KADINLARIN AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİ KULLANMA DURUMU İLE ÖZ-BAKIM GÜCÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Year 2006, Volume: 9 Issue: 2, 36 - 44, 18.02.2010

Sermin Timur Mine Bekar

Abstract

Amaç: Araştırma, kadınların aile
planlaması yöntemi kullanımı ile öz-bakım
gücü düzeyini incelemek amacı ile
tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Gereç-Yöntem: Araştırmanın
örneklemini Malatya ilinde yaşayan,
tabakalı ve sistematik örnekleme yöntemi ile
seçilen toplam 200 kadın oluşturmuştur.
Veriler soru formu ve öz-bakım gücü ölçeği
kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen
verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde;
yüzdelik, ortalama (X), t-testi, bağımsız
gruplarda tek yönlü varyans analizi
(ANOVA), Tukey ve Mann-Whitney U
testleri kullanılmıştır.
Bulgular ve Sonuçlar: Kadınların
öz-bakım gücü puan ortalaması, 101.6 ±
17.2 olarak saptanmıştır. Kadınların eşi ve
kendisi yüksekokul mezunu olanlarda,
çalışanlarda, ekonomik durumu iyi
olanlarda, ailesinde ve kendisinde sağlık
problemi olmayanlarda öz-bakım gücü
puanı yüksek bulunmuştur. Etkin AP yöntemi
kullanan kadınların öz-bakım gücü puanı
etkin yöntem kullanmayanlara göre yüksek
bulunmuştur. Kadınların öz-bakım gücü
puanı etkin AP yöntemini bilenlerde,
kullandığı AP yönteminden memnun
olanlarda, kullandığı yöntemi sağlık sorunu
ve yan etki nedeniyle bırakanlarda yüksek
bulunmuştur.

Keywords

Aile planlaması, özbakım gücü, hemşirelik

References

• …… (1997). Self-Care behavıours and aging: National Institute of Nursing Research 26 (9):97-148.
• Bakoğlu E, Yetkin A (2000). Hipertansiyonlu hastaların öz-bakım gücünün değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 1(4): 41-49.
• Caley JM, Dirksen M, Engalla M et al. (1980). Conceptual Models for Nursing Practice: The Orem Self-Care Nursing Model. JP Rieh, C Roy (Ed), Second Edition, Appleton-Century-Crofts New York 303-328.
• Cengiz L (2001). Kontraseptif yöntemlerde yenilikler. I. Ulusal Ana Çocuk Sağlığı Kongresi. Ankara, 3-6.
• Çimen S (1996). Yaşlı Bireylerde Öz-Bakım ve Yaşam Doyumlarının Araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Eryılmaz G, Erci B, Engin R (1999). Gebelik sayısının öz-bakım gücüne etkisi. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. Erzurum, 306-311.
• Foster PC, Janssens NP (1985). Dorothea E. Orem: Nursing Theories, The Base For Professional Nursing Practice. Hall P (Ed), Second Edition, 124-131.
• Frey MA, Denyes MJ (1989). Health and illness self-care in adolescents with iddm: a test of orem’s theory. Advances in nursing science 12(1):67-75
• Gast HL, Denyes MJ, Cambell JC et al. (1989). Self-Care agency: conceptualizations and operationalizations. Advances in nursing science 12(1):26-38.
• Henry BS, Holzemer WL (1997). Achievement of appropriate self-care: does care delivery system make a difference? Medical Care 35(11):33-40.
• Kavaklı A (1992). Gelişmiş ülkelerden Finlandiya ve Japonya’da ana ve çocuk sağlığı hizmetlerinin başarıya ulaşmasında izlenen politikalar. I. Ulusal Ana ve Çocuk Sağlığı Hemşireliği Sempozyumu. İstanbul Üniversitesi Basım Evi, İstanbul 45-52.
• Lauder W (1999). A Survey of self-neglect in patients living in the community: Journal of Clinical Nursing, 8(1): 95-102.
• Lee MB (1999). Power, self-care and health in women living in urban squatter settlements in Karachi, Pakistan: a test of Orem’s theory: Journal of Advanced Nursing 30(1): 248-259.
• McCalep A (2000). Sociocultural influences and self-care practices of middle adolescents: Journal of Pediatric Nursing 15(1):30-35.
• Nahcivan ÖN (1993). Sağlıklı Gençlerde “Öz-Bakım Gücü” ve Aile Ortamının Etkisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Nahcivan ÖN (1994). Geçerlik ve güvenirlik çalışması: öz-bakım gücü ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelik Bülteni 7(33): 109-118.
• Pasinlioğlu T (1997). Gebelerin öz-bakım gücü ve öz-bakım gücünü artırmada hemşirenin eğitici rolünün etkisi. V. Ulusal Hemşirelik Kongresi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü Matbaası, 135-147.
• Sayan A, Erci B (2001). Çalışan kadınların sağlığı geliştirici tutum ve davranışları ile öz-bakım gücü arasındaki ilişkinin değer lendirilmesi. Atatürk Üniversitesi. Hemşi relik Yüksek Okulu Dergisi. 4(2):11-19.
• Şenol V, Mucuk S, Öztürk Y (1996). Kayseri doğumevi aile planlaması polikliniğinde sunulan modern aile planlaması yöntemlerinin (ria ve kombine oral kontraseptif) değerlendirilmesi. V. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı. İstanbul, 37-40.
• Taşkın L (2002). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 5.Baskı, Sistem Ofset Matbaacılık, Ankara 413-430.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (2003). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Velioğlu P (1999). Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. Alaş Ofset Matbaacılık. İstanbul 329.
• Villarruel AM, Denyes MJ (1997). Testing Orem’s theory with Mexican Americans. Image Journal of Nursing Scholarship 29(3):238-288
• Yazıcı S (1995). Annelerin Öz-Bakım Gücü, Sağlıklı Bebeklerinin Bakım Sorunlarını Çözme Becerileri ve Bu Süreçte Hemşirenin Eğitici Rolünün Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık. Bilimleri Enstitüsü İstanbul
• Wang HH (2001). A Comparison of two models of health-promoting lifestyle in rural elderly taiwanese women. Public Health Nursing 13(3): 204-211.