OSMANLI DIŞ BORÇLARININ EKONOMİK VE SİYASİ SONUÇLARI

Yıl 2005, Cilt: 19 Sayı: 2, 137 - 159, 27.11.2010

Nedim Dikmen

Öz

Bu araştırmada, Osmanlı İmparatorluğu’nun 19. yüzyılın ikinci yarısında dış borçlanma nedenleri, devleti borçlanmaya iten iç ve dış faktörler, borçlanma sebebiyle giderek derinleşen mali bunalımlar, verilen kapitülasyonlar, dış ticaret antlaşmaları, kapitalist Avrupa sermayesinin Osmanlı’yı nasıl yarı sömürge bir devlet haline getirdiği, bir buz dağının güne nedeniyle çözülmesi gibi, Osmanlı Devleti’nin de dış borçlar nedeniyle her geçen gün çözülerek nasıl yok edildiği, Osmanlı’nın sosyal, ekonomik ve siyasi iflası, her defasında yenilgiyle sonuçlanan savaşlar yüzünden sürekli toprak kaybı, kısaca dünyanın en büyük imparatorluğunun tarih sahnesinden silinmesi ve bıraktığı dış borç mirası ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dış Borçlar, Osmanlı İmparatorluğu, Reji Şirketi, Kapitülasyon, Kapitalist Sermaye, Duyunu-u Umumiye İdaresi

Kaynakça

• Akgüç, Öztin. (2004), “Cumhuriyet Döneminde Finans Politikaları ve Finansal Kurumlarda Geli meler”, ktisat Dergisi, FMC Yayını, Sayı : 440, stanbul. s.72.
• Avcıo lu, Do an. (1968), Türkiye’nin Düzeni: Dün-Bugün-Yarın, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Blaisdell, Donald. (1940), Osmanlı mparatorlu unda Avrupa Mali Kontrolu, TC Maarif Vekilli i Yüksek iktisat ve Ticaret Mektebi Yayını, Yayın No: 24, stanbul.
• Cem, smail. (1970), Türkiye’de Geri Kalmı lı ın Tarihi, Cem Yayınevi, stanbul.
• Cezar, Yavuz. (1986), Osmanlı Maliyesinde Bunalım ve De i im Dönemi (XVIII. Yüzyıldan Tanzimat’a Mali Tarih), Alan yayıncılık, stanbul.
• Ça layan, Toper. (1980), “Osmanlı Dı Borçlarının Neden ve Sonuçları” (1854-1923)”, Maliye Dergisi, Sayı : 47, Eylül-Ekim, Maliye Tetkik Kurumu, s.28.
• Earle, E.M. (1972), Ba dat Demiryolu Sava ı (çev.K.Yargıcı), Milliyet Yayınları, stanbul.
• Eldem, Vedat. (1970), Osmanlı mparatorlu u’nun ktisadi artları Hakkında Bir Tetkik,Türkiye Bankası Kültür Yayınları, stanbul.
• Falay, Nihat. (1989), Maliye Tarihi, Filiz Kitapevi, stanbul.
• Güne , hsan. Akyüz, Y. Kocatürk, U. Bozkurt, G. Aybars, E. Ça an, N. Ergun, M. Bilim, C. (2002), Atatürk lkeleri Ve nkilâp Tarihi I / 1, Yüksekö retim Kurulu Yayınları, Ankara.
• Gürsoy, Bedri. (1984), 100. Yılında Düyun-U Umumiye daresi, Üzerine Bir De erlendirme, Ord. Prof. Dr. ükrü Baban’a Arma an, .Ü. ktisat Fakültesi Yayınları. stanbul.
• nan, Afet. (1972), Devletçilik lkesi Ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Birinci Sanayi Planı 1933, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.
• nce, Macit. (1976), Devlet Borçlanması (Kamu Kredisi), 3.Baskı, Kalite Matbaası, Ankara.
• Karakayalı, Hüseyin. (1998), Türkiye’nin Ekonomik Yapısı ve De i imi, Emir Ofset, zmir
• Karakoyunlu, Yılmaz. (1997): Türk Ekonomisi’nde Ça da la ma Süreci, Diyalog Yayınları, stanbul.
• Karluk, S.Rıdvan. (1997), Türkiye Ekonomisi, Yayın No: 607, Beta Basım Yay. Da ıtım A. , stanbul.
• Kazgan, Gülten. (2004), “Türkiye Baskı Altında”, ktisat Dergisi, FMC Yayını, Sayı : 440, stanbul. s. 25.
• Kazgan, Gülten. (1999), Tanzimat’tan XXI. Yüzyıla Girerken Türkiye Ekonomisi : 1. Küreselle meden 2. Küreselle meye, Altın Kitaplar Yayınları, stanbul.
• Kazgan, Gülten. (2002), Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi ,
• stanbul Bilgi Üniversitesi yayınları 22, Ekonomi 3, stanbul.
• Kazgan, Haydar. (1990), Galata Bankerleri, TEB Yayını, stanbul.
• Kazgan, Haydar. (1995), “Borçlarına Sadık Ülke Türkiye”, Sosyal Bilimler Dergisi,Cilt II, Sayı: 1, stanbul. ss. 1 2.
• Kıray, E. (1993), Osmanlı’da Ekonomik yapı ve Dı Borçlar, leti im Yayınları, stanbul.
• Kurumu , O. (1976), Emperyalizmin Türkiye’ye Giri i, Bilim Yayınları, stanbul.
• Miniba , Türkel. (2004), “Liberalle me Yolunda 80 Yıl ”, ktisat Dergisi, FMC yayını, Sayı: 440, stanbul. s.17
• Morawitz, Charles. (1978), Türkiye Maliyesi, Maliye Bakanlı ı Tetkik Kurulu Yayını, No: 1978-188. Ankara.
• Pamuk, evket. (1984), Osmanlı Ekonomisi ve Dünya Kapitalizmi, Yurt Yayınları, Ankara.
• Selik, Mehmet. (1973), 100 Soruda ktisadi Doktirinler Tarihi, 1. Baskı, Gerçek Yayınevi, stanbul. ahin, Hüseyin. (2002), Türkiye Ekonomisi,7.Baskı, Ezgi Kitapevi, Bursa.
• Ülman, A. Haluk. (1972), Birinci Dünya Sava ına Giden Yol, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No: 333, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Yeniay, .Hakkı. (1964), Yeni Osmanlı Borçları Tarihi. .Ü. ktisat Fakültesi, Yayın No. 150, Ekin Basımevi, stanbul.
• Yerasimos, Stefanos. (1976), Azgeli mi lik Sürecinde Türkiye, Cilt I, Cilt II ve Cilt III, Gözlem Yayınları Bilim Ara tırma Dizisi, stanbul.