RUS VE TÜRK DİL DÜNYA GÖRÜŞÜNDE “DAĞ” KAVRAMI (KÜLTÜRDİLBİLİMSEL ANALİZ)

Year 2016, Issue: 57, 1581 - 1598, 15.09.2016

Hakan Saraç

https://doi.org/10.14222/Turkiyat1609

Abstract

20. yüzyılın sonlarından günümüze kadar dilbilim çalışmalarının ana konusu dil ve kültür etkileşim sorunlarının çözümü olmuştur. Bu problemlerin çözümünde dilbilimciler toplumların dil dünya görüşlerinde yer alan evrensel ya da ulusal-kültürel değer ve imgeleri incelemişlerdir. Bu çalışmada dağ kavramının Rus ve Türk halkı tarafından algılanışı ve bu algıların her iki toplumun diline yansıma şekilleri kültürdilbilimsel analiz yöntemiyle aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Analiz materyallerini dağ sözcüğünü içeren Rusça ve Türkçe deyimler oluşturmaktadır. Dağ sözcüğünün bu deyimlerde sahip olduğu kültürel anlamlar ortaya çıkarılmakta ve betimlenmektedir. Bunun dışında, çalışmanın sonunda kültürler arası diyaloglarda her iki dil ve kültür taşıyıcıları arasında oluşabilecek olası iletişim sorunlarının önüne geçilmesi için elde edilen sonuçlar değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Dil dünya görüşü, kültürdilbilimsel analiz, Rus dili, Türk dili, kültürel anlam

References

• Aksan, D. (2009). Her yönüyle dil: ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Aksoy, Ö. A. (2013). Atasözleri ve deyimler sözlüğü 1-2. İstanbul: İnkılap kitabevi.
• Baş, M. (2013). Dinlerde ve geleneksel Türk inanışlarında dağ kültü. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,13 (1), 165-179.
• Beydili, C. (2005). Türk mitolojisi ansiklopedik sözlük. Ankara: Yurt-Kitap yayın.
• Cowie, A.P. (1998). Phraseology: theory, analysis and application. Oxford: Oxford University Press.
• Doğan, M. (2011). Büyük Türkçe sözlük. Ankara: Yazar yayınları.
• Erdoğan, B. (2007). Sorularla Türk mitolojisi. İstanbul: Pozitif yayınları.
• Humboldt, V. (2000). Izbrannıye trudı po yazykoznanıyu. Moskva: OAO IG Progress.
• Karadut, D. (2012). Türk söylence sözlüğü. E-kitap tanıtım ve dağıtım grubu: http://www.dizge24.org/tr/belgeler/turk-soylence-sozlugu.pdf
• Krasnıh, V. V. (2001). Osnovı psikholingistiki i teori kommunikatsii. Moskva: Gnozis.
• Lakoff, d. Dzhonson, M. (1980). Metaphors we live By. Chicago: University of Chicago Press.
• Minnetoğlu, İ., Saraçbaşı, M. E. (2002). Örnekli ve açıklamalı Türkçe deyimler sözlüğü. İstanbul: Bilge Sanat yayınevi.
• Molotkova, A. (1986). Frazeologiçeskiy slovar' russkogo yazıka: svışe 4000 slovarnıh statey. Moskva: Russkiy yazık.
• Ögel, B. (1971). Türk mitolojisi. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınevi.
• Özdemir, E. (2000). Açıklamalı – örnekli deyimler sözlüğü. Ankara: Bilgi yayınevi. Sarıtaş, S. Mitoloji ve Animizm, Fetişizm. Türkiye Bilimler Akademisi: http://www.acikders.org.tr/pluginfile.php/2491/mod_resource/content/2/4.%20HAFTA. pdf, 14.03.2016
• Sergey, A. T. (1991). Mifı narodov mira. ensiklopediya. Moskva: Sovetskaya.
• Teliya, V. N. (1993). Kul’turno-natsional’nıye Konnotatsii Fazeologizmov (ot Mirovideniya k Miroponimaniyu). Moskva: Slavyanskoye yazıkoznaniye. Mejdunarodnoy s’yezd slavistov. Teliya, V.N. (1996). Russkaya frazeologiya: semantiçeskiy, Pragmatiçeskiy i
• lingvokul’turologiçeskiy aspektı. Moskva: Yazıki russkoy kul’turı.
• Teliya, V.N. (2006). Bol’shoy frazeologiçeskiy slovar’ russkogo yazıka. znaçenıye. Upotrebleniye. Kul’turologiçeskiy kommentary. Moskva: AST-PRESS KNIGA.
• Tolstoy, N. (1995). Slavyanskiye Drevnosti. Etnolingvistiçeskiy Slovar’. Moskva: Mejdunarodnıye otnoşenıye.
• Yelena, Y. S. (1994). K Opisaniyu Yazıkovoy Kartinı Mira. Russkiy Yazık za Rubejom. 1 (3), 47-57.
• Rusça Ulusal Derleme sözlüğü: http://www.ruscorpora.ru/index.html, 19.05.2016
• Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr/ 12.03.2016.