Augmented and Virtual Reality (AR/VR) Applications in Textile and Apparel Production Process in Turkey: Effects on Sustainable Design

Year 2025, Volume: 9 Issue: 33, 289 - 310, 25.09.2025

Ece Eraş , Sema Hatun Türker

https://doi.org/10.31455/asya.1676374

Abstract

Today, the understanding of sustainable production and design has become a fundamental driving force in the transformation of the textile and apparel industry. In addition to its contributions to economic growth, it is a sector in a critical position with its production processes integrated with digital technologies and opportunities to support environmental sustainability. Augmented Reality (AR) and Virtual Reality (VR) technologies reduce physical resource consumption, especially in the design and prototyping stages, and accelerate production processes. Thus, it enables more efficient results with less waste.
In this study, the use of AR and VR technologies in the textile and apparel industry in Turkey is examined and the effects of these technologies on sustainable designs are evaluated. Based on the literature review, it was observed that AR/VR applications contribute to sustainability goals and help to reduce environmental impacts, especially through digital sample preparation, virtual fashion shows and 3D design processes. It was concluded that developments in this field in Turkey are in parallel with global trends, and that sectoral collaborations and technological infrastructure investments are needed to reduce all processes that leave chemical and physical waste that threaten human and environmental health for fast fashion products.

Keywords

Augmented Reality , Virtual Reality , Sustainable Design , Sustainable Textiles and Clothing

Türkiye’de Tekstil ve Hazır Giyim Üretim Sürecinde Artırılmış ve Sanal Gerçeklik Uygulamaları: Sürdürülebilir Tasarım Üzerine Etkileri

Abstract

Günümüzde sürdürülebilir üretim ve tasarım anlayışı, tekstil ve hazır giyim sektörünün dönüşümünde temel bir itici güç haline gelmiştir. Ekonomik büyümeye sağladığı katkıların yanı sıra dijital teknolojilerle entegre edilen üretim süreçleri, çevresel sürdürülebilirliği destekleyici olanakları ile kritik bir konumda bulunan bir sektördür. Artırılmış Gerçeklik (AR) ve Sanal Gerçeklik (VR) teknolojileri, özellikle tasarım ve prototipleme aşamalarında fiziksel kaynak tüketimini azaltmakta olup üretim süreçlerini hızlandırmaktadır. Böylece daha az atık ile daha verimli sonuçlar elde edilmesine olanak sağlamaktadır.
Bu çalışmada, Türkiye’de tekstil ve hazır giyim sektöründe AR ve VR teknolojilerinin kullanımı incelenmiş, bu teknolojilerin sürdürülebilir tasarımlar üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Literatür taramasına dayalı olarak gerçekleştirilen çalışmada, AR/VR uygulamalarının sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağladığı, özellikle dijital numune hazırlama, sanal defileler ve 3D tasarım süreçleriyle çevresel etkilerin azaltılmasına yardımcı olduğu görülmüştür. Türkiye'de bu alandaki gelişmelerin küresel eğilimlerle paralel seyrettiği, hızlı moda ürünler için insan ve çevre sağlığını tehdit eden kimyasal ve fiziksel atık bırakan tüm süreçlerinin azaltılması için sektörel iş birliklerine ve teknolojik altyapı yatırımlarına ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Artırılmış Gerçeklik , Sanal Gerçeklik , Sürdürülebilir Tasarım , Sürdürülebilir Tekstil ve Giyim

References

• Ağca, G., & Kozbekçi Ayranpınar, S. (2021). Moda sektöründe artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 25, 1–15. https://doi.org/10.17484/yedi.731854
• Akgül, M. K. (2014). Sanayi üretiminde çığır açan teknolojiler üç boyutlu [3D] yazıcılar. Anahtar Dergisi, (308).
• Art Basel. (2024). For Iris van Herpen fashion’s intrepid explorer, anything is possible, Paris 2024. Art Basel. https://www.artbasel.com/stories/iris-van-herpen-dutch-fashion-designer-couture-musee-arts-decoratifs-paris-2024?lang=en&utm adresinden 23 Mart 2025 tarihinde erişildi.
• Assadourian, E. (2017). EarthEd: Rethinking education on a changing planet. In State of the World 2017 (pp. 3–20). Island Press.
• Azuma, R. T. (1997). A survey of augmented reality. Presence: Teleoperators and Virtual Environments, 6(4), 355–385. https://doi.org/10.1162/pres.1997.6.4.355
• Bhageria, P. (2020). Augmented reality: The latest trend in the fashion industry. Inhaabit. https://inhaabit.com/augmented-reality-the-latest-trend-in-the-fashion-industry/ adresinden 28 Mart 2025 tarihinde erişildi.
• Bieńkowska, J. (2023). Virtual versus sustainable fashion: A systematic literature review. Scientific Papers of Silesian University of Technology Organization and Management Series, 178, 101–126. https://doi.org/10.29119/1641-3466.2023.178.6
• Bingöl, B. (2018). Yeni bir yaşam biçimi: Artırılmış gerçeklik (AG). Etkileşim, 1, 44–55. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.1.8
• Business of Fashion. (2018). Zara launches augmented reality app for shoppers. Business of Fashion. https://www.businessoffashion.com adresinden 06 Haziran 2025 tarihinde erişildi.
• Büyükaslan, E. (2018). Exploring consumers’ virtual garment fit satisfactions to predict their actual satisfactions [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi].
• Codur, M. B. (2017). Yeni bir tanıtım ve tasarım tekniği olarak artırılmış gerçeklik. Academia.edu. https://www.academia.edu/35119332/Yeni_Bir_Tasar%C4%B1m_ve_Tan%C4%B1t%C4%B1m_Tekni%C4%9Fi_Olarak_Art%C4%B1r%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F_Ger%C3%A7eklik adresinden 06 Haziran 2025 tarihinde erişildi.
• Cunha, M. N., & Krupskyi, O. P. (2025). Transforming online retail: The impact of augmented and virtual reality on consumer engagement and experience in e-commerce. Current Progress in Arts and Social Studies Research, 5, 189–201. B P International. https://doi.org/10.9734/bpi/cpassr/v10/9295B
• Çetiner, M. (2024). Sanal gerçekliğinin moda defilelerinde kullanımına yönelik bir araştırma. In 3rd International Conference on Recent Academic Studies (pp. 1–10). All Sciences Academy.
• Design Society. (2024). Design 2024: Conference proceedings. https://www.designconference.org/download/design2024/DESIGN2024-BoA-WEB-V02.pdf adresinden 01 Nisan 2025 tarihinde erişildi.
• Fision. (2020). Creating technology that suits you. Meepl. https://www.meepl.com adresinden 23 Mart 2025 tarihinde erişildi.
• Fletcher, K. (2014). Sustainable fashion and textiles: Design journeys (2nd ed.). Routledge.
• Glogar, M., Petrak, S., & Mahnić Naglić, M. (2025). Digital technologies in the sustainable design and development of textiles and clothing—A literature review. Sustainability, 17(4), 1371. https://doi.org/10.3390/su17041371
• Hafta. (2025, Ocak 3). Sihirli bir dönüşüm hikayesi: Gönül Paksoy’un “Doğada Atık Yoktur” sergisi. Hafta Gazetesi. https://www.hafta.com.tr/sihirli-bir-donusum-hikayesi-haberi-790593 adresinden 28 Masyıs 2025 tarihinde erişildi.
• Kamacıoğlu, B. (2018). İnteraktif bir alan olan artırılmış gerçeklik teknolojisi ve uygulama örneği (Tez No.: 531147) [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kim, S. J. (2023). Virtual fashion experiences in virtual reality fashion show spaces. Frontiers in Psychology, 14, 1276856. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1276856
• Koca, E., & Emiroğlu, S. (2022). Moda ve tekstil tasarımı lisans programlarının sürdürülebilirlik ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. International Journal of Art, Fashion, Music and Design, 1(1), 35–47.
• Künüçen, H. H., & Samur, S. (2021). Dijital çağın gerçeklikleri: Sanal, artırılmış, karma ve genişletilmiş gerçeklikler üzerine bir değerlendirme. Yeni Medya, 2021(11), 38–62.
• Lee, L.-H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., Kumar, A., Bermejo, C., & Hui, P. (2021). All one needs to know about metaverse: A complete survey on technological singularity, virtual ecosystem, and research agenda. arXiv. https://arxiv.org/abs/2110.05352
• Mainzer, K. (2021). From augmented reality to the internet of things: Paradigm shifts in digital innovation dynamics. In J. M. Ariso (Ed.), Augmented reality: Reflections on its contribution to knowledge formation (pp. 25–50). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110732244
• McDonough, W., & Braungart, M. (2002). Cradle to cradle: Remaking the way we make things. North Point Press.
• Melek, E., & Sözüer, Z. D. (2023). Moda tasarımında sanal giysi tasarım süreci: CLO3D örneği. ROMAYA - Multidisipliner Akademik Yaklaşım Araştırmaları Dergisi, 3(2), 1–8.
• Milgram, P., & Kishino, F. (1994). A taxonomy of mixed reality visual displays. IEICE Transactions on Information and Systems, E77-D(12), 1321–1329.
• Odabaşı, S., & Şahin, Y. (2019). Moda tasarımı eğitiminde sürdürülebilirlik üzerine yaklaşımlar. SDÜ ART-E Sanat Dergisi, 12(23), 1–25.
• Olgun, B. A., & Turan, F. K. (2022). Tekstil sektöründe dijital dönüşüm ve Endüstri 4.0 farkındalığı. Tekstil ve Mühendis, 29(125), 28–40. https://doi.org/10.7216/1300759920222912504
• Online Etymology Dictionary. (t.y.). Augmented. In Etymonline. https://www.etymonline.com/search?q=augmented adresinden 20 Haziran 2025 tarihinde erişildi.
• Özbek, A., & Alan, M. A. (2022). Endüstri 4.0 teknolojilerinin transferi: İSO 500 tekstil ve hazır giyim işletmeleri uygulaması. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 1165–1178.
• Silva, R., Oliveira, J. C., & Giraldi, G. A. (2003). Introduction to augmented reality. In XV Brazilian Symposium on Computer Graphics and Image Processing (pp. 1–7). IEEE. https://doi.org/10.1109/SIBGRAPI.2003.1238674
• Sünger, İ. (2019). Artırılmış gerçeklik kavramı üzerine içerik analizi çalışması (Tez No.: 613671), [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi].
• Türkmen, N. (2009). Tekstil ve moda tasarımı açısından sürdürülebilirlik ve dönüşüm / Sustainability and transformation from the aspect of textiles and fashion design (Tez No.: 231443), [Sanatta yeterlik tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi].
• Türkmen, N. (2011). Sürdürülebilir bir tekstil endüstrisi için “yavaşlık” ve alternatif üretim modelleri. Akdeniz Sanat, 4(8). https://dergipark.org.tr/tr/pub/akdenizsanat/issue/27655/291493
• Url10. (2025, Şubat 19). How will AR and VR impact the fashion industry? Browzwear. https://browzwear.com/blog/how-will-ar-and-vr-impact-the-fashion-industry
• Url11. (2025, Şubat 21). Levi’s smart fitting room interactive application design. Sodapop Media. https://www.sodapopmedia.com/portfolio-posts/levis-smart-fitting-room-interactive-application-design/
• Url14. (2025, Mart 10). Moda tasarımında dijitalleşme. Piyon. https://www.piyon.co/sayi-1/moda-tasariminda-dijitallesme/
• Url15. (2025, Mart 15). Iris Van Herpen crystallization. Iris Van Herpen. https://www.irisvanherpen.com/DOCS/IVH-Crystallization.pdf
• Url16. (2025, Mart 18). How AR and VR are redefining the fashion industry. JD Institute. https://www.jdinstitute.edu.in/how-ar-and-vr-are-redefining-the-fashion-industry/
• Url17. (2025, Şubat 15). Newsroom. Business Wire. https://www.businesswire.com/newsroom
• Url18. (2025, Mart 19). Zalando buys 3D body scan technology. RetailDetail. https://www.retaildetail.eu/news/fashion/zalando-buys-3d-body-scan-technology/
• Url19. (2025, Nisan 5). Sihirli bir dönüşüm hikayesi. Hafta. https://www.hafta.com.tr/sihirli-bir-donusum-hikayesi-haberi-790593
• URL1–URL5: LNCC. (2025, Haziran 25). Kafaya monte optik/video/projektör tabanlı AR sistemleri [Teknik rapor çizimleri]. https://www.lncc.br/~jauvane/papers/RelatorioTecnicoLNCC-2503.pdf
• Url6. (2025, Şubat 10). Adidas artırılmış gerçeklik hizmeti. Webtekno. https://www.webtekno.com/adidas-artirilmis-gerceklik-hizmeti-h80339.html
• Url7. (2025, Şubat 15). Nike’ın yeni uygulaması ayak numaranızı ölçüyor. GQ Türkiye. https://gq.com.tr/teknoloji/nikein-yeni-uygulamasi-ayak-numaranizi-olcuyor
• Url8. (2025, Şubat 18). Augmented reality announcement. CLO 3D. https://www.clo3d.com/en/resources/notices/129
• Url9. (2025, Şubat 20). Zara augmented reality app. Refinery29. https://www.refinery29.com/en-us/2018/04/196382/zara-augmented-reality-app
• Vogue Business. (2021). Exclusive: Tommy Hilfiger parent opens 3D platform to outside brands. Vogue Business. https://www.voguebusiness.com/technology/exclusive-tommy-hilfiger-parent-opens-3d-platform-to-outside-brands adresinden 03 Mart 2025 tarihinde erişildi.
• Xin, B., Song, Y., Tan, H., & Peng, W. (2025). Sustainable digital fashion in a metaverse ecosystem. Journal of Retailing and Consumer Services, 82, 104099. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2024.104099
• Yoşumaz, İ., & Özkara, B. (2019). Endüstri 4.0 sürecinin hazır giyim işletmeleri üzerindeki etkileri: Hugo Boss Türkiye örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2587–2600.
• Zalando SE. (2020). Zalando invests further in customer experience with acquisition of Swiss 3D body scan specialist Fision. Zalando Corporate. https://corporate.zalando.com/de/newsroom/news-storys/zalando-investiert-mit-uebernahmevon-schweizer-3d-body-scan-spezialist-fision adresinden 05 Mart 2025 tarihinde erişildi.