gender ve Society Review, 45(3), 321-339.
• Johns, M. L. (2013). Breaking the glass ceiling: Structural, cultural, and organizational barriers preventing women from achieving senior and executive positions. Perspectives in Health Information Management/AHIMA, American Health Information Management Association, 10(Winter), 1e.
• Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond self-management: Antecedents and consequences of team empowerment. Academy of Management journal, 42(1), 58-74.
• Kurt, E. (2013). Algılanan sosyal destek ve iş performansı ilişkisinde işe bağlılığın aracı etkisi: Turizm işletmelerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Lin, N. (1976). Foundations of social research. McGraw-Hill Companies.
• Mattis, M. C. (2004). Women entrepreneurs: Out from under the glass ceiling, Women in Management Review, 19(3), 154-163.
• Ng, E. S., & Sears, G. J. (2017). The glass ceiling in context: The influence of CEO gender, recruitment practices and firm internationalisation on the representation of women in management. Human Resource Management Journal, 27(1), 133-151.
• Örücü, E., Kılıç, R., & Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir İli Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 117-135.
• Roger, A., & Kraushar, J. (2000). Mesaj sizsiniz güçlü bir iletişimci olmanın yolları. Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Sağır, M. (2020). Cam tavan sendromunun bankacılık sektöründe çalışan kadınlarda işten ayrılma niyetine etkileri. Strategic Public Management Journal, 11(6), 91-102.
• Sarıoğlu, Z. B. (2018). Cam tavan sendromu: Ölçek uyarlama çalışması ve demografik değişkenler açısından bir analiz. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Sertkaya, O., Onay, M., & Ekmekçi, R. (2013). Spor örgütlerinde kadın yöneticilere yönelik tutumların belirlenmesi. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 4(4), 1-13.
• Sigler, T. H., & Pearson, C.M. (2000). Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. Journal of Quality Management, 5(1), 27-52.
• Smith, P., Crittenden, N., & Caputi, P. (2012). Measuring women's beliefs about glass ceilings: Development of the career pathways survey. Gender in Management, 27(2), 68-80.
• Soysal, A., & Baynal, T. (2016). Sağlık kurumlarında cam tavan sendromu: Kayseri özel sağlık kurumlarında bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 225-264
• Şeker, A. (2020). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin irrasyonelliği ve kamusal alandaki yansımaları. Curr Res Soc Sci, 6(2), 92-102.
• Tokay Argan, M., Argan, M., ve Kurulgan, M. (2008). Kitaplara ilişkin biçimsel özelliklerin okuyucu tutumları üzerine etkisi. Bilgi Dünyası, 9(1), 179-20.
• Valas, H. (2001). Learned helplessness and psychological adjustment: Effects of age, gender and academic achievement. Scandinavian Journal of Educational Research. 45(1), 71-90.
• Valibayova, G. (2018). İş güvencesizliği algısının iş stresi ve iş performansına etkisi: Araştırma görevlileri üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Samsun.
• Van Vianen, A. E., & Fischer, A. H. (2002). Illuminating the glass ceiling: The role of organizational culture preferences. Journal of occupational and Organizational Psychology, 75(3), 315-337.
• Yılmaz, H., & Karahan, A. (2010). Liderlik davranışı, örgütsel yaratıcılık ve işgören performansı arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Uşak’ta bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 17(2), 145-158