Rize İlinde Kivi Üretiminin Coğrafi Esasları/Geographical Principles of Kiwi Production in Province of Rize

Year 2016, Volume: 20 Issue: 1, 0 - 0, 15.04.2016

Ahmet Çavuş

Abstract

Anavatanı Çin olan kivi meyvesinin ülkemizde yetiştirilmeye başlanması yeni
olup, 1987’den sonra kivi bahçeleri oluşturulmaya başlanmıştır. Karadeniz, Marmara ve
Ege Bölgeleri başlıca yetişme sahaları olarak tespit edilmiştir. Özellikle Doğu Karadeniz
Bölümü iklim ve toprak özellikleri açısından en uygun yetiştirilme sahası olup, bu bölüm
ülkemiz kivi tarım alanlarının %35.9’una sahiptir. Doğu Karadeniz Bölümünde kivi bahçelerinin
ve üretimin en fazla olduğu il Rize’dir.
Rize’de 1990’dan sonra devlet teşvikiyle ilk kivi bahçeleri kurulmaya başlanmıştır.
2014 yılında 3662 da alanda kivi tarımı yapılmakta olup, Rize bu alanda ülkemizde
Yalova’dan sonra ikinci önemli il durumundadır. İldeki kivi bahçelerinin neredeyse tamamı
çay bahçeleriyle aynı sahada polikültür tarım olarak yapılmaktadır. Kivi üretiminin
%84.4’ünün Rize ilinin doğu ilçelerinde yapılması dikkat çekicidir.
Bu çalışmayla, çaya alternatif bir ürün olarak düşünülen ancak alternatif değil, destekleyici
bir ürün olabileceği saptanan kivinin, Rize ilindeki yetiştirilme sahalarının dağılışı
ve bu dağılışın sebepleri; ilde kivi üretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri
üzerinde durulmuştur.
Bunun için ilçelerdeki kivi üreticileriyle, kooperatif başkanlarıyla, ilçe tarım müdürlüklerindeki
yetkililerle ve ziraat odası başkanlarıyla mülakat yapılmıştır. Tarım İl Müdürlüğü
ve TÜİK verilerinden faydalanılmış; konuyla ilgili literatürden de yararlanılarak
çalışma hazırlanmıştır.
Birim başına verimin düşük olması, kivi bahçelerinde bakımın yeterince yapılmaması,
pazarlama, soğuk hava depolarının eksikliği ve kivi birliklerinin işlevsel olamaması,
karşılaşılan bazı sorunlar olarak dikkati çekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Rize, kivi tarımı, pazarlama, destekleyici ürün, polikültür tarım

Kiwi, homeland of which is China, has recently started to be produced in
our country and kiwi gardens started to be formed after 1987. Black Sea, Marmara and
Aegean Regions were determined to be the primary cultivation areas. Especially Eastern
Black Sea Region is the most important cultivation area in terms of climate and soil
properties and this area contains the 37.3% of kiwi agricultural areas in our country. In
Eastern Black Sea Region, highest quantity of kiwi gardens and highest amount of kiwi 

In Rize, first kiwi gardens started to be established with government incentive after
1990’s. As of 2014, kiwi cultivation is being performed in 3662 da area and Rize is the
second important city in our country in this field. Almost all kiwi gardens in the city are in
the same area with the tea gardens and policultural cultivation is being performed. It is
interesting that 84.4% of the kiwi production is made in the Eastern districts of the city.
In this study; the cultivation area distribution, reason of this distribution, problems
faced in production and solution suggestions, regarding kiwi which was considered
as an alternative product to tea but was determined to be a supportive product; were
emphasized.
For this purpose, interviews were made with kiwi producers in districts, cooperative
presidents, people in charge in district directorate of agriculture and chamber of
agriculture presidents. Provincial directorate of agriculture and Turkish Statistical
Institute data were used; and the study was prepared by taking advantage of the literature
related with the subject.
The yield per unit being low, kiwi maintenance not being performed sufficiently,
lacking of marketing and cold storage depots and kiwi unions not being functional draw
attention for being some of the faced problems.
Keywords: Rize, agriculture of kiwi, marketing, supportive product, policultural
cultivation