Hesap Verebilirlikte Denetimin Yeni Rolü / The New Role of the Control to Accountability

Year 2013, Volume: 17 Issue: 2, 0 - , 03.01.2014

Demokaan Demirel

Abstract

Öz: Hesap verebilirlik, kamu yönetiminde açıklığın sağlanması bakımından önemli bir niteliğe

sahiptir. Kamu kurumlarının ve yöneticilerinin idari eylem ve işlemlerinin belli otoritelerce

değerlendirilmesine olanak tanımaktadır. Geleneksel kamu yönetiminde hesap verebilirlik bürokrasinin

politikacılar tarafından denetlenmesini, politikacıların da seçimler yoluyla halka hesap

vermesini içermektedir. Bu bakımdan bürokratik süreçlere ve hukuki kaidelere önem verilmektedir.

Yeni kamu yönetimi anlayışı hesap verebilirliği daha çok yönetsel ve kurumsal açıdan sağlamaya

çalışmaktadır. Profesyonel hesap verebilirliğe ağırlık vermektedir. Hesap verebilirlikten daha geniş

bir kavram olan denetim, kamu yönetimindeki faaliyetlerin belirlenen biçimde yürütülüp yürütülmediğini

sorgulamaktadır. Kamu kurumlarının amaçlarını başarıyla gerçekleştirmeleri, kamusal

sorumlulukların uygun bir biçimde yerine getirilmesi denetim vasıtasıyla gerçekleşmektedir. Hesap

verebilirlik yönetsel işlevlere ilişkin denetim mekanizmalarından sadece birini oluşturmaktadır.

Geleneksel kamu yönetimi hesap verebilirliği sağlamak için iç denetim ve bürokratik kontrole

önem vermektedir. Yeni kamu yönetiminde ise hesap verebilirlik performans göstergelerine dayalı

ve sonuç odaklı bir denetim aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bu yeni denetim anlayışı, girdilerden

daha çok çıktılar üzerinde durmaktadır. Vatandaş tercihlerini dikkate aldığı için demokratik bir

nitelik arz etmektedir. Kamu kurumlarında etkinlik ve verimliliği gerçekleştirme amacındadır. Elde

edilen performansın arttırılması üzerinde durmaktadır. Kamu hizmetlerini sayısal veriler temelinde

ölçmek istemektedir ve iktisadi göstergelerin sonuçlarına göre hareket etmektedir.

Abstract: Accountability, in terms of ensuring openness in public administration, is an important

attribute. Certain authorities and managers of public institutions and processes allow evaluation

of administrative action. In traditional public administration accountability included control of

bureaucracy by politicians and politicians to account to the public through elections. In this regard,

attention is given to rules of bureaucratic and legal processes. Accountability in the new public

management approach is committed to ensuring more managerial and institutional aspects. It

focuses on professional accountability. Broader concept of accountability, the audit conducted in

the manner set out to question the activities of public administration. Successfully carry out the

objectives of public institutions, in accordance with the fulfilment of the responsibilities is realized

by means of control. Accountability is the only one of the control mechanisms for administrative

functions. In traditional public administration, accountability is important to ensure that the

internal audit and bureaucratic control. In the new public management, accountability is carried

out by means of performance indicators and results-oriented an audit. This new audit approach

concentrates on outputs than inputs. For it is taken into account of citizens’ preferences, it is of a

democratic nature. It is intended to perform effectiveness and efficiency in public institutions. It

focuses on improving the performance achieved. It necessitates to measure public services on the

basis of numerical data and acts according to the results of the economic indicators.

Anahtar Kelimeler: Hesap Verebilirlik, Denetim, Performans, Geleneksel ve Yeni Kamu Yönetimi

Keywords: Accountability, Audit, Performance, Traditional Public Administration and New

Public Management

Keywords

Hesap Verebilirlik, Denetim, Performans, Geleneksel ve Yeni Kamu YönetimiThe New Role of the Control to Accountability

References

• Aksoy, T. (2006). Tüm Yönleriyle Denetim (I. Cilt). Ankara: Yetkin Yayınları.
• Aldons, M. (2001). “Responsible, Representative and Accountable Government”. Australian Journal of Public Administration, 60, (1), 34-42.
• Al, H. (2007a). “Kamu Kesiminde Yeni Denetim Yaklaşımları: Süreç Odaklı Denetimden Sonuç Odaklı Denetime Geçiş”. Amme İdaresi Dergisi, 40(4), 45-61.
• Al, H. (2007b). “Denetimde Piyasalaşma Eğilimleri”. Bilgi, 14/1, 109-130.
• Altuğ, F. (2000). Mali Denetim, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Ateş, H. (2011). “Yeni Kamu İşletmeciliği Yaklaşımı Bağlamında Hesap Verebilirlik”. (Edt: Bekir Parlak). Kamu Yönetiminde Yeni Vizyonlar. Bursa: Alfa Aktüel Yayınları, ss.181-223.
• Aucoin, P., Heintzman, R.(2000). “The Dialectics of Accountability for Performance in Public Management Reform”. International Review of Administrative Sciences, Volum: 66, March, pp.45-55.
• Aydın, A. H. (2012). Kamu Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ataoğlu, B. T. (2010). Performans Denetiminde Bütçe Kurgusunun Kamuda Kurumsal Kültüre Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi SBE.
• Assosaı Auditing Guidelines (2002). Performans Denetim Rehberi. (Çev. Sacit Yörüker, Baran Özeren), Sayıştay Başkanlığı Araştırma, İnceleme, Çeviri Dizisi: 24, http://www.sayıştay.gov.tr/yayın/yayın3.asp?id=91, (20.4.2011).
• Aktan, C. C., Ağcakaya, S., Dileyici, D. (2006). “Kamu Maliyesinde Hesap Verme Sorumluluğu ve Mali Saydamlık”. (Edit: Coşkun Can Aktan, Dilek Dileyici, İstiklâl Yaşar Vural). Kamu Maliyesinde Çağdaş Yaklaşımlar (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık, ss.169-184.
• Baş, H. (2005). “Hesap Verme Sorumluluğu ve Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu”. 20. Türkiye Maliye Sempozyumu (23-27 Mayıs), Denizli, ss.4004
• Barberis, P. (1998). “The New Public Management and a New Accountability”. Public Administration, Vol.76, Autumn, pp.451-470.
• Barzelay, M. (1996). “Performance Auditing and the New Public Management: Changing Roles and Strategies of Central Audit Institutions”. Performance Auditing and the Modernisation of Government, Head of Publications Service, OECD, France, pp.15-57.
• Behn, R. (2001). Rethinking Democratic Accountability. Washington D.C.: The Brookings Institution Press.
• Bertelli, A., Lynn, L. E. (2003). “Managerial Responsibility”. Public Administration Review, 63, (3), 259-268.
• Biricikoğlu, H., Gülener, S. (2008). “Hesap Verebilirlik Anlayışındaki Değişim ve Türk Kamu Yönetimi”. Türk İdare Dergisi, Sayı: 459, ss.203-224.
• Boyne, G., Gould-Williams, J ., Law, J. and Walker, R. (2002). “Plans, Performance Information and Accountability: The Case of Best Value”. Public Administration, Vol:80, No:4, pp.691-710.
• Bovens, M. (2003). “Public Accountability”. Eds. Guy Peters, J. Pierre, Handbook of Public Administration, Sage, London, pp.182-208.
• Caiden, G. (1988). “The Problem of Ensuring the Public Accountability of Public Officials”. (Eds. J. G. Jabbra and O. P. Dwivedi). Public Services Accountability: A Comparative Perspective, Kumarian, USA, pp.17-38.
• Cendon, A. B. (2004). “Accountability and Public Administration: Concepts, Dimensions, Developments”. http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/ nispacce/unpan006506.pdf, (27.07.2009).
• Eryılmaz, B. (2010). Bürokrasi ve Siyaset (4. Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Eryılmaz, B., Biricikoğlu, H. (2011). “Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik ve Etik”. İş Ahlâkı Dergisi, 4(7), 19-45.
• Gray, A., Jenkins, B., Segsworth, B. (1992). Budgeting, Auditing and Evaluation Functions and Integration in Seven Governments, Transaction Publishers, New Brunswick.
• Gören, İ. (1999). Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Denetim, Kamu Mali Yönetiminin Düzenlenmesi Bağlamında Sayıştay Semineri, TESEV, http://www.tesev.org.tr/dosyalar/kamu_denetim/kamu_mali_yönetimininyeniden_yapılandırılması_ve_denetim.zip, (28.3.2006).
• Haque, S. (2000). “Significance of Accountability Under the New Approach to Public Governance”. International Review of Administrative Sciences, 66 (4), pp.599-617.
• Hodge, A. G. (2009). “Accountability”. Eds. Philip Anthony O’Hara, Public Policy and Political Economy, Internetional Encylopedia of Public Policy, Volum:3, Global Political Economy Research Unit, Perth WA Australia, pp.1-17. Hughes, E. O. (2003). Public Management and Administration: An Introduction, Palgrave Macmillan, USA.
• Kluvers, R.V., Tippett, J. (2010). “Mechanisms of Accountability in Local Government: An Exploratory Study”. International Journal of Business and Management”, 5(7), 46-53.
• Köse, H. Ö. (2007). “Yüksek Denetimde Çağdaş Gelişmeler ve Sayıştay’ın Kanunu”. Sayıştay Dergisi, Sayı: 65, Nisan-Haziran, ss.111-151.
• Kubalı, D. (1999). “Performans Denetimi”. Amme İdaresi Dergisi, 32(1), 31-62.
• Kurdoğlu, H. İ. (2008). Türk Kamu Yönetimindeki Denetim Sisteminin Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi SBE.
• Khan, M. A. (1997). “Performans Denetiminin Esasları”. Sayıştay Dergisi, Sayı:17, Ekim-Aralık, ss.64-94.
• Maliye Bakanlığı (2004). Ulusal ve Uluslararası Çalışmalar Işığında Kamu Mali Yönetim Kanunu. Ankara.
• Mccandless, H., Wright, D. (1993). “Enhancing Public Accountability”. The Journal of Public Sector Management, 24(2), 110-118.
• Mulgan, R. (2000). “Accountability: An Ever-Expanding Concept?”. Public Administration, 78(3), 555-573.
• Mulgan, R. (2003). Holding Power to Account: Accountability in Modern Democracies. Palgrave Macmillan, UK.
• Okur, Y. (2007). Türkiye’de Kamu Denetimi Değişim Süreci ve Performans Denetimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Özcan, K., Ağca, V. (2010). “Yeni Kamu Yönetimi Anlayışında Postmodernizmin İzleri”. Amme İdaresi Dergisi, 43(3), 1-33.
• Özbaran, H. (2001). “Kamu Kesiminde Hesap Verme Sorumluluğu Uygulamalarının Modernizasyonu”. Sayıştay Başkanlığı Araştırma ve Tasnif Grubu Bilgi Notu, http://www.sayıştay.gov.tr/yayin/elek/ektupana2.asp?id=278, (5.9.2009). Peters, B. G. (2007). “Performance Based Accountability”. Edt: Anvar Shah, Performance Accountability and Combating Corruption, The World Bank, Washington D.C, pp.1-20.
• Q’loughlin, G. (1990) “What is Bureaucratic Accountability and How Can We Measure It?, Administration&Society, 22, (3), 275-302.
• Radin, B. A., Romzek, B. (1996) “Accountability Expectations in an Intergovernmental Arena: The National Rural Development Partnership”. The Journal of Federalism, 26/2, Spring, 59-78.
• Romzek, B. (2000). “Accountability of Congressional Staff’, Journal of Public Administration Research and Theory, 10 (2), 413-446.
• Samsun, N. (2003). “Hesap Verebilirlik ve İyi Yönetişim”. İyi Yönetişimin Temel Unsurları, T.C. Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayınları, Ankara: Ayrıntı Basımevi, ss.18-33.
• Schacter, M. (2000). “When Accountability Fails: A Framework for Diagnosis and Action”. Policy Brief: 9, http://www.iog.ca/publications/policybrief9.pdf, (2012).
• Scott, C. (2000). “Accountability in the Regulatory State”. Journal of Law and Society, 27, (1), 38-60.
• Schwartz, R.(2002). “Accountability in New Public Management”. Edt. Eran Vigoda, Public Administration: An Interdisciplinary Critical Analysis, Marcel Dekker, USA, pp.63-84.
• Stoker, G. (1999). “Quangos and Local Democracy”. Eds. M. V. Flinders ve M. J. Smith, Quangos, Accountability and Reform: The Politics of Quasi Government, Palgrave Macmillan, UK, pp.40-53.
• State Services Commission (1998). Assessment of the State of the New Zealand Public Service, Occasional Paper, No:1, Wellington.
• Şentürk, H. (2005). Belediyelerde Performans Yönetimi (2. Baskı). İstanbul: İlke Yayıncılık.
• Taner, A. (2012). “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Arayışları ve Hesap Verme Sorumluluğuna Etkileri”. Sayıştay Dergisi, Sayı:85, Nisan-Haziran, ss.27
• Tortop, N. ve diğerleri (2010). Yönetim Bilimi (Gözden Geçirilmiş 8. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.