Adaklı İlçesinin (Bingöl) Demografik Yapısı ve Analizi

Year 2019, Volume: 23 Issue: 4, 1657 - 1676, 31.12.2019

Ayşegül Narinç Mehmet Zaman

Abstract

Bu çalışmada Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümü’nde yer alan Adaklı (Bingöl) ilçesinin demografik yapısı değerlendirilmiştir. Bu amaçla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veri tabanından 1935-2018 yılları arası nüfus verileri indirilmiştir. Bu veriler Excell ve ArcGIS ortamında sayısallaştırıp haritalandırılmıştır. Çalışmada Adaklı ilçesi nüfusunun Cumhuriyet Dönemi boyunca yaşadığı değişimler, nüfusun yaş ve cinsiyet yapısı ve göç gibi demografik dinamikleri ele alınmıştır. Nüfusun yıllar içindeki gelişimini daha bütüncül ve anlaşılır kılmak için nüfus verileri üç devre ayrılarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Adaklı ilçesi Kuzey Anadolu Fayına (KAF) paralel faylar ile Sancak-Uzunpazar Fay Zonu’nun kesişme sahasında yer almaktadır. Bu nedenle saha tektonik açıdan oldukça aktif olup, zaman zaman deprem ve buna bağlı olarak meydana gelen kütle hareketlerinden olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu durumun yarattığı etkiler insanları göçe zorlamaktadır. Bunun yanı sıra özellikle 1980’li yıllardan sonra yaşanan terör olayları göç hareketinin daha da artmasına neden olmuştur. Şüphesiz bu durum ilçe nüfusunun gelişimini olumsuz yönde etkilediği gibi sosyoekonomik yapısı üzerinde de belirgin etkiler bırakmıştır. Araştırma sahası engebeli ve yükselti değerleri fazla olan (1500 m) bir saha olduğundan fiziki çevre koşullarının meydana getirdiği olumsuzluklar ve sosyo-ekonomik yapının kısıtlayıcı unsurları göç hareketlerinin yoğun olarak yaşanmasına neden olmaktadır.

Keywords

Nüfus, Göç, Adaklı, Bingöl

References

• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası Göç ve Kültürler Arası İletişim, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303.
• Arınç, K., (2016). Doğal, Beşeri, İktisadi ve Siyasi Yönleriyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeler, Erzurum: Biyosfer Araştırma Merkezi.
• Avci, V. (2016). Adaklı İlçesinde (BİNGÖL) Görülen Heyelanların Jeomorfolojik Faktörlere Göre Dağılışı, Bingöl: Bingöl Araştırmaları Dergisi, 2(2), 31-60.
• Birinci, S. (2017). Türkiye de Göç Etkinliği Nüfus Devinimi ve Nüfus Değişimi (2014 2015). Türk Coğrafya Dergisi, (69), 81–88.
• Birinci, S. (2018). Ardahan İlinde İç Göç Hareketinin Yaş ve Cinsiyet Yapısının Analizi (1995-2016), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: 22(Özel Sayı), 457-473.
• Birinci, Salih, Kaymaz, Ç. Kıvanç, Zaman, Mehmet. (2017). Türkiye’de İller Arası Göç Hareketinde Cinsiyet Yapısının Analizi (2014-2015). 2.Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu (18-20 Mayıs 2017) Bildiriler Kitabı, Antalya.
• Dirik, K., Yürür, T., Demirbağ, H. (2003). 1 Mayıs 2003 Bingöl Depremi Değerlendirme Raporu, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendislik Bölümü.
• Doğanay, H., Orhan, F. (2016). Türkiye Beşeri Coğrafyası (Genişletilmiş ve Güncellenmiş 5. Baskı), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Erinç, S. (2000). Jeomorfoloji I. İstanbul: Der Yayınları.
• Narinç, A. (2019). Adaklı İlçe Merkezinin Coğrafi Etüdü. Atatürk Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
• Orhan, F. (2019). Tunceli İlinin Başlıca Nüfus Özellikleri ve Planlama Açısından Önemi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 12 Sayı: 62.
• Orhan, Fatih. (2015). Şavşat’ın Beşerî ve Ekonomik Coğrafyası. Ankara: Eflal Ajans Matbaacılık.
• Seymen, İ., Aydın, A. (1972). Bingöl Deprem Fayı Ve Bunun Kuzey Anadolu Fay Zonu İle İlişkisi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi. Soylu, H. (2011). Kiğı’nın Beşeri Coğrafyası, İstanbul: Bilimsel Araştırma Proje No: 2009/344.
• Sönmez, M. E., (2010). Muş İlinde Nüfus Hareketlerinin Nedenleri ve Sonuçları, İstanbul: Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 55: 45–57.
• Sür, Ö. (1972). Heyelan Olaylarına Sebep Olan Faktörler Ve Bunların Türkiye’de Etkili Bulunduğu Alanlar, Ankara: Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1-2, 215-223.
• Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme, İstanbul: İstanbul Ünv. Yay. No: 1103, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Neşriyatı No: 45, Taş Matbaası.
• Tümertekin, E., Özgüç, N. (2012). Beşeri Coğrafya İnsan, Kültür, Mekân, (13. Baskı). İstanbul: Çantay Kitapevi.
• Zaman, M. (2018). Nüfus Coğrafyası (Ders Notları), Erzurum: Atatürk Ünv. Edb. Fak., Coğrafya Bölümü.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). 2018.
• T.C Adaklı İlçe Tapu Kadastro Müdürlüğü, 2018.
• T.C Bingöl Adaklı Kaymakamlığı, 2018.
• T.C Bingöl İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2018.