Urartu Kemerleri Üzerindeki İnsan Tasvirleri

Year 2010, Volume: 14 Issue: 2, 243 - 264, 25.10.2010

Hatice Ergürer

Abstract

M.Ö. 9-6. yüzyıllar arasında merkezini Van Gölü Havzası ve çevresinin oluşturduğu
Urartu Krallığı, merkezileşmiş siyasi otoritesi, sağlamış olduğu kültürel birliği ve
maddi kültür zenginlikleri ile Anadolu uygarlıkları içerisinde yerini almıştır. 300 yıllık tarihi
sürecinde çok sayıda yeniliğe imzasını atan Urartu Devleti, sanat alanında da özgün
eserler ortaya koymuştur. Bu eşsiz sanat ürünleri arasında bugün çeşitli müzeler ve özel
koleksiyonlara dağılmış durumdaki kemerler, zengin süsleme ve sahneleri ile özel bir yere
sahiptir. Kemerlerin üzeri savaş arabaları, süvariler, avlanan insanlar, hayvanlar, geometrik
ve bitkiselsel motifl erle süslenmiştir. Fantastik yaratıklardan naturalistik betimlere
değin çeşitlilik arz eden bu süsleme ve sahnelerin stil ve ikonografi k özellikleri Urartu
resim sanatının daha iyi anlaşılmasına olanak sağlamaktadır. Bu çalışmada kemerler
üzerinde yer alan insan tasvirleri ele alınmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda “Askeri
Nitelikli”, “Dini Nitelikli” tasvirler ve “Avcılar” olmak üzere 3 farklı grup tespit edilmiş,
bunlarında kendi içerisinde alt gruplara ayrıldığı anlaşılmıştır. Ayrıca kemerler üzerindeki
tasvirler aracılığıyla Urartu sanatçısının insan fi gürlerini nasıl betimlendiği, tasvire
bağlı bir stil gelişimi yapmanın mümkün olup olmadığı gibi sorulara yanıt aranmıştır.

Keywords

Urartu, Kemer, Human, Tasvir