TÜRKİYE’DE TARHİYAT ÖNCESİ VERGİ GÜVENLİK UYGULAMALARI

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 9, 32 - 48, 30.09.2020

Ahmet Tekin , Gülnihal Can

Öz

Optimal vergi hasılatının sağlanabilmesi, bir vergi sisteminin iyi işlemesini dolayısıyla vergi kanunlarında öngörülen maddi ve şekli ödevlerin doğru ve gerçek bir şekilde yerine getirilmesini gerektirmektedir. Modern vergiciliğin esası, matrahın ve ödenecek verginin yükümlü tarafından beyan edilmesine dayanmakta olup Türk Vergi Sistemi de bu esası benimsemektedir. Ancak özellikle beyana bağlı vergi sistemlerinde sistemin güvenliğinden söz edilebilmesi vergisel ödevlerin doğru bir şekilde yerine getirilmesini sağlayan uygulamada vergi güvenlik önlemleri olarak adlandırılan mekanizmaları da içermesi koşuluna bağlıdır. Vergi güvenliği, vergilerin konuluşundaki amaca uygun olarak, en yüksek verimi elde edebilecek şekilde uygulanmalarını sağlayan önlemlerin tümünü ifade etmekte olup; vergi güvenlik önlemleri, vergi kanunlarında yer alan düzenlemelerin amaçlarına aykırı olarak hareket edilmesinin önüne geçilmesini ve bu yolla vergi ödevinin doğru bir biçimde yerine getirilmesini sağlamaya yönelik mekanizmalardır. Ülkemizde Vergi İdaresinde gerçekleştirilen dijital dönüşüm uygulamalarını da (dijital vergi yönetimine geçiş vergi idaresi otomasyon projesi(VEDOP), Vergi istihbarat merkezi, bilgisayar destekli denetim projesi (BİDDEP), Veri ambarı (VERİA), kurumsal elektronik belge yönetim sistemi (KEYS), Risk analizi ve katmanlaştırma projesi(MERAK), KDV iade takip sistemi, ÖTV iadesi risk analizi sistemi projesi (ÖTVİRA),Elektronik beyan sistemi uygulaması(E-Beyanname), elektronik ortamda düzenlenen belgeler(E-Belge,e-Fatura,e-Arşiv, e-defter vs),) dolaylı ya da doğrudan vergi güvenliğini etkileyen unsurlar olarak belirtebiliriz. Çalışmada tarhiyat öncesi özel vergi güvenlik uygulamaları yürürlükte olanlar ve yürürlükten kaldırılanlar şeklinde iki grupta ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vergi Güvenlik Yöntemi, Asgari vergi yükümlülüğü, asgari zirai vergi

Kaynakça

• AYM, Anayasa Mahkemesi, K. 2010/55 (01.04.2010). Erişim Adresi: http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/814deda0-8f81-4634-81db-26c96fcb7f7c?higllightText=emsal%20kira%20bedeli&excludeGerekce=False&wordsOnly=False
• Aksoy, Ş. (1999). Vergi Hukuku ve Tüek Vergi Sistemi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Armağan, R. (2003). Gelir Vergisinde Hayat Standardı Esası. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 265-282.
• Başaran, F. (2001). Vergilendirme Ahlakı ve Hayat Standardı Esası. Mükellefin Dergisi(99), 93-110.
• Bozdoğan, D., & Kurt, S. (2016). Hayat Standardı Esasının Anayasal Vergileme İlkeleri Açısından İncelenmesi ve Vergiye Gönüllü Uyum Üzerindeki Etkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11(2), 59-76.
• Doğan, U. (2015). Vergi Teknolojileri. Vergi Sorunları Dergisi(322), 9-40.
• Ege, F. (2015, Temmuz-Ağustos). Örtülü Sermaye Üzerine. Mali Çözüm, 199-212.
• Ekinci, F. (2007, Nisan). 5520 Sayılı Yeni Kurumlar Vergisi Kanununda Vergi Güvenlik Müesseselerine İlişkin Yeni Düzenlemeler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
• Karadağ, M., & Demir, E. (2019). Kurumlar Vergisi Kanunu'nda Yer Alan Vergi Güvenlik Müesseseleri ve Ekonomik Analizi. Vergi Raporu(243), 155-167.
• Nas, A. (2019). Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımının Koşulları ve Hukuki Sonuçları. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi(37), 25-49.
• Ortalama Kar Hadleri ve Asgari Gayrisafi Hasılat Esası. (1995). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Öden, M., & Akkaya, M. (2001). Hayat Standardı Esası'nın Anayasaya Uygunluğu Sorunu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 50(2).
• Öncel, M., Kumrulu, A., & Çağan, N. (2008). Vergi Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Sezgin, B. (2011). Son Gelişmeler Işığında Emsal Kira Bedeli Esası. Mali Çözüm, 223-230.
• Solak, İ. (2004). "Türk Vergi Sisteminde Vergi Güvenlik Önlemleri". (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı.
• Şenyüz, D. (1997). Türk Vergi Sistemi (Gelir, Kurumlar ve Katma Değer Vergisi). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Tuncer, S. (2003). Vergi Hukuku ve Uygulaması. Ankara: Yaklaşım Yayınları.
• Uğur, A. A. (2016). Vergi Denetimi Etkinliğinde Risk Analizi Sisteminin Uygulanabilirliği (Gaziantep Halı Sektörü Üzerine Örnek Bir Uygulama). International Journal of Public Finance, 1(2), 122-145.
• Yeniçeri, H. (2005). "Türk Vergi Sisteminde Vergi Güvenlik Önlemleri". (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mali Hukuk Anabilim Dalı.
• Yücel, M. (2015). Bir Vergi Güvenlik Müessesesi Olarak Emsal Kira Bedeli Uygulaması. Mali Çözüm, 131-146.