OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE KULLANILAN ERKEN OKURYAZARLIK MATERYALLERİ

Year 2023, Volume: 6 Issue: 10, 43 - 60, 31.08.2023

Maşallah Sincar , Mehtap Uygungoz

Abstract

Geleceğin yaratıcı düşünen ve üreten bireylerinin sayısının artırılması açısından, okul öncesi dönemdeki çocukların,
görsel ve dilsel açıdan nitelikli materyallerle tanıştırılmaları önem taşımaktadır. 21. Yüzyıl koşullarında, bilgiye en hızlı ve en kolay ulaşılan günümüz teknolojilerinde, çocukları ihtiyaç duydukları alanlarda desteklemekle, onların erken okuryazarlık becerilerinin yanında, kişilik ve sanatsal özelliklerini de daha üst seviyeye çıkarmak mümkündür. Okul öncesi dönemde kullanılan erken okuryazarlık materyallerinin, tasarlanmış başarılı örneklerinin azlığı, var olan nitelikli örneklerin ise, yeterince incelenmediği gözlemlendiğinden, akademik anlamda bir araştırma ve derleme kazandırılması, önem taşımaktadır.
Araştırmada amaçlanan, okul öncesi dönemde kullanılan erken okuryazarlık materyallerinin incelenmesidir ve araştırma yöntemlerinden “doküman incelemesi” kullanılmıştır. Bu veriler ise, araştırmacı tarafından geliştirilen ve 9 maddeden oluşan “Materyal Değerlendirme Kriterleri” ile, Dünya’da ve Türkiye’de Latin alfabesiyle oluşturulmuş, Random (rastgele örnekleme) yöntemiyle seçilmiş, 37 adet erken okuryazarlık materyalinin incelenmesinden elde edilmiştir. Grafik tasarımcı ve okul öncesi eğitimci bakış açısıyla incelenen materyaller; iki boyutlu, üç boyutlu ve dijital ortamlardaki materyaller olmak üzere üç başlık altında kategorileştirilmiştir. Makalede bu başlıkların her birinden 2’şer adet örnek incelenmiştir.

Keywords

Okul öncesi dönem, Erken okuryazarlık materyali, Grafik tasarım, Resimli çocuk kitabı, Çocuk kitabı tasarımı.

References

• Karaman Benli, G. (2019). Erken Okuryazarlık Becerilerinin Tarihsel Gelişimi, Kuramsal Temelleri ve Kapsamı.
• Z.F. Temel (Ed.), Dil ve Erken Okuryazarlık içinde (10-31). Ankara: Hedef Cs Basın Yayın.
• Neuman, S. B., Coople, C., ve Bredekamp, S. (2000). Learning to read and write: developmentally appropriate practices for young children. Washington, DC: National Association for the education of young children.
• Saracho, O. N. ve Spodek, B. (2010). Parents and children engaging in storybook reading, Early Child Development and Care, 180(10), 1379-1389. DOI: 10.1080/03004430903135605
• Sever, S. (2011). Resimli Kitapların Okulöncesi Dönemdeki Çocuğun Gelişim Sürecine Katkısı.
• Z. Güneş (Ed.), Okulöncesinde Çocuk Edebiyatı içinde (3-26). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
• Parpucu, N. (2016). Seslerin renkli dünyası programının okul öncesi çocukların fonolojik farkındalık becerileri üzerindeki etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Tekmen, B. (2016). Öğretim araç ve gereçlerin teorik temelleri. E. Ültay ve N. Ültay (Editörler), Okul öncesi eğitim için öğretim teknikleri ve materyal geliştirme içinde (42-58). Ankara: Pegem Akademi.
• Whitehurst, G ve Lonigan, C. (1998). Child Development and Literacy. Child Development, 63(3), 848-872.
• İnternet Kaynakçası https://egitim.com/egitimde-materyal-kullaniminin-onemi Erişim Tarihi: 21.07.2023
• Görsel Kaynakları
• Görsel 1-2: Eric Carle, Eric Carle’s ABC Kaynak: https://tinyurl.com/bdh58kay (Erişim Tarihi: 09.03.2020)
• Görsel 3-4: Xavier Deneux, TouchThinkLearn: ABC, 2016, s. yok Kaynak: https://tinyurl.com/3pa3prtx (Erişim Tarihi: 11.03.2020)
• Görsel 5. Oioiooi, Alphabet Play Block Set Kaynak: https://tinyurl.com/5cn798pr (Erişim Tarihi: 13.01.2020)
• Görsel 6: Marion Bataille, ABC3D, (Kapak Resmi) Kaynak: https://tinyurl.com/3wd29xah (Erişim Tarihi: 21.03.2020)
• Görsel 7-8: Marion Bataille, ABC3D, 2019, s. yok Kaynak: https://tinyurl.com/3wd29xah (Erişim Tarihi: 21.03.2020)
• Görsel 9: Dr. Seuss, The Cat In The Hat Kaynak: https://tinyurl.com/37new49b (Erişim Tarihi: 17.06.2020)
• Görsel 10: Dr. Seuss, The Cat In The Hat Kaynak: https://tinyurl.com/37new49b (Erişim Tarihi: 17.06.2020)
• Görsel 11: The Graeme Base Library Edition, Animalia Kaynak: https://tinyurl.com/2p853e5k (Erişim Tarihi: 16.06.2020)