ASSOCIATION OF PROCESS THEOLOGY WITH ARTISTIC PRACTICES ON THE BASIS OF ECOLOGICAL THOUGHT

Year 2022, Issue: 39, 2 - 11, 30.03.2022

Niyazi Değirmenci , Tuğrul Emre Feyzoğlu

https://doi.org/10.54614/AI.2022.937997

Abstract

In history, ecological thinking comes from the life of primitive commune communities that do not act directly with art but form its core, in harmony with nature.In this respect, ecology, which aims to reconcile human beings with nature, also took its place in the history of civilization before it was called a science, and it was seen when the basic principles of ecology were not yet determined.
The understanding of the process that evolves in nature has been gathered by Alfred North Whitehead under the headings of “Enjoyment”, “God-Relatedness”, “Incarnation”, “Creativity and Self-Determination”, “Creativity, Self-Expression” and “Novelty”. When the thought of Whitehead, who explains the concept of the process with these doctrines, and ecological thought come together, the question of what are the artworks that propose an ecological approach through the process with the participation of other living things can be asked. Namely, the question of which artworks in the plastic arts can be adapted to both Whitehead's theological process concept and ecological thought can be explored. In this context, the existence of a network of relations extending from ecological thought to Whitehead's theological process thought and from there to works of art in the plastic arts can be examined.

Keywords

Alfred North Whitehead, Ecological Thinking, Process Philosophy, Process Theology

SÜREÇ TEOLOJİSİNİN EKOLOJİK DÜŞÜNCE ÜZERİNDEN SANATSAL PRATİKLERLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ

Abstract

Tarihte ekolojik düşünce, tıpkı doğrudan sanat yapma eyleminde bulunmayan fakat onun nüvesini oluşturan primitif komün topluluklarının doğayla birlikte uyumlu biçimde yaşamasından gelmektedir. Bu açıdan insanı doğa ile uzlaştırmayı amaçlayan ekoloji, bir bilim olarak adlandırılmadan önce de medeniyet tarihinde yerini almış ve ekolojinin temel ilkelerinin henüz belirlenemediği zamanlarda da görülmüştür.
Doğada bizatihi olarak evirilen süreç anlayışı ise Alfred North Whitehead tarafından; “Haz”, “Özsel bağlılık”, “İnkarnasyon”, “Yaratıcı olarak kendi kendini belirleme”, “Yaratıcı olarak kendi kendini ifade etme” ve “Yenilik” başlıkları altında toplanmıştır. Süreç kavramını bu doktrinlerle açıklayan Whitehead’in düşüncesi ile ekolojik düşünce bir araya geldiğinde, diğer canlıların da katılımlarıyla süreç üzerinden ekolojik bir yaklaşım öneren sanat çalışmaları nelerdir sorusu sorulabilir. Başka bir deyişle, plastik sanatlarda hangi sanat çalışmaları hem Whitehead’in teolojik süreç kavramına hem de ekolojik düşünceye uyarlanabileceği sorusu araştırılabilir. Bu bağlamda, ekolojik düşünceden Whitehead'in teolojik süreç düşüncesine ve oradan da plastik sanatlardaki sanat eserlerine uzanan bir ilişkiler ağının varlığı da irdelenebilir.

Keywords

Alfred North Whitehead, Ekolojik Düşünce, Süreç Felsefesi, Süreç Teolojisi.

References

• Alptekin, H. (1991). “Şaman – Şair”. Hürriyet Gösteri Sanat Edebiyat Dergisi. S133. 6-29.
• Atakan, N. (2015). Sanatta Alternatif Arayışlar. İzmir: Kara Kalem Yayınları.
• Belli, O. (1996). Doğu Anadolu Bölgesi’nde Keşfedilen Urartu Barajlarına Toplu Bir Bakış. Belleten, LX(229), 631–680.
• Brown. A. (2014). Güncel Sanat ve Ekoloji. (Çev. Emre Gözgü, Yiğit Adam). İstanbul: Lal Yayınları.
• Çalcı, S. (2014). Gerçeklik Anonim Bir Süreçtir: Whitehead Ontolojisinde Dinamizmin Kuruluşu Üzerine Bir İnceleme. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, S17, 197–214.
• Çepel, N. (2006). Ekoloji, Doğal Yaşamları ve İnsan. Ankara: Palme Yayıncılık.
• Cevizci, A. (2011). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Say Yayınları.
• Cobb, J. B. ve Griffin, D.R. (2006). Süreç Teolojisi. (Çev. Tuncay. İmamoğlu, Ruhattin. Yazoğlu). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Keleş, R. ve Hamamcı, C. (1998). Çevrebilim. Ankara: İmge Kitapevi.
• Özgültekin, B. (1991). “Beuys’un Sosyal Plastiği”. Hürriyet Gösteri Sanat Edebiyat Dergisi. S133. 6-29.
• Saygı, S. (2016). “Çağdaş Sanatta Doğa Algısı ve Ekolojik Farkındalık”. Sanat – Tasarım Dergisi. S7. 7-13.
• Whitehead, A. N. (1929). Process and Reality. New York: The Macmillan Company.
• Katharine ve Leonard Woolley Drenaj Borularını Ölçüyor. https://pennds. org/nelc133/items/show/271 (Erişim Tarihi: 30.10.2021).
• Levent Yılmaz, http://sanatokuma.blogspot.com/p/beuys-joseph.html (Erişim Tarihi: 03.11.2021).
• Görsel 1. Şamran (Menua Kanalının) 1898 yılındaki durumunu gösteren gravür, Ohlig, Christoph (2004). Wasserbauten im Königreich Urartu und weitere Beiträge zur Hydrotechnik in der Antike. Siegburg: DWhG. s. 22.
• Görsel 2. Leonard ve Katharine Woolley’in Pişmiş Toprak Kanalizasyon Künklerini İncelerken, 1934, https://pennds.org/nelc133/items/ show/271 (Erişim Tarihi: 05.05.2021).
• Görsel 3. Moray Laboratuvarındaki Halka Şeklinde Teraslama, Peru Cuzco, https://en.wikipedia.org/wiki/Moray_(Inca_ruin) (Erişim Tarihi: 06.05.2021). Görsel 4. Joseph Beuys, 7000 Meşe (7000 Oaks), 1982, Performans, Kas- sel, https://somethingcurated.com/2019/10/30/sculpture-as-social-practice/ (Erişim Tarihi: 06.05.2021).
• Görsel 5. 7000 Meşe (7000 Oaks), 2012, Kassel, https://www.awatrees. com/2019/12/06/joseph-beuys-the-art-of-arboriculture/ (Erişim Tarihi: 06.05.2021).
• Görsel 6. Ackroyd ve Harvey, Beuys’un Meşe Palamudu (Beuys’ Acorns), 2007, https://www.ackroydandharvey.com/beuys-acorns-timeline- 2007-ongoing/
• Görsel 7. Vaughn Bell, Bir Büyük Ev (One Big House), 2009, https://www. vaughnbell.net/one-big-house.html (Erişim: 06.05.2021).
• Görsel 8. Tim Knowles, Dairesel Salkım Söğüt (Circular Weeping Willow), 2005, http://www.timknowles.co.uk/Work/TreeDrawings/Circular- WeepingWillow/tabid/266/Default.aspx (Erişim: 06.05.2021).
• Görsel 9. Tim Knowles, Dairesel Salkım Söğüt Çalışması Çizim Odasında (Making Drawing at the Drawing Room), 2014, Londra, http://www. timknowles.co.uk/Work/TreeDrawings/CircularWeepingWillow/ tabid/266/Default.aspx (Erişim: 06.05.2021).
• Görsel 10. Niyazi Değirmenci, Eko-Mankenler (Eco-Models), 2019, Niyazi Değirmenci Kişisel Arşiv.
• Görsel 11. Eko-Mankenlerde Yaşam Ağının Oluşumunun Kesiti (1 hafta sonra), 2019, Niyazi Değirmenci Kişisel Arşiv.