Türkçe Öğretmenlerinin 2024 Türkçe Dersi Öğrenme Çıktılarına Yönelik Görüşleri

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 11 - 37, 27.06.2025

Bora Bayram , Candan Eldemir

https://doi.org/10.58640/asyar.1661590

Abstract

Günümüzde her alanda rastladığımız güncel gelişmeler, yenileşme ve dönüşümün birer habercisi olarak eğitim-öğretim alanında da mevcut olanın çağa uygun hale gelmesini zorunlu kılmaktadır. Bu doğrultuda 2024 yılında Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında öğretim programları da güncellenmiş olup içerisinde önemli yenilikleri barındırdığı görülmektedir. 2024 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan temel dil yapıları ve öğrenme çıktılarına yönelik Türkçe öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesinin amaçlandığı bu çalışma, nitel araştırmalara uygun şekilde yürütülmüştür. Araştırma nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji (olgu bilim) ile desenlenmiştir. Bu kapsamda 12 Türkçe öğretmenine yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanarak veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Öğretmen görüşleri ‘açıklık, faydalılık, uygulanabilirlik, ölçülebilirlik ve seviyeye uygunluk’ ölçütleri esas alınarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin 2024 Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki okuma, yazma, konuşma ve dinleme beceri alanlarındaki dil yapıları ve öğrenme çıktılarıyla ilgili görüşleri ayrı ayrı ele alınarak incelenmiştir. Buna göre araştırmaya katılan öğretmenlerin bu becerilere yönelik görüşlerinin tüm beceri alanlarında ağırlıklı olarak olumlu yönde olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Türkçe öğretimi, Türkçe dersi öğretim programı, öğrenme çıktıları, öğretmen görüşleri.

Ethical Statement

Söz konusu çalışma etik kurallara riayet edilmek suretiyle hazırlanmıştır.

References

• Acar, S., & Karakuş, N. (2022). Türkçe ve Türk Kültürü 5-8. Seviye ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(1), 189– 203.
• Aksan, D. (1975). Ana dili. Türk Dili, 31(285), 423–434.
• Akpınar, M., & Bilgili, A. S. (2018). Sosyal bilgiler 6. sınıf öğretim programı, kazanım, beceri ve kavram ilişkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 885–882.
• Arcagök, S. (2021). 2019 Türkçe dersi öğretim programlarının 6. sınıf kazanımlarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 589–602.
• Arslan, M. (2001). Eğitim programları ve öğretim. Eğitim Yayınevi.
• Aydın, N. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Etnoloji. Uluslararası Beşerî ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi (IHSSR), 2(2).
• Avcı, İ. N., & Tepeli, Y. (2022). Türkçe dersi öğretim programı bağlamında 5. sınıf Türkçe dersi öğretimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (26), 99–124.
• Banaz, E. (2024). 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ortaokul Türkçe dersi öğretim programının dijital okuryazarlık açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 279–290.
• Başaran, İ. E. (1998). Eğitim psikolojisi. Kadıoğlu Matbaası.
• Bayburtlu, Y. (2015). Öğretim programlarının uygulanabilirliği üzerine öğretmen görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 55–66.
• Bıçak, N., & Alver, M. (2018). Türkçe dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2480–2501.
• Boylu, E. (2014). Dil-kültür ilişkisi ve İran’da Türkçe öğretimine etkisi. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(Özel Sayı 11), 19–28.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Siyasal Kitabevi.
• Çağ, H. D. (2025). 2024 Ortaokul Türkçe Öğretim Programı’ndaki dinleme/izleme öğrenme çıktılarını 5. sınıf ders kitabındaki görünümleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 13(1), 249–265.
• Çarkıt, C. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı bağlamında hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitaplarına yönelik öğretmen görüşleri. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(2), 22–34.
• Demirel, Ö. (2020). Eğitimde program geliştirme. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Direkçi, B., Şimşek, B., & Uygun, M. (2020). Türkçe öğretmenlerinin Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Journal of Education and New Approaches, 3(1), 34– 49.
• Durukan, E. (2013). Öğretmen görüşleri açısından Türkçe dersi öğretim programı kazanımları. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 5(17), 1–14.
• Erdem, C., & Kurnaz, C. (2012). Dil ve anlatım ders kitaplarındaki metinlerin kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri. Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Araştırmaları Dergisi (4).
• Fiske, J. (1996). Media matters: Everyday culture and political change. University of Minnesota Press.
• Gelbal, S., & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135–145.
• Güzel, A., & Karadağ, Ö. (2013). Anlatma becerileri açısından “Türkçe Dersi Öğretim Programı (6,7,8. sınıflar)”na eleştirel bir bakış. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 45– 52.
• Harman, G., & Çelikler, D. (2012). Eğitimde hazır bulunuşluğun önemi üzerine bir derleme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 147–154.
• Husserl, E. (2003). Ideas pertaining to a pure phenomenology. Springer.
• İmrol, M. H., Dinçer, A., Doğan Güldenoğlu, B. N., & Babadoğan, M. C. (2021). 2018 Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 46(207), 403–437.
• Kaş, B., & Köktürk, Ş. (2021). Akademik çeviri programları kapsamında eğitim, öğretim, eğitim programı ve öğretim programı kavramlarının değerlendirilmesi. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi(8), 96–110.
• Kalaycı, N., & Yıldırım, N. (2020). Türkçe dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı analizi ve değerlendirmesi (2009-2017-2019). Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 238– 262.
• Kaptanoğlu, H. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayıncılık.
• Karadağ, R. (2008). Eğitimde etkili iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının yapılandırmacı öğrenme kavramı bağlamında eleştirisi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 189–210.
• Kayman, F., & Elkatmış, V. (2024). 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı ile 2024 İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programının karşılaştırılması. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (Ö15), 61–87.
• Kırmızı, F. S., & Yurdakul, İ. H. (2019). Sınıf öğretmenlerinin 2018 Türkçe dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 64–76.
• Malterud, K. (2001). Qualitative research: Standards, challenges, and guidelines. The Lancet, 358(9280), 483–488.
• Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim, 33(150), 65–74.
• Mercan Uzun, E., & Alat, K. (2017). Okul öncesi dönemde uygulanan “Okula Hazırız” eğitim programının ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin hazırlık düzeylerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(2), 59–80.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273–294.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Çev. Eds.). Pegem Akademi.
• Null, W. (2017). Curriculum: From theory to practice. Rowman and Littlefield Publishers.
• Özbay, M., & Çetin, D. (2011). Dinleme becerisinin geliştirilmesinde prozodik farkındalığın önemi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Bahar), (26), 275–286.
• Özçelik, D. A. (1998). Eğitim programları ve öğretim: Genel öğretim yöntemleri. ÖSYM Yayınları.
• Özdemir, M., & Tuti, G. (2023). Nitel araştırma desenleri: Metodolojik bir temellendirme. KAREFAD ÇAKÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11(2), 217–235.
• Sandıkçı, M. (2006). Açık ve anlaşılır dilin önemi. Dil ve Anlatım Dergisi, 3(1), 22–29. Senemoğlu, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretme. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Semerci, C. (2007). Eğitimde ölçme ve değerlendirme teknikleri. Milli Eğitim Dergisi, 35(173), 38–45.
• Solak, E., & Yaylı, D. (2009). Türkçe öğretiminde dil becerileri. Pegem Akademi.
• Tarakcı, R., Yıldırım, D., & Karagöl, E. (2021). Ortaokul Türkçe Ders Kitabı yazarlarının Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki anlatma becerisi kazanımlarına yönelik görüşleri. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 148–170.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. A. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayıncılık.
• Tekindal, M., & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153–182.
• Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. Jossey- Bass.
• Turgut, M. F. (1986). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Saydam Matbaası.
• Uygun, S., & Karağaç, M. (2022). Üç yıllık eğitimli köy ilkokulları için hazırlanmış eğitmen kılavuz kitabının yapılandırmacı yaklaşım açısından değerlendirilmesi. SDU International Journal of Educational Studies, 9(2), 84–104.
• Ülker, N. (2015). Öğrenme kazanımlarını geliştirme. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Bilimleri Dergisi, 42, 357–359.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, S. (1999). Eğitim sisteminde değişim ihtiyacı ve öğretim programlarının rolü. Eğitim ve Bilim, 23(113), 10–15.