İbn Kuteybe ve Garîbu’l-Hadîs Alanındaki Çalışmaları

Year 2021, Volume: 25 Issue: 4, 1659 - 1673, 28.12.2021

Remzi Akyürek , Sait Uylaş

https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.1015808

Cited By: 1

Abstract

Hz. Peygamber’in hadisleri, İslâm’ın Kur’ân’dan sonraki ikinci kaynağı sayılmaktadır. Dinimizle ilgili birçok hüküm ve bilgiler detaylı olarak Kur’ân’da değil de hadislerde yer almaktadır. Bu hadislerde de birçok garip ve nâdir kelime geçmektedir. Dolayısıyla bu sözcükleri açıklamayı amaçlayan garîbu’l-hadîs dalı büyük önem kazanmıştır. Bu alana önemli katkılar sunan âlimlerden biri de İbn Kuteybe’dir. Bu çalışmada müellifin çok yönlü kişiliğinin daha iyi anlaşılmasını sağlayan garîbu’l-hadîs konusundaki katkıları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Keywords

: İbn Kuteybe, garîbu’l-hadîs, nâdir kullanışlı sözcükler

References

• Birışık, A. (1999). İbn Kuteybe’nin Tefsir İlmindeki Yeri. DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi. Brockelmann, C. (tsz). Târîhu’l-Edebi’l-‘Arabî. Dâru’l-Ma‘ârif. el-Cundî, A. (tsz). İbn Kuteybe. el-Muessesetu’l-Mısriyye’l-‘Amme li’t-Te’lîf ve’t-Terceme ve’t-Tibâ’e ve’n-Neşr.
• Çetin, N. M. (1991). Arap (Edebiyat). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 13, ss. 376-378). TDV İslam Araştırmaları Merkezi. Dayf Ş. (1976). Târîhu’l-Edebi’l-‘Arabî el-‘Asru’l-‘Abbâsî es-Sânî. Dâru’l-Ma‘ârif. Fadlullâh, M. A. M. (2006). el-Kadâya’n-Nakdiyye beyne’l-Câhiz ve İbn Kuteybe min Hilâl Kitâbeyhimâ el-Beyân ve’t-Tebyîn ve’l-Me‘âni’l-Kebîr. Umdurmân Üniversitesi Yayınları.
• Ferrûh, ‘U. (1981). Târihu’l-Edebi’l-‘Arabî. Dâru el-‘İlm li’l-Melâyîn. Furat, A. S. (1996). Arap Edebiyatı Tarihi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. el-Hamevî, Y. (tsz). Mu‘cemu’l-Buldân. Dâru’s-Sâdir. el-Hattâbî, (1982). Garîbu’l-Hadîs. Dâru’l-Fikr. İbnu’l-Esîr, (tsz). en-Nihâye fî Garîbi’l-Hadîs ve’l-Eser. el-Mektebetu’l-İslâmiyye. İbn Kuteybe, (1973). Te’vîlu Muşkili’l-Kur’ân. Dâru’t-Turâs. İbn Kuteybe, (1977). Garîbu’l-Hadîs. Irak Vakıflar Bakanlığı Yayınları.
• İbn Kuteybe, (1992). ‘Uyûnu’l-Ahbâr. Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye. İbn Kuteybe, (1983). İslâhu Galati Ebî’Ubeyd fî Ğarîbi’l-Hadîs. Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî. İbn Kuteybe, (1990). el-Mesâil ve’l-Ecvibe. Dâru İbn Kesîr.
• İbnu’n-Nedîm, (tsz). el-Fihrist. İbn Teymiyye, (tsz). Tefsîru Sûreti’l-İhlâs. Dâru’t-Tibâ‘eti’l-Muhammediyye. Kandemir, M. Y. (1991). Garîbu’l-Hadîs. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 13, ss. 376-378). TDV İslam Araştırmaları Merkezi. Karuko S. (2018). “ İbn Kuteybe ve Muberred Üzerinde el-Câhiz Etkisi”. Yakın Doğu Üniversitesi İslâm Tetkikleri Merkezi Dergisi. 4 (1). Komisyon, (1990). “İbn Kuteybe”. el-Mevsû‘atu’l-‘Arabiyye el-‘Âlemiyye.
• Kürd Ali, M. (1950). Kunûzu’l-Ecdâd. Dimaşk: Edvâ’u’s-Selef. Meddâh, A. (2012). et-Tanzîru’l-Belâğî ‘inde İbn Kuteybe. Vehrân (Oran) Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. Miquel, A. (1983). Cuğrâfiyyetu Dâri’l-İslâm el-Beşeriyye. Dimaşk: İşbîliyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr ve’t-Tevzî‘. en-Nîsâbûrî, H. (2003). Ma‘rifetu ‘Ulûmi’l-Hadîs. Beyrut: Dâru İbn Hazm.
• en-Nevevî, M. (tsz). Tehzîbu’l-Esmâi ve’l-Luğât. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye. el-‘Uleyyânî, A. (1991). ‘Akîdetu’l-İmâm İbn Kuteybe. Taif: Mektebetu’s-Sıddîk. es-Suyûtî, C. (1979). Buğyetu’l-Vu‘ât. Kahire- Dımaşk: Dâru’l-Fikr. es-Sulemî, Y. (2002). Tavzîfu İbn Kuteybe el-Luğa li’d-Difâ’ ‘ani’l-Kur’âni’l-Kerîm. Mekke: Ümmü’l-Kura Üniveritesi Yayınları.
• eş-Şek‘a, M. (1991). Menâhicu’t-Te’lîf ‘inde’l- ‘Ulemâ’i’l-‘Arab. Beyrut: Dâru el-‘İlm li’l-Melâyîn. et-Tanâhî, M. M. (tsz). Fi’l-Luğa ve’l-Edeb. Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî. et-Tarâblusî, E. (1956). Hareketu’t-Te’lîf. Üniversitesi Yayınları. Temel, A. (2018). İbn Kuteybe’nin Kırâat İlminin Bazı Problemli Konularına Yaklaşımı. Adana: II. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, 4-5 Mayıs.
• Varol, H. (1986). İbn Kuteybe ve Eserleri. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları. Varol, H. (2006). İbn Kuteybe ve Eserleri. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları. Varol, M. B. (2008). “İbn Kuteybe ve Tarihçiliği”. İslâmî İlimler Dergisi. 3 (2).
• Yazıcı, H. (1999). “İbn Kuteybe”. DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi. ez-Zehebî, (1983). Siyeru A‘lâmi’n-Nubelâ’ Beyrut: Muessesetu’r-Risâle.