VEFA SOSYAL DESTEK GRUPLARININ COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDEKİ UYGULAMALARININ SOSYOLOJİK PERSPEKTİFTEN DEĞERLENDİRİLMESİ: ERZURUM ÖLÇEĞİNDE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Year 2022, Issue: 69, 21 - 31, 30.12.2022

Cengiz Kılıç , Süleyman Duman

https://doi.org/10.5152/AUJFL.2022.1033280

Abstract

Günümüz toplumlarında gerek ulusal gerekse uluslararası gelişmişliğe paralel olarak birey ve onun her türlü ihtiyacı merkezi bir öneme sahiptir. Sosyal, ekonomik, siyasal sistemlerde ve hükümet programlarında birey merkezi bir konumdadır. Sosyal devlet olmanın bir gereği olan vatandaşın ihtiyaçlarını karşılama noktasında devletler olağan ve olağanüstü dönemlerde önemli çalışmalar yaparak vatandaş-devlet bağını güçlendirmektedir. Bu kapsamda COVID-19 salgın hastalığı karşısında Cumhurbaşkanlığı ve Hükümet tarafından salgının yayılımını kontrol etmek için çeşitli tedbirler alınmış, alınan tedbirlerden biri de sokağa çıkma kısıtlaması kapsamında 65 yaş üstü vatandaşlarımız ile kronik rahatsızlığı bulunan ancak bakacak kimsesi olmayan vatandaşlarımızın sosyal devletin gereği olarak illerde Valilikler, ilçelerde Kaymakamlıklar koordinesinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla, yerel yönetim ile sivil toplum kuruluşların temsilcilerinden oluşturulan Vefa Sosyal Destek Grupları tarafından ayni ve nakdi talepler başta olmak üzere hayatın idame ettirilmesi noktasında elzem olan her türlü ihtiyaçların karşılanmasının vatandaş-devlet bağını güçlendirdiği söylenebilir. Bu çalışmamızda Erzurum ölçeğinde Vefa Sosyal Destek Gruplarının COVID-19 Pandemi sürecindeki uygulamalarının sosyolojik açıdan değerlendirilmesi yapılmıştır. Yaşlılara ve kronik rahatsızlığı olan vatandaşlara sunulan resmi ve gönüllü hizmetler incelenmiştir. Çalışmamızda Erzurum ilinde Vefa Sosyal Destek Grubundan hizmet almış 17 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşme formu üzerinden bir çalışma yapılmış, görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizine tabi tutularak konu başlıkları, temalara ve kodlara ayrılmıştır. Araştırmada COVID-19 ve salgın hastalıklar ile ilgili literatür taraması yapılmış, konu ile ilgili çeviriler, akademik dergiler, tez çalışmaları, internet taraması yapılmıştır. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseniyle yürütülmüştür. Belirlenen temalar ve kodlar araştırmacı tarafından yorumlanmış ve bulgular ışığında sonuçlar yorumlanmış ve çalışma önerilerle tamamlanmıştır.

Keywords

Covid-19, pandemi, toplumsal dayanışma, vefa sosyal destek grupları, kriz durumları.

Evaluation of Vefa Social Support Groups Applications During the COVID-19 Pandemic from Sociological Perspective: A Qualitative Study on the Erzurum Scale

Abstract

In today’s societies, in parallel with both national and international development, the individual and all his needs have central importance. The individual has a central position in social, economic, political systems and government programs. At the point of meeting the needs of the citizens, which is a requirement of being a social state, states strengthen the citizen–state bond by doing important work in ordinary and extraordinary periods. In this context, various measures have been taken by the Presidency and the Government to control the spread of the epidemic in the face of the COVID-19 epidemic disease, and one of the measures taken is to ensure that our citizens over the age of 65 and our citizens who are chronically ill but have no one to look after the social state within the scope of the curfew. As a rule, by the Vefa Social Support Groups, which are formed by the representatives of the relevant public institutions and organizations, local administrations and non-governmental organizations under the coordination of the Governorships in the provinces and the District Governorships in the districts, meeting all kinds of needs, especially in-kind and cash demands, which are essential for the continuation of life, is the citizen–state bond. can be said to strengthen it. In this study, the sociological evaluation of the practices of the Loyalty Social Support Groups in Erzurum during the COVID-19 pandemic process was made. The official and voluntary services offered to the elderly and citizens with chronic diseases were examined. In our study, a study was conducted on a semi-structured interview form with 17 people who received service from the Vefa Social Support Group in Erzurum, and the data obtained from the interviews were subjected to content analysis and divided into topics, themes, and codes. In the research, a literature review on COVID-19 and epidemic diseases was made, and translations, academic journals, thesis studies, and Internet searches were made on the subject. This research was carried out with the phenomenology pattern, which is one of the qualitative research methods. The determined themes and codes were interpreted by the researcher, the results were interpreted in the light of the findings, and the study was completed with suggestions.

Keywords

Covid-19, Crisis Situations, Fidelity Social Support Groups, Pandemic, Social Solidarity

References

• Acar, F. T. (2001). Duygusal zekâ yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, İstanbul.
• Acar, Y. (2020). Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgını ve Turizm Faaliyetleri-ne Etkisi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8-21.
• AÇSHB. (2020, Nisan 7). T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: https://www.ailevecalisma.gov.tr/tr-tr/haberler/bakan-selcuk-2-faz-sosyal-yardim-ihtiyac-sahibi-farkli-2-milyon-300-bin-haneye-verilecek/ ( Erişim Tarihi: 11.04.2021) adresinden alındı
• AÇSHB. (2021, Nisan 11). T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: https://ailevecalisma.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 11.04.2021) adresinden alındı.
• Afacan, E., & Avcı, N. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Örneği Üzerinden Salgın Hastalıklara Sosyolojik Bir Bakış. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) , 1-14.
• Ahmadı, R. (2020). Koronavirüs Pandemisinin (Kovid-19) Toplumsal Etkileri. Bilim Armonisi Dergisi, 3 (2), 65-72. Akgazete. (2020, Nisan 1). Avrupa Birliği Çatırdıyor! Bayrakları İndiriyorlar. AK Gazete: https://www.akgazete.com.tr/haber/avrupa-birligi-catirdiyor-bayraklari-indiriyorlar-23218 adresinden alındı Alpago, H., & Oduncu Alpago, D. (2020). Koronavirüs Salgınının Sosyoeko-nomik Sonuçları, (8). IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 99-114.
• Altıntaşer, P. (2014). Türk Toplumunda Psikolojik Yardım Alma Davranışının Sosyolojik Analizi: İzmir Örneği (Tez Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Sinan Yılmaz) Yüksek Lisans Tezi. Karabük: Karabük Üniversitesi Sosyal Bi-limler Enstitüsü. Annels, M. (2006). Nitel yaklaşımların üçgenleştirilmesi: Hermeneutik feno-menoloji ve temellendirilmiş teori. Journal of Advanced Nursing, 55-61.
• Avcıoğlu, G. Ş. (2013). Kriz Dönemlerinde Sosyal Bütünleşme: Milli Mücadele Örneği. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 155-170.
• Bauman, Z. (2003). Modemlik ve Müphemlik (Çev. İsmail Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bayhan, V. (2002). Risk Toplumu. Doğu-Batı Dergisi, 187-2020.
• Beck, U. (1986). Risk Toplumu (Çev. Kazım Özdoğan, Bülent Doğan). İstan-bul, 2. Baskı: İthaki Yayınları.
• Beck, U. (1992). Risk Society. London: SAGE.
• Beck, U. (2011). Risk Toplumu Başka Bir Modernliğe Doğru. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Berkes, N. (2008). Türkiye'de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş.
• Ceyhan, M. (2006). Avian İnfluenza (Kuş Gribi, Tavuk Vebası): Yaşadığımız Bir Salgının Ardından. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 49, s. 81-89.
• CnnTürk.com. (2021, Mayıs 15). CnnTürk.com: https://www.cnnturk.com/turkiye/3-asamali-kontrollu-normallesme-plani-2021-sokaga-cikma-yasagi-ne-zaman-bitecek-17-mayis-kararlari-neler (Erişim Tarihi: 22.05.2021) adresinden alındı.
• Çiftçi, A. (2013). Sosyolojiye Giriş. Ankara: Ankamat Matbaacılık İvedik.
• Çobanoğlu, N. (2020). Bireysel, Profesyonel, Toplumsal, Bilimsel ve Siyasal Etiği Yeniden Sorgulatan COVID-19 Pandemisi. Anadolu Kliniği Tıp Bi-limleri Dergisi, 25, Ek Sayı 1, 36-42.
• Çuhacı, A. (2007). Ulrıch Beck'in Risk Toplumu Kuramı. Sosyoloji Dergisi, 130-157.
• DHA. (2020, Mart 19). CNN Türk. com. CNN Türk. com: https://www.cnnturk.com/turkiye/koronaviruse-karsi-ekonomik-tedbirler-erdogan-21-maddeyi-tek-tek-saydi ( Erişim Tarihi: 11.04.2021) adresinden alındı
• Doğan, A. (2017). İstanbul'da Meydana Gelen Doğal Afetler ve Sosyal Hayata Etkisi (XVI-XVIII. Yüyıl) (Tez Danışmanı Prof.Dr. İbrahim Solak) Yük-sek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü.
• Doğan, İ. (2001). Modern Toplumda Vatandaşlık, Demokrasi ve İnsan Hakları. Ankara : Pegem Yayıncılık.
• Durkheim, E. (2006). Toplumsal İşbölümü. (Çev.) Ö. Ozankaya. İzmir: Cem Yayınevi.
• Ergun, A. D. (2016). Türkiye'de Yosulların Dayanışma Biçimlerinin Dönüşümü: İzmir Karabağlar ve Bergama Örneği (Danışman Prof. Dr. Songül Salan Gül) Doktora Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fichter, J. (2004). Sosyoloji Nedir (çev.: Nilgün Çelebi). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Genç, Ö. (2011). Kara ölüm: 1348 Veba Salgını Ve Ortaçağ Avrupa’sına Etkileri. Tarih Okulu, 123-150.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları. (Çev.: Ersin Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2005). Sosyoloji (çev.: Ülgen Yıldız Battal). Ankara: Phoneix Yayınevi.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Göz, K. (2014). Toplumsal Değerler Bağlamında Yaşama Hürriyeti. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1, Sayı: 1, 85-101.
• http://covid19.who.int. (2021, 2 28). http://covid19.who.int: http://covid19.who.int adresinden alındı
• İnce, C. (2020). Afetler Çağı, Afetlerin Yapısal Dönüşümü ve COVID-19. Turkish Studies, 566-578.
• İstek, E. (2017). Avrupa’da Veba Salgını Ve Salgında Din Faktörü (Viyana Örneği). Tarih Araştırmaları Dergisi TAD 36(62), 173-204.
• Kara, E. (2020). KOVİD-19 Pandemisindeki Dezavantajlı Gruplar ve Sosyal Hizmet İşgücünün İşlevi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 4(1), 28-34.
• Karataş, Z. (2015, Ocak). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, s. 63-64.
• Kösemihal, N. Ş. (1989). Sosyoloji Tarihi. İstanbul: Evrim Matbaacılık Ltd. Şti.
• Kumaş, N. (2011). Bursa’da Kolera Salgını ve Alınan Karantina Önlemleri (1890-1895). Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilim-ler Dergisi, 12(21), 213-241.
• LePan. (2020). Vısual Capitalist. Vısual Capitalist: https://www.visualcapitalist.com adresinden alındı.
• Murat, F. G. (2018). Ziya Gökalp Sosyolojisi (Tez Danışmanı Prof. Dr. Hayri Erten) Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü.
• OECD. (2003). Emerging Risks in the 21st Century: An Agenda For Action. www.oecd.org:
• https://www.oecd.org/futures/globalprospects/37944611.pdf adresinden alındı
• Okumuş, E. (2002). Tabii Afetler, Din ve Toplum: Marmara Depremi Örneği. İslami Araştırmalar Dergisi, 15(3), 339-373.
• Özdinç, A. (2020). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Frengi: 1916-1925 Yılları Arası Salnamelerde Bolu Sancağı Örneği. Abant Tıp Dergisi, 9(1), 8-19.
• Palabıyık, A. (2020, Haziran 7). Koronavirüs ve Toplumsal İzdüşümü Üzerine Sosyolojik Bir Analiz. Sosyal Bilimler Dergisi/ The Journal Of Social Sciences, s. 68-82.
• Parsons, T. (2015). Toplumsal Eylemin Yapısı Cilt 1 Marshall, Pareto, Durk-heim (Çeviren Adem Bölükbaşı). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları .
• Parsons, T. (2015). Toplumsal Eylemin Yapısı Cilt 2: Max Weber (Çeviren Nur Nirven). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları.
• Rıtzer, G., & Stepnısk, J. (2014). Sosyoloji Kuramları (çev.: Himmet Hülür). Ankara: De Ki Basım Yayın Ltd. Şti.
• Rıtzer, G., & Stepnısky, J. (2015). Çağdaş Sosyoloji Kuramları ve Kökleri (çev.: Irmak Ertuna Howison). Ankara: De Ki Basım Yayın Ltd. Şti.
• SağlıkBakanlığı, T. C. (2021, Nisan 23). T.C. Sağlık Bakanlığı. https://www.saglik.gov.tr/: https://covid19asi.saglik.gov.tr/(Erişim Tarihi: 23.04.2021) adresinden alındı
• Swingewood, A. (1998). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi (çev.: Osman Akınhay). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Tolan, B. (2005). Sosyoloji. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Turan, A., & Hamza Çelikay, H. (2020). Türkiye’de KOVİD-19 ile Mücadele: Politikalar ve Aktörler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1-25.
• Turhan, H. (2010). Durkheim Sosyolojisi ve Durkheim'in Sosyolojik Düşün-ceye Katkıları (Tez Danışmanı Prof. Dr. İbrahim Arslanoğlu) Yüksek Lisans. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (1961). İstanbul : Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Türkdoğan, O. (1987). Ziya Gökalp Sosyolojisinin Temel İlkeleri. Ankara: Ayyıldız Matbaacılık A.Ş.
• Türkten, F. (2020, Kasım 20). Anadolu Ajansı. Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/icisleri-bakanligi-kovid-19-tedbirleriyle-ilgili-merak-edilen-sorulari-yanitladi/2050388 ( Erişim Ta-rihi: 10.04.2021) adresinden alındı
• Uysal, A. (2016). Toplumsal Hareketler Sosyolojisi. İstanbul: Tezkire Yayıncılık.
• Vergin, N. (2008). Siyasetin Sosyolojisi. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık Tic. A.Ş.
• Weber, M. (2005). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. Ankrara: Aytaç Yayınevi.
• Yarsuvat &Yarsuvat Law Fırm. (2021, Nisan 5). Yarsuvat&Yarsuvat Law Fırm: https://www.yarsuvat-law.com.tr/covid-19-nedeniyle-alinan-guncel-tedbirler/(Erişim Tarihi: 05.04.2021) adresinden alındı
• Yaşayanlar, İ. (2018). Bir Hastalık Olarak Kolera Ve Tarihte Kolera Pandemileri. Toplumsal Tarih. 296, 49-55.
• Yener, D. (2020, Mart 24). Türkiye'nin Koronavirüsle Mücadele Politikasına 'Bilim Kurulu Yön Veriyor. Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-koronavirusle-mucadele-politikasina-bilim-kurulu-yon-veriyor/1777215( Erişim Tarihi: 04.04.2021) adresinden alındı
• Yıldırım, S. (2020). Salgınların Sosyal-Psikolojik Görünümü: Covid-19 (Ko-ronavirüs) Pandemi Örneği. Turkish Studies, 1332-1351.
• Yılmaz, E. A. (2020, 6 25). Koronavirüs Sonrası Küreselleşme Hareketleri ve Ulus Devletlerin Konumu. Turkish Studies-Social Sciences, s. 2220-2232.
• Yılmaz, Ö. (2017). 1847-1848 Kolera Salgını Ve Osmanlı Coğrafyasındaki Etkileri. Avrasya İncelemeleri Dergisi. 6 (1), 23-55.
• Yolun, M. (2012). İspanyol Gribinin Dünya Ve Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkisi (Tez Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Metin Kopar) Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı. Adıyaman.
• Yücesan, B., & Özkan, Ö. (2020). Evaluation of The COVID-19 Pandemic Process In Terms of Health Management. Eurasıan Journal Of Health Scıences, 134-139.