KONYA İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN 4 VE 5 YILDIZLI OTEL İŞLETMELERİNDE KAPASİTE YÖNETİMİ STRATEJİLERİNİN BELİRLENMESİ VE BİR UYGULAMA

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 4, 34 - 49, 31.08.2020

Mesut Murat Adabalı

Öz

Hizmet sektörünün en geniş alanlarından birisi olan turizm sektörü, ürün yapısı sebebiyle depolanamayan bir ürün çıktısına sahiptir. Bu sektörde kapasite yönetiminin büyük önem arz etmesi ve mevcut kapasitenin olabildiğince yüksek kullanımı, işletmelerin piyasada tutunması ve yaşaması için önemlidir. Turizm işletmelerinin, başta mevsimsel sebepler olmak üzere değişken talep dönemlerine sahip olduğu görülmektedir. Kıyı otellerinde talep dönemleri genellikle yaz sezonu boyunca en yüksek düzeydeyken şehir otellerinde işletmelerin bulundukları şehir ve bölgenin kültürel durumuna göre talep dönemlerinde değişiklikler meydana geldiği çeşitli akademik çalışmalarla ortaya konmuştur. Bu talep dönemlerinin iyi yönetilmesi, işletmenin kâr etmesi ve hizmet kalitesinin iyi olabilmesi için önemlidir. Turizm işletmelerinin yaşaması için, işletmelerin sürekli değişen tüketici taleplerine yerinde ve zamanında cevap vermesi gerektiği düşünülmektedir. Bu çalışmada, Konya ili ölçeğinde faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otellerde kapasite kullanımının dönemsel olarak nasıl farklılıklar gösterdiği, günlük ve yıllık talep ölçümleri yapılarak, kapasite kullanımının etkinliğini ölçmek amaçlamıştır. Anket yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, işletmelerin yüksek ve düşük talep dönemlerinde ne tür önlemler aldıkları ve mevcut kapasitelerini nasıl yönettikleri hakkında bilgiler verilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Konya ili genelinde otellerin büyük çoğunluğu %50-60 doluluk oranına sahiptir aynı zamanda taleplerin sıklığı ise haftalık olarak değişmektedir bu sebeple talep sıklığının orta seviyede olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kapasite YÖnetimi, Turizm, Otel

Kaynakça

• AKAT, Ömer (200). “Uygulamaya Yönelik İşletme Politikası ve Stratejik Pazarlama”, Ekin Kitabevi, Bursa.
• BULUT, Zeki Atıl (2004). “İşletmeler Açısından Kapasite Planlaması ve Kapasite Planlamasına Etki Eden Faktörler”, Mevzuat Dergisi, 7(80): 1-13.
• FITZSIMMONS, James ve Fitzsimmons, Mona (2004). “Service Management”, Mcgraw- Hill/Irwin, New York.
• DAUDEL, Sylvain, VIALLE, Georges ve HUMPHREYS, Barry (1994). “Yield Management: Applications To Air Transport And Other Service Industries”; This New English Version İs Published With Additional Material And Updated Statistics. Presses De l'Institut Du Transport Aérien.
• DİNLER, Zeynel (1998). “Mikro Ekonomi”, Onikinci Basım, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa.
• DİNLER, Zeynel (2001). “İktisada Giriş”, Yedinci Basım, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa.
• KAYAMAN, Rüçhan (2000). “Otel İşletmelerinde İhracat Performansı ile Ürün Stratejisi Arasındaki İlişki: Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• KILINÇ Olcay (2005) “Konaklama İşetmelerinde Kapasite Kullanımı: Kuşadası ve Kemer’deki Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Uygulama”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KOÇ, Erdem, Mahmut Can Şenel, And Kadir Kaya. "Türkiye’de Ekonomik Göstergeler-İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı." Engineer & The Machinery Magazine.
• KOI, Albert ve Sackey Augustina (2015). “Capacity Management Issues in the Hotel Industry of Cape Coast Metropolis”, Journal of Tourism, Hospitality and Sports, Vol:11.
• LANEN, William N.; ANDERSON, Shannon W.; MAHER, Michael W. (2011). “Fundamentals Of Cost Accounting”, Mcgraw-Hill, New York.
• MUCUK İsmet (2000). “Modern İşletmecilik”, 12. Basım, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• OSMANOĞLU, Şahin (2019). “Konaklama İşletmeleri Rekabet Ortamında Getiri Yönetimi Uygulamaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÖZ, Yaşar ve Bozdemir, Enver (2007). “Boş Zaman İsçilik Maliyetlerinin Ortaya Çıkış̧ Nedenleri, Muhasebeleştirilmesi ve Vergi Matrahı Üzerine Etkisi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü̈ Dergisi, 10 (2).
• PROENÇA, Sara ve SOUKIAZIS, Elias (2008). “Tourism As An Economic Growth Factor: A Case Study For Southern European Countries. Tourism Economics, (14) 4: 791-806.
• TATAR, Tevfik ve Üner Mithat (1992). “İşletmecilik İlkeleri”, Gazi Büro Yayınları, Ankara.
• USTA, Öcal (2006). “Turizm Genel ve Yapısal Yaklaşım”, Detay Yayıncılık, Ankara.
• ÜRETEN, Sevinç (1999) Üretim-İşlemler Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara
• YILDIZTEKİN, İhsan (2010). “Aşırı Kapasite Kontrolü ve Maliyet Analizi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (24)3: 197-228.
• İNTERNET KAYNAKLARI TÜROB (Türkiye Otelciler Birliği) (2020). http://www.turob.com/tr/uyelerimiz/tum-uyelerimiz (E.T. 10 Mayıs 2020).