Platon’un Düşüncesinde Etik-Politik Bir Sorun Olarak Adalet

Year 2020, Volume: 24 Issue: 1, 145 - 160, 15.03.2020

Mücella Can

Abstract

Adalet nedir? Hayatta neden bu derece önemlidir? Adalete nasıl ulaşılır? Adil bir toplumun ayırt edici özellikleri ne olabilir? Adil bir devleti yönetme kapasitesine sahip olan kimdir? Adalet, adaletsizlikten daha mı yararlıdır? Bireydeki adaleti devletteki adaletten farklı kılan nedir? Adalet ve adaletsizliğin karşılığı nedir? Sokrates ve arkadaşları tarafından güçlü ve derinden araştırılmış, insanlık için sonsuz önemi olan çok sayıda sorudan bazılarıdır bunlar. Bu makalede Platon’un adalet hakkındaki düşünceleri incelenmektedir. Filozofun adalet hakkındaki düşünceleri Devlet adlı eserinde tartışılmaktadır. Platon’un Devlet’i, insanları aynı topraktan doğdukları için benzer, fakat farklı metallerden meydana geldikleri için farklı gören alternatif bir mitin üzerine kuruludur. Çok az sayıda kişi adaletin ne olduğunu bilecek sağduyuya sahiptir. Sokratik formülasyonda bilgi erdemdir. Dolayısıyla adaleti bilmek, adaleti uygulamaktır. Bilgi, kendisiyle birlikte davranışı akılla uyumlu kılmak için bir buyruk getirir. Protagoras’ın herkesin bir adalet duygusuna sahip olma kapasitesini yüceltmesine karşı Platon, bu zaruri bilgiyi, ortalama bir kişinin zihinsel kapasitesini aşacak kuramsal ve felsefi bir derinliğe kavuşturur.

Keywords

Adalet, siyaset, ahlak, bilgi

Justice as an Ethical-Political Problem in Plato’s Thought

Abstract

This article examines Plato’s thoughts on justice. The philosopher’s thoughts on justice are discussed in his work called The Republic. His Republic is founded on an alternative myth which sees human beings as similar in that all are born from the same earth but different in that they are formed from different metals. Crucially, only some persons possess the mettle it takes to know what justice is. In the Socratic formulation, knowledge is virtue. Thus to know justice is do justice. The knowledge carries with it an imperative to conform conduct to reason. Far from Protagoras’ extolling the capacity of every person to have a sense of justice, Plato makes the requisite knowledge deeply theoretical and philosophical in ways that are beyond the mental capacity of the average person. What is justice? Why is it so important in life? How justice can be attained? What will be the distinguishing features of a just society? Who is capable of ruling a just state? Is justice more profitable than injustice? How does justice in the individual differ from justice in the state? What are the respective rewards of justice and injustice? These are but some of the questions, all of them of timeless importance to mankind, that are so vigorously and profoundly explored by Socrates and his companions.

Keywords

Justice, politics, ethics, knowledge, good

References

• Abramson, J. (2009). Minerva’s Owl: The Tradition of Western Political Thought. London: Harvard University Press.
• Annas, J. (2009). An Introduction to Plato’s Republic. Oxford: Clarendon Press.
• Aristoteles, (1997). Nikomakhos’a Etik. (Çev. Saffet Babür). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Arnhart, L. (2011). Siyasi Düşünce Tarihi. (Çev. Ahmet Kemal Bayram). Ankara: Adres Yayınları.
• Badiou, A. (2015). Platon’un Devleti. (Çev. S. Kılıç-N. Özyıldırım). İstanbul: Metis Yayınları.
• Barker, E. (1918). Greek Political Theory: Plato and His Predecessor. UK: Methuen&CO Publ.
• Bowe, G.S. (2019). Platon’un Devleti Üzerine Makaleler. (Çev. İkbal Bozkaya). Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Can, N. (2019). Siyaset Felsefesi, Ankara: Elis Yayınları.
• Heller, A. (1991). Beyond Justice, Oxford and Cambridge: Basil Blackwel.
• Hobbes,T. (1993). Leviathan. (Çev. Semih Lim). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kuçuradi, İ ‘Adâlet Kavramı’, Adâlet Kavramı (edit) Adnan Güriz, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Petek Boyacı, N. (2014). “Platon”, Siyaset Felsefesi Tarihi- Cilt I (Edit: Ahu Tunçel). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Platon, (2015). Devlet. (Çev. Furkan Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
• Plato, Gorgias. (1953) (Translated and Edit, W. D. Woodhead), Edinburg and New York,
• Plato, Protagoras, (1956). (Translated, W.K.Guthrie), Harmondswort, Middlesex, Penguin Classics
• Platon, (2014). Protagoras. (Çev. Furkan Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
• Plato, (1991). The Republic. (Trans., Allan Bloom), Basic Books.
• Rand, A. (1961). For The New Intellectual, New York: New American Library.
• Raynaud, P.-Rials, S. (2003). Siyaset Felsefesi Sözlüğü. (Çev. N. K. Sevil v.d.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sinclair, J. M. (2000). Collins English Dictionary. Glasgow: Harper Collins Publishers.
• Solomon, R.C. (2004). Adâlet Tutkusu. (Çev. E. Altınay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Sponville, A-C. (2004). Büyük Erdemler Risalesi. (Çev. Işık Ergüden). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Strauss, L. (2019). Platon’un Politik Felsefesi: Devlet. (Çev. Özgüç Orhan). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Tannenbaum, D.G.&Schultz, D. (2005). Siyasi Düşünce Tarihi. (Çev. F. Demirci). Ankara: Adres Yayınları.