ENGELLİ İSTİHDAMININ DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DEKİ GÖRÜNÜMÜ

Year 2020, Issue: 5 - COVID-19 ÖZEL SAYISI 2, 347 - 362, 31.05.2020

Funda Çondur Aslı Yenipazarlı Necmiye Cömertler

Abstract

Küreselleşme ve artan rekabet sürecinde ekonomik kalkınmanın sağlanmasında toplumun tüm kesimlerinin katılımı gerekmektedir. Bu nedenle engelli bireyler ve özel politikalar gerektiren tüm grupların erişim olanaklarının artırılarak engellerin ortadan kaldırılması ekonomik ve sosyal kalkınmanın sağlanmasında büyük öneme sahiptir. Çoğunlukla evlerinde vakit geçirmek durumunda kalan engellilerin toplumla bütünleşme talepleri sosyo-ekonomik gelişmeler, teknolojik ilerlemelerle birlikte toplumun diğer katmanları tarafından görünür hale gelmiştir.
OECD, AB ve Türkiye’de açıklanan verilerine göre dünya nüfusunun %15’inde engellilik durumu bulunmaktadır. Dünya nüfusu yaşlandıkça ve kronik hastalıklar arttıkça engelli sayısı da artmaktadır. Buna bağlı olarak engelli bireylere ilişkin istihdam politikalarının da düzenlenmesi gerekmektedir. Bu düzenlemeler yapılırken engelli istihdamına ilişkin ihtiyaç analizlerinin yapılması ve politika önerilerinde bulunulurken devlet, işveren ve engelli bireylerin ortak çabaları gerekmektedir. Bu konudaki farkındalıkların arttırılması engelli bireylerin istihdam alanlarının yaratılmasında ve çalışma alanlarında gösterdikleri başarılar ile ekonomik kalkınmada önemli bir rol oynayacaktır.
Bu çalışmada engelli bireylerin istihdamına yönelik olarak, Dünya’da ve Türkiye’de konu ile ilgili istatistik verilerin derlenmesi, değerlendirilmesi ve karşılaştırılması ön planda tutulmuştur. Bu bağlamda, işgücü istatistiklerinde engelli istihdamı değerleri dikkate alınarak, engelli istihdamı konusunda Dünya ve Türkiye verileri değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Keywords

İstihdam, Engelli İstihdamı, Dünya, Türkiye

References

• Dünya Sağlık Örgütü (2011). Dünya engellilik raporu 2011.
• Ekenci, M.T. (2014). Engelli Bireylere İlişkin Resmi Veri Toplama Araçlarının Ulusal Düzeyde Yaygınlık Tahminlerinde Kullanımı. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi.
• Hüseyinli ,N., Göçmen, S., ve Nasibov, D. (2017). Çalışma Hayatında Engelli Haklarına İlişkin Yasal Düzenlemeler ve Engellilerin Haklara İlişkin Farkındalıkları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(6),138-152.
• Önen, K. (2018). Engelsiz İstihdam. TISK İşveren, 56(6),4-5.
• Resmî Gazete, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme (CRPD), Milletlerarası Sözleşme 14 Temmuz 2009 Sayı : 27288
• T.C Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2011). İşgücü piyasasının özürlüler açısından analizi. Ankara: Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2015). Kamuda engelli istihdamının analizi. Ankara:.Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020). Engelli ve yaşlı istatistik bülteni mart 2020. Ankara: Engelli Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2011). 2011 nüfus ve konut araştırması bilgi notu. (https://docplayer.biz.tr/10804190-Bilgi-notu-2011-nufus-ve-konut-arastirmasi.html Erişim Tarihi:10.06.2019).
• Türkiye İstatistik Kurumu (2011). Sağlık sorunları ve faaliyet güçlükleri yaşayanların işgücü durumu araştırma sonuçları. Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2013a). İstatistik üretiminde idari kayıtların rolü. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2013b). Nüfus ve konut araştırması 2011. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/istatistikler Erişim TTarihi:08.06.2019
• https://www.ilo.org/shinyapps/bulkexplorer18/lang=en&segment=indicator&id=SDG_0852_SEX_DSB_RT_A (Erişim Tarihi: 25.05.2020).
• http://www.iskur.gov.tr/kurumsal/istatistikler /Erişim Tarihi:08.06.2019
• http://www.iskur.gov.tr/kurumsalbilgi/istatistikler.aspx Erişim Tarihi:08.06.2019
• http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/sosyalsart.pdf Erişim Tarihi:10.06.2019