The Philosophy of Treatment According to Suhrawardi

Year 2020, Volume: 24 Issue: 1, 89 - 111, 15.03.2020

Emel Sünter

Abstract

The ways of seeking truth in the Islamic world have always continued in different ways. Although there are differences in the ways of reaching the truth, a search that focuses on the human center is contradictory. One of the philosophers who attracted attention with his metaphysical philosophy, which centered on human beings, was Suhrawardi. Suhrawardi brought a new approach to the Islamic world of thought and tried to systematize his own philosophy. His ideas have taken their place in the Islamic thought as one of the schools of Ishraqi. Although it is stated in the philosophy of the philosopher that it was influenced by Greek philosophy, the philosophy of ancient Iranian religions such as Mecûsilik and Zoroastrianism, it is seen that Islamic thought was influenced by the philosophical accumulation that lasted from the formation period to the development. Suhrawardi developed and developed the Eastern philosophy he wanted to establish especially in Ibn Sina. Suhrawardi Hikmetü’l İşrak placed the concept of “light” on the basis of existence. Human beings are purified from the darkness by escaping from oppression. Cruelty/ darkness is not the absence, it is only the dimension of the exquisite soul that has not come to light. The being is like a propeller that comes to light and comes into existence with the light of God and runs into the light with pleasure and desire. The soul that realizes existence with this light constantly strives to unite with light, to reach him. Suhrawardi speaks of the need to advance human beings through purification in order to attain truth. It can be stated that Suhrawerdi’s views on purification form his views on philosophical-mystical ground based on rational principles in the ethical context. In this study, the concept and experience of purification will be tried to be determined based on Suhrawardi’s philosophy. After understanding greatest light with the purification of human beings, it will be tried to explain what kind of information and some virtues can be reached. Evaluate the relationship between purification and ethics as an introduction.

Keywords

Suhrawardi, Ishraqi, Purification, Islamic Philosophy

Sühreverdî’ye Göre Arınmanın Felsefesi “İnsan Felsefesi ve Etik Yönüne Dair Bir Değerlendirme”

Abstract

İslam dünyasında hakikati arama yolları farklı şekillerde her zaman devam etmiştir. Hakikate ulaşma yollarında farklılık olsa da insanı merkeze alan bir arayış dikkat çekmektedir. İnsanı merkeze alan metafizik felsefesiyle dikkat çeken filozoflardan biride Sühreverdî olmuştur. Sühreverdî İslam düşünce dünyasına yeni bir yaklaşım getirmiş kendi felsefesini sistematik hale getirmeye çalışmıştır. Onun düşünceleri İslam düşüncesinde İşrâkilik adı altında ekol olarak yerini almıştır. Filozofun görüşlerinde Yunan felsefesinden, Mecûsilik ve Zerdüşlük gibi kadim İran dinlerinin felsefesinden etkilendiği ifade edilse de Sühreverdî’nin felsefesinde İslam düşüncesinin teşekkül döneminden gelişime kadar süre gelen felsefî birikimden etkilendiği görülmektedir. Özellikle İbn Sinâ’nın kurmak istediği Doğu felsefesini Sühreverdî ortaya koyarak ve geliştirmiştir. Sühreverdî Hikmetü’l İşrâk adlı eserinde varoluşun temeline “nur” kavramını yerleştirmiştir. İnsan zulmetten/karanlıktan kurtularak aydınlığa çıkmak suretiyle arınır. Zulmet/karanlık yokluk değildir, sadece yokluktan aydınlığa çıkamamış nefisin bulunduğu boyuttur. Varlık aydınlığa çıkıp Tanrı’nın nuruyla var olduktan sonra haz ve arzu ile ışığa koşan bir pervane gibidir. Bu nur ile var olmayı idrak eden nefs sürekli nur ile birleşmek, Tanrı’ya ulaşmak için çabalar. Sühreverdî hakikate ulaşmanın yolunda arınma yoluyla insanın ilerlemesi gerektiğinden bahseder. Sühreverdî’nin arınma hakkındaki görüşlerini etik bağlamında aklî ilkelerden hareketle felsefî-tasavvufî zeminde biçimlendirdiği ifade edilebilir. Bu çalışmada Sühreverdî’nin İşrakîlik felsefesinden hareketle arınma kavramı ve deneyimi tespit edilmeye çalışılacaktır. İnsanın arınması ile Nuru’l-Envâr’ı idrak ettikten sonra, ne tür bilgilere ve bazı meziyetlere nasıl ulaşabileceği açıklanacaktır. Arınmanın etikle olan ilişkisi giriş mahiyetinde değerlendirecektir.

Keywords

Sühreverdî, İşrâkîlik, Arınma, İslam Felsefesi

References

• Çüçen, K., Zafer, M. Z., & Esenyel, A. (2017). Varlık Felsefesi . Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Çubukçu, İ. A. (1968). Sühreverdî ve İşrâkiye Felsefesi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16(1), 177-200.
• Akarsu, B. (1982). Ahlak Öğretileri. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Alıcı, M. (2014). Sühreverdî'nin İşrâk Felsefesi ve Kadîm İran Dinleri. M. N. Doru, K. Gökdağ, & Y. Kaplan (Dü) içinde, Sühreverdî ve İşrâk Felsefesi (s. 42-84). Ankara: Otto.
• Arslan, İ. (2017). Fiziksel Evrenin Bütünleştirilmesi İçin Erken Bir Teşebbüs: Sühreverdî’nin Miktar Kavramı. Nazariyat İslâm Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi, 3(2), 47-68.
• Bayraktar, M. (1999). İslam Felsefe Tarihine Giriş . Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları .
• Bekiryazıcı, E. ( 2014). Şihabeddin Sühreverdi'in Nübüvvet Anlayışı. Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,, 118-128.
• Bertrand Russell ve Whitehead. (1903). Principia Mathematica. London.
• Bozkurt, Ö. (2004). İslâm Filozoflarında Felsefe Hayat İlişkisi. Felsefe Dünyası , 155-174.
• Corbin, H. (2010). İslam Felsefe Tarihi (Cilt 1). (H. Hatemi, Çev.) İstanbul: İletişim.
• Doru, M. N. (2014). Meşrikî Düşünceden İşrâkî Bir Felsefeye Doğru Yol Var mı? M. N. Doru, K. Gökdağ, & Y. Kaplan (Dü) içinde, Suhreverdî Ve İşrâk Felsefesi (s. 85-113). Ankara: Otto.
• Erdoğan, İ. (2003). İşrâkilik'in İslam Felsefesi İçerisideki Yeri ve Kaynakları. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 159-178.
• Filiz, Ş. (1995). İslam'da Mistik Bilginin Yeri . İstanbul: İnsan Yayınları.
• Filiz, Ş. (2018). Felsefi Sağıltım. İstanbul: Pales Yayınları.
• Gökberk, M. (2000). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Göz, K. (2013). Sühreverdi Düşüncesinde Ruh-Beden İlişkisi. The Journal of Academic Social Science Studies- Jass International Journal of Social Science, 6(2), 469-484.
• Gasset, O. Y. (1999). İnsan ve "Herkes". (N. G. Işık, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Hanoğlu, İ. (2019). İşrâkî Aydınlanmada Doğal Aklın İrfanî Özle Rasyonel Tekâmülü. Journal of Islamic Research. 2019, 30(1), 58-66.
• Kılıç, C. (2004). Varlık Probleminin Zihinsel Gelişimi . Fırat Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(1), 39-68.
• Kılıç, C. (2008). Sühreverdî'nin Varlık Düşüncesinde Nurlar Hiyerarşisi ve Meşşai Felsefe İle Karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13(2), 55-72.
• Karaman, H. (2004). Ruh Sağlığı et-Tıbbı'r- Rûhânî. İstanbul: İz Yayınları.
• Karlığa, B. (1980). Pythagorasçı Felsefenin Türk- İslam Felsefesine Yansıması. İstanbul: İStanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi.
• Kutluer, İ. (2013). İslam'ın Klasik Çağında Felsefe Tasavvuru . İstanbul: İz Yayınları .
• Müminoğlu, K. (2016). Nikolay Berdyayev ve Sartre Felsefesinde Kişilik ve Özgürlük Problemi. Dini Araştırmalar, 19(48), 9-24.
• Maraş, İ. (2009). Klasik İslam Felsefesinde Nur Metafiziği. Ankara: Araştırma Yayınları .
• Meçin, M. (2015). Sühreverdî'nin Tanrı Tasavvuru: Nuru'l-Envar. İlahiyat Araştırmaları Dergisi 1 Journal of Divine Studies(3), 49-70.
• Meçin, M. (2015). Sühreverdî'nin Tanrı Tasavvuru: Nuru'l-Envar. İlahiyat Araştırmaları Dergisi 1 Journal of Divine Studies, 49-70.
• Meçin, M. M. (2017). Bir Toesof Olarak Sühreverdî. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,(35), 1-15.
• Nasr, S. H. (2006). Islamic Philosophy from İts Origin the Present Philosophy in the Land of Prophecy. Albany: State University of New York Press.
• Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş. (V. Atayman, & G. Sezer, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sözen, K. (2013). Sühreverdî Düşüncesinde Ruh-Beden İlişkisi. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 469-484.
• Sühreverdî. (2012). İşrak Felsefesi Hikmetü'l- İşrak. (T. Uluç, Çev.) İstanbul: İz Yayınları.
• Sühreverdî. (2017). Nur Heykelleri/ Heyâkilu'n- Nûr, Tasavvufun Kelimesi/ Kelimetu't- Tasavvuf, Burçlar Risalesi/Risaletü'l- Ebrac. (A. K. Cihan, S. Yalın , A. Taher, & H. Göktaş, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Sühreverdî, Ş. (2017). Giriş. A. K. Cihan, & S. Yalın içinde, El- Elvâhu'l- İmâdiyye Hikmet Levhaları. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
• Sühreverdî, Ş. (2017). El-Elvâhu'l-İmâdiyye. (A. K. Cihan, S. Yalın , & A. Taher, Çev.) İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
• Starr, F. (2019). Kayıp Aydınlanma. (Y. S. İnanç, Çev.) İstanbul: Kronik Yayınları.
• Türker, Ö. (2019). Varlık Nedir? İstanbul : Ketebe Yayınları.
• Toksöz, H. (2014). İşrakî Felsefe Geleneğinde Nûr Kavramı:Kutbeddin Şirazî Yorumu ve İbn Sînâ İle Mukayesesi. Uluslararası 13. Yüzyılda Felsefe Sempozyumu Bildirileri (s. 392-410). Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Yayınları: 1.
• Toktaş, F. (2004). Meşşâî Felsefe. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Turgay, F. (2019). İşrakî Felsefeye Misâl Âleminden Bakmak. İstanbul: Dergah .
• Turgut, A. K. (2013). İşrâkî Felsefede Nefs (Ruh) Meselesi. Uluslararası Sosyal Arastırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, 6(26), 568-579.
• Uluç, T. (2005). İbn Arabî'de Mistik Sembolizm. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi.
• Uluç, T. (2012). Sühreverdî’nin İbn Sînâ Eleştirisi. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Uludağ, S. (2007). “Nûr”. İslam Ansiklopedisi (s. 244). içinde İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Uyanık, M., & Akyol, A. (2015). İslam Ahlak Felsefesi . Ankara: Elis Yayınları.
• Uysal, E. (2018). Ahlakî Varlık Olarak İnsan . Bursa: Emin Yayınları .
• Ülken, H. Z. (2014). Varlık ve Oluş. İstanbul : Doğu Batı Yayınları .
• Ülken, H. Z. (2017). Eski Yunan'dan Çağdaş Düşünceye Doğru İslam Felsefesi Kaynakları ve Etkileri . Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Walbridge, J. (2017). The Oxford Handbook of İslamic Philosophy. (K. E. Rouayheb, & S. Schmıdtke, Dü) New York: Oxford University Press.
• Weber, A. (1991). Felsefe Tarihi. (V. Eralp, Çev.) İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Yılmaz, H. K. (2000). Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul : Ensar Neşriyat.
• Yakıt, İ. (1987). Ruhun Yolculuğu (Kıasat el-Gurbet el-Ğarbiyye) Şehâbeddin Suhreverdi (öl:1191). Felsefe Arkivi(26), 213-226.