Giresun Müzesi’nde Bulunan Pişmiş Toprak Kandiller

Year 2019, Volume: 23 Issue: 1, 311 - 337, 16.03.2019

Akın Temür

Abstract

Bu çalışmada Giresun Müzesi
envanterinde bulunan müsadere (el koyma) veya devir yoluyla müzeye
kazandırılmış 14 adet pişmiş toprak kandil değerlendirmeye alınmıştır.
Hellenistik ve Roma dönemleri olmak üzere iki gruba ayrılan kandiller, kendi
içinde de ayrı tipler altında gruplandırılmıştır. Bu kapsamda Hellenistik
döneme tarihlenenler altı tipe ayrılırken, Roma dönemine tarihlenenler dört tip
altında incelenmiştir. Buluntu yerleri belli olmayan kandiller lokalize
edilemediği için bulunduğu tabakaya göre değil, mevcut kandil kataloglarında
bulunan benzerleriyle karşılaştırma yoluyla tarihlendirilmeye çalışılmıştır.
Çalışma soncunda kandillerin 7’si Hellenistik döneme, 7si’de Roma dönemine
tarihlenmiştir. Elde edilen bu veriler benzer kandillerin form, hamur ve astar
özelliklerinin karşılaştırılması sonucu elde edilmiştir. Bölgede Giresun
Adası’nda yürütülen kazılar dışında herhangi bir kazı yürütülmemiştir. Günümüze
ulaşan kalıntıların Ortaçağ’a tarihlendiği Giresun Adası’nda yürüttüğümüz
kazılarda ise, herhangi bir kandil buluntusuna rastlanmamıştır. İlerleyen
dönemlerde bölgede gerçekleştirilecek yeni kazılar ve elde edilecek bulgular,
şüphesiz bölgenin arkeolojisine ışık tutacağı gibi, kandil atölyelerinin tespit
edilmesi ve çevre kültürlerle olan etkileşiminin ortaya konulmasına imkan
sağlayacaktır.

Keywords

Giresun Müzesi, Karadeniz, Antik Çağ, Aydınlatma Araçları

References

• Baıley, M. Donald, (1975), A Cataloque of the Lamps in the British Museum I, Greek, Hellenistic and Early Roman Pottery Lamps, London.
• Baıley D. M., (1980), A Catalogue of the Lamps in the British Museum II. Roman Lamps Made in Italya, London.
• Barın, Gürol, (1995), Aydın ve Milet Müzesi’ndeki Üzeri Kabartmalı Hellenistik-Roma Dönemi Kandiller, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Broneer, Oscar, (2017), Corinth, Vol. IV.2, Terracotta Lamps, Cambridge.
• Bussıere, Jean- Wohl B. Lindros, (2017), Ancient Lamps in The J. Paul Getty Museum, Los Angeles.
• Civelek, Aynur, (2001), Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Civelek, Aynur, (2008), “Phokaia’da Bir Volütlü Kandil Atölyesi”, CollAn VII, 2008, ss. 115-135.
• Fırat, Murat, (2015), “Isparta Müzesi Volütlü Kandilleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 36, ss. 536-551.
• Fıtch, C. Rickman & GOLDMAN N. Wynick, (1994), Cosa: The Lamps, Ann Arbor.
• Gürler, Binnur, (2003), “Ephesos-Lampen im Museum von Tire” JDI, 72, ss. 123-131
• Hayes, W. John, (1980), Ancient Lamps Royal Ontario Museum I: Greek and Roman Clay Clay Lamps, Toronto.
• Howland, H, Richard, (1958), The Athenian Agora IV, Greek Lamps and Their Survivals, Princeton.
• Loeschcke, Siegfried, (1919), Lampen aus Vindonissa. Ein Beitrag zur Geschichte von Vindonissa und des antiken Beleuchtungswesens, Zürich.
• Menzel, Heinz, (1969), Antike Lampen, Im Römisch- Germanischen Zentralmuseum Zu Mainz, Mainz.
• Metin, Hüseyin, (2012), Kibyra Kandilleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Öztürk, Nurettin, (2003), Kyzikos Kandilleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Perlzweıg, Judith, (1961), The Athenian Agora VII, Lamps of The Roman Period First to Seventh Century After Christ, Princeton.
• Szentleleky, Tihamer, (1969), Ancient Lamps Monumenta Antiquitatis Huncarica I, Budapest.
• Walters, Henry, (1914), Catalogue of the Greek and Roman Lamps in the British Museum, Printed By Order of The Trustees, London.