KÜRESELLEŞME VE AVRUPALILAŞMA PERSPEKTİFİNDE TÜRKİYE’DE BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI

Year 2018, Volume: 5 Issue: 12, 538 - 557, 30.12.2018

Osman Erdal Şahin Aytuğ Altın

Abstract

Küreselleşmenin
devletler arasındaki karşılıklı işbirliği ve bağımlılığı arttırması sonucu ulus
devlet anlayışının temelini oluşturan ulusal egemenliğin iç ve dış politikaları
belirleme ve uygulama kapasitesinin aşındığı düşünülmektedir. Bütün devletler
kendi iç politikalarını oluştururken belirli ölçülerde, uluslararası uygulanan
veya kabul gören genel politikalara göre hareket etme gereği duymaktadır.
Avrupa kıtası, küreselleşme gerçeğinin en fazla görüldüğü ve kendisini ise
küresel çapta yeniden oluşturduğu bir kıtadır. Küreselleşmenin yanında
Avrupalılaşma da süreç içerisinde önemli bir kavram haline gelmiştir. Artık
küreselleşme, yerel yani mekânsal veya bölgesel olarak kendini Avrupalılaşma
olarak üretmiştir. Avrupa Birliği ile oluşan siyasal ve ekonomik birliktelik,
üye ülkelerin entegrasyon sürecini ve bu sürecin getirmiş olduğu ulus üstü bir
yapılanmayla aralarındaki karşılıklı bağımlılık arttırılmış ve üye devletler
ile aday ülkeler ekonomik gelişmeyi bu bağımlılığın devamında görmüşlerdir.
Dolayısıyla ülkelerin bölgesel kalkınma politikaları Avrupa Birliği’nin ortak
politikalarıyla birbiriyle benzeşen yani Avrupalılaşan bir duruma gelmiştir. Günümüzde
küreselleşmenin bölgesel bir boyutu olarak Avrupa Birliği, bölgesel
dengesizliklerin giderilmesi için üye ve aday ülkelere Avrupalılaşma bağlamında
bir takım kalkınma politikaları sunmaktadır. Bölgesel eşitsizliklerin
giderilmesine yönelik politika uygulamalarında en önemlisini ise Bölgesel
Kalkınma Ajansları (BKA) oluşturmaktadır. Bu çalışmada, bir çok ülkenin siyasi ve ekonomik gelişmelerine etki eden Avrupa
Birliği’nin bir kalkınma politika aracı ve politika transferi olan BKA’lar, Avrupalılaşma bağlamında incelenmiştir. BKA’ların Türkiye’deki
gelişimi, Avrupalılaşmanın ortaya koyduğu politik süreçlerle açıklanmaya
çalışılmıştır. 

Keywords

Küreselleşme, Avrupalılaşma, Politika Tansferi, AB, BKA

References

• AKIN, Semiha, Fatih Yıldız (2005), “Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türk Tarımına Etkileri”, http://www.abuzmanlari.org.tr /web/docs /pdfs / makaleler / bolgesel kalkınma ajanslari ve turk tarimina etkileri.pdf (12.12.2015).
• AKTAR, Cengiz (2003), Avrupa Okumaları, Kanat Kitapevi, İstanbul.
• ARIKAN, Harun, Muhsin Kar (2004), “Merkezi ve Doğu Avrupa ile Baltık Ülkelerinin Avrupa Birliğine Ekonomik ve Politik Entegrasyonu”, Kalkınma ve Küreselleşme, (Haz.) Saniye Dedeoğlu ve Turan Subaşat, Bağlam Yay., İstanbul, ss. 355-392.
• Avrupa Toplulukları Komisyonu, Türkiye’nin AB’ne Katılım Sürecine İlişkin 2001 Yılı İlerleme Raporu, http://www.ab.gov.tr/files/ AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2001.pdf (14.05.2016).
• AYDEMİR, Cahit ve İlhan Karakoyun (2011), Yeni Bölgesel Kalkınma Ajansları Karacadağ Kalkınma Ajansı Örneği, Ekin Yay., Bursa.
• BAFOIL François, Burcu Görak Giquel (2009), “Türkiye’de Sınıraşırı İşbirliği: Orta Avrupa’yla Bir Karşılaştırma”, Bölgesel Kalkınma ve Avrupa Birliği - Karabük, Valenciennes ve Katowice’nin Karşılaştırmalı Analizi, (Der.) Ayhan Kaya ve François Bafoil, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul, ss. 85-103.
• BERNSTEIN, Henry (2008), “Kalkınma ve Azgelişmişlik”, Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü, (Ed.) William Outhwaite, (Çev.) Melih Pekdemir, İletişim Yay., İstanbul, ss. 393-396.
• ÇALT, Gökhan (2005), “Bölgeselleşme ve Avrupa Birliği’nin Bir Aracı Olarak Bölge Kalkınma Ajansları”, http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler /8df7b8e8d586a55_ek.pdf?tipi=14, (12.12.2015).
• DEDE, Ayşegül (2009), AB Uyum Sürecinde Kalkınma Ajansları ve Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Ticaret Odası Yay., Konya.
• ERYILMAZ, Bilal, Aziz Tuncer (2013), “Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Bölgesel Kalkınma Politikaları: Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye Uygulaması”, Akademik İncemeler Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, ss. 165-189.
• http://www.eurada.org, index. phpoption. comcontentview article&id60&Itemid71langen (15.12.2015).
• IŞIK, Nihat, Duygu Baysal, Onur Ceylan (2010), “Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Bir Politika Aracı Olarak Kalkınma Ajansları”, Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, ss. 1-18.
• İZMİR KALKINMA AJANSI (2008), Avrupa’da Kalkınma Ajansları, Yayın No. İZKA-A, İzmir.
• KALKINMA BAKANLIĞI, Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi, www.kalkinma.gov.tr, pdf (16.12.2015).
• KARAARSLAN, Gökçe (2008), Avrupa Birliği ve Türkiye’de Bölgesel Politikalar ve Kalkınma Ajansları, Ankara Üniversitesi, SBE, Ankara.
• KARABULUT, Tahsin (2007), “Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Kurumsal Gelişmelerle İlgili Genel Bir Değerlendirme”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar II, (Ed.) Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yay., Ankara, ss. 738-761.
• KELEŞ, Ruşen (2010), Kentleşme Politikası, İmge Yay., Ankara.
• KEYMAN, E. Fuat (2013), “Türkiye’nin Yeniden İnşası - Modernleşme, Demokratikleşme, Kimlik”, (Der.) E. Fuat Keyman, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul, ss. 1-15.
• KÖSECİK, Muhammet (2004), “Avrupa Birliği Entegrasyonu ve Ulusal Kamu Yönetimleri”, Çağdaş Kamu Yönetimleri II, (Ed.) Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yay., Ankara, ss. 3-66.
• KUTLU, Önder (2008), “İdari Reform Transferi: Ülkelerin Birbirlerine Kamu Politikaları Transfer Etmeleri ve Öğrenmeleri”, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, (Ed.) Asım Balcı vd., Seçkin Yay., Ankara, ss. 125-154.
• MASSICARD, Elise (2009), “Türkiye’de Bölgeselleşme Süreci”, Bölgesel Kalkınma ve Avrupa Birliği - Karabük, Valenciennes ve Katowice’nin Karşılaştırmalı Analizi, (Der.) Ayhan Kaya ve François Bafoil, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul, ss. 17-36.
• ÖZASLAN, Metin (2005), “Küreselleşme Sürecinin Türkiye’deki Yerel Kurumsal Yapılara Yansımaları”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I, (Ed.) Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yay., Ankara, ss. 565-592.
• ÖZTÜRK, Özgür, Chris de Olivier (2004), “Latin Amerika’da Kalkınma”, Kalkınma ve Küreselleşme, (Haz.) Saniye Dedeoğlu ve Turan Subaşat, Bağlam Yay., İstanbul, ss. 181-218. SCHIMMELFENNIG, Frank, Ulrich Sedelmeier (2004), “Governance By Conditionality: EU Rule Transfer to The Candidate Countries Of Central and Eastren Europe”, Journal of European Public Policy, Volume: 11, Issue: 4, ss. 661-679.
• SOBACI, M. Zahid (2011a), “Avrupa Birliği Koşulsallığının Etkinliği Bağlamında Türkiye’de Reform Üzerine Bir Analiz”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 10, No:1, ss. 85-100.
• SOBACI, M. Zahid (2011b), “Politika Transferi Bağlamında Kamu Yönetiminde Neo-Liberal Reformların Yansıması: Açık Toplum Enstitüsünün Rolü”, Sosyoekonomi Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 16, ss. 191- 210.
• ŞENSES, Fikret (2004), “Neo-liberal Küreselleşme Kalkınma İçin Bir Fırsat mı, Engel mi”, Kalkınma ve Küreselleşme, (Haz.) Saniye Dedeoğlu ve Turan Subaşat, Bağlam Yay., İstanbul, ss. 13-54.
• UZAY, Nısfet (2005), Bölgesel Gelişmişlik Farklılıklarının Giderilmesi ve Bölgesel Kalkınma Ajansları, Seçkin Yay., Ankara.