Nahcivan’dan Gelen Hastaların Sağlık Hizmeti Talebinin Belirleyicileri: Erzurum Uygulaması

Year 2022, Volume: 26 Issue: 3, 268 - 280, 28.09.2022

Kerem Karabulut Enzel Özgenç Osmanoğlu Ayşenur Demir

Abstract

Son yıllarda hizmet sektörü içinde popüler hale gelen sağlık turizminin özellikle ekonomik açıdan önemi gün geçtikçe artmaktadır. Sağlık hizmeti alma ihtiyacı bireylerin sürekli değişen istek ve ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmekte ve teknolojik ilerlemelerle birlikte değişim göstermektedir. Gelişmekte olan ülkelerden biri olan Türkiye’de sağlık turizmi, gelişim halindeki bir sektördür. Bu kapsamda çalışmanın amacı, sağlık hizmeti almak için Erzurum’a gelen Nahcivan uyruklu vatandaşların sağlık hizmeti talebini etkileyen faktörlerin araştırılmasıdır. Araştırmada kullanılan anketin yapıldığı dönem itibariyle Erzurum’a sağlık hizmeti almak için bireylerin yaklaşık %34’ü ilk kez, %37’si 2-4 kez ve %30’u ise 5 kez ve daha fazla gelmiştir. Çalışma, sağlık hizmeti talep sıklığını ve bu sıklığı etkileyen faktörlerin sıralı lojistik regresyon analiziyle araştırılmasına dayanmaktadır. Tahmin edilen model sonuçlarına göre; yaş, iş durumu, gelir, Erzurum’daki sağlık kurumlarının tercih edilmesi, sağlık hizmetlerinin fiyatı, başvuru ve kayıt işlemlerinde geçen süre, doktor ve hemşire hizmetleri, konaklama ve hastane ücreti, Erzurum’daki sağlık hizmetlerinin ülke, kültür ve dil yakınlığı nedeniyle tercih edilmesi değişkenlerinin sağlık hizmeti talebi üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Sağlık Hizmeti, Sağlık Turizmi, Sıralı Lojistik Regresyon, Erzurum, Nahcivan

References

• Akın, C. S. (2007). Sağlık ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye’de Sağlık Sektörü ve Harcamaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aktepe, C. (2013). “Sağlık Turizminde Yeni Fırsatlar ve Türkiye’de Yerleşik Sağlık İşletmelerinin Pazarlama Çabaları”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 170-188.
• Albayrak, A. S. (2006). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Assembly, U. G. (1948). “Universal declaration of human rights”. UN General Assembly, 302 (2), 14-25.
• Atabey, E. S. (2016). Sağlık Sistemleri ve Sağlık Politikası. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Atlı Y. ve Yücel, N. (2018). “Sağlık Kurumları, Sağlık Kurumlarında Marka ve Elâzığ İli Sağlık Sektörü”. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (2), 45-64.
• Australian Institute of Health and Welfare. (2008). Australia’s Health 2008. Canberra: AIHW.
• Aydın, D., Aktepe, C., Şahbaz, R. P. ve Arslan, S. (2011). “Türkiye’de Medikal Turizmin Geleceği Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi ile Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü Ortak Raporu”. Ankara.
• Ayhan, S. (2006). Sıralı Lojistik Regresyon Analiziyle Türkiye’deki Hemşirelerin İş Bırakma Niyetini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bagheri, A., Habshah, M. and Imon, R. H. M. R. (2012). “A novel collinearity-influential observation diagnostic measure based on a group deletion approach”. Communications in Statistics-Simulation and Computation, 41 (8), 1379-1396.
• Chen, C. and Hughes, J. (2004). “Using ordinal regression model to analyze student satisfaction questionnaires”. Association for Institutional Research, 1, 1-13.
• Çelikay, F. ve Gümüş, E. (2010, Haziran). “Türkiye’de sağlık hizmetleri ve finansmanı”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 177-216.
• Çoban, H. (2009). Sağlık Ekonomisi ve Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Yeniden Yapılandırılması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• de Almeida, I. C. S., de Oliveira Santos, E. and Ribeiro, H. C. (2016). “Domestic medical TOURİSM: A new look on patients of the public health system and their companions. In tourism and culture in the age of innovation”. Springer International Publishing, 207-218.
• Dewar, D. M. (2010). Essentials of health economics. United States of America: Jones and Bartlett Publishers.
• Ersöz, F. (2008). “Türkiye ile OECD ülkelerinin sağlık düzeyleri ve sağlık harcamalarının analizi”. İstatistikçiler Dergisi: İstatistik ve Aktüerya, 1 (2), 95-104.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (2nd edition b.). London: Sage.
• Folland, S., Goodman, A.C. and Stano, M. (2007). The Economics of Health and Health Care. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Gençoğlu, P. (2018). “Türkiye’de İllerin Gelişmişlik Düzeyi Dikkate Alınarak Sağlık Hizmetlerinin Kümeleme Analizi Aracılığıyla Değerlendirilmesi”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (52), 301-324.
• Gonzales, A., Brenzel, L. and Sancho, J. (2001). “Health Tourism and Related Services: Caribbean Development and İnternational Trade (Final Report)”.
• Gündüz, F. F., Gündüz, S. ve Yavuz, H. B. (2019). “Türkiye’nin Sağlık Turizmi Talebini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Çekim Modeli Yaklaşımı”. Igdir University Journal of Social Sciences, (17).
• Hall, C. M. (2013). Medical Tourism The Ethics, Regulation and Marketing of Health Mobility. London and Newyork: Routledge.
• Hurley, J. (2000) “An Overview of the Normative Economics of the Health Sector”, in Culyer, A. J. and J. P. Newhouse (Ed.) Handbook of Health Economics (pp. 55-110). Amsterdam: Elsevier.
• Kördeve, M. K. (2016). “Sağlık Turizmine Genel Bir Bakış ve Türkiye’nin Sağlık Turizmindeki Yeri”. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 2 (1).
• Küçükmadan, E. (2015). Marka, Sağlık Hizmetlerinde Markalaşma Ve Marka Sadakati, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Morgan, D. (2010). “The growth of medical tourism”. Organisation for Economic Cooperation and Development. The OECD Observer, (281), 12.
• Mushkin, J. S. (1958). “Toward a Definition of Health Economics”. Public Health Reports, 73 (9), 785-794.
• Nordenfelt, L. (2007). “Understanding The Concept of Health”. In P. Nilsen (Ed.). Strategies for health: An Anthology (pp. 4-15). Linköping, Sweden: Linköping University.
• Olsen, J. A. (2009). Principles in Health Economics and Policy. Oxford, UK: Oxford University Press.
• Öğüt, K., Yeşilyurt, S. ve Yurtseven, Ç. (2018). “Kazakistan–Türkiye Sağlık Turizmi: Sağlık Sektörlerine Bakış ve Potansiyeller”. Business and Economics Research Journal, 9 (1), 57-74.
• Phelps, C. (2003) Health Economics. New York: Addison Wesley.
• Reisman, D. (2010). Health Tourism: Social Welfare Through International Trade. UK: FSC Mixed Sources.
• Smith, M. and Puczkó, L. (2015). “More than a special interest: Defining and determining the demand for health tourism”. Tourism Recreation Research, 40 (2), 205-219.
• Somunoğlu, S. (2012). “Sağlık- Sağlık Hizmetleri ve Türk Sağlık Sistemi”. Mehtap Tatar (Ed.). Sağlık Kurumları Yönetimi-I (ss. 2-26). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Şenatalar, B. (2003). “Sağlık ekonomisine genel bir bakış”. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25 (4, Özel Eki), 25-30.
• Şerbetçi, A. ve Özçomak, M.S. (2013). “Sıralı Lojistik Regresyon Analizi ile İstatistik ve Ekonometri Derslerinde Başarıyı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 89 – 110.
• Tengilimoğlu, D., Işık, O. ve Akbolat, M. (2009). Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tontuş, Ö. (2011). “Sağlık Turizminde Türkiye Vizyonu”. Erişim Tarihi: 01 Mayıs 2021. http://www.saturk.gov.tr/images/pdf/tyst/05.pdf
• Tontuş, Ö. (2016). “Sağlık Turizmi Nedir?, Sağlık Turizmi Koordinasyon Kurulu (Saturk)”. Erişim tarihi: 04 Nisan 2021. http://www.saturk.gov.tr/images/pdf/tyst/02.pdf
• SATURK. (2016). “Tüm Yönleriyle Sağlık Turizmi Azerbaycan Ülke Raporu”. Erişim tarihi: 05 Mart 2021. http://www.saturk.gov.tr/images/pdf/stur/azerbaycan.pdf
• WHO. (1981). Global Strategy for Health for All Bye The Year 2000. Geneva: World Health Organization.
• WHO. (1998). Health Promotion Glossary. Geneva: World Health Organization.
• WHO. (2000). The world health report 2000 Health systems: improving performance. Geneva: World Health Organization.
• WHO. (2014). “Basic Documents, Forty-Eighth Edition”. Erişim tarihi: 07 Mart 2021. http://apps.who.int/gb/bd/PDF/bd48/basic-documents-48th-edition-en.pdf Witter, S. (2002). “Briefing Paper for Oxfam GB, Health Financing in Developing and Transtional Countries”. Centre For Health Economics University of York. Erişim tarihi: 03 Mart 2021. http://www2.hawaii.edu/~strev/ICS614/materials/health%20financing%20methods%20-%20oxfam[1].pdf