CEMAL SÜREYA’NIN ŞİİRİNDE HUMOR

Year 2016, Issue: 57, 1757 - 1779, 15.09.2016

Tacettin Şimşek

https://doi.org/10.14222/Turkiyat1606

Abstract

Humor, “gülmece, şaka, alay” gibi anlamlara gelir. Şiir tarihimizde farklı biçimlerde karşımıza çıkar. Divan şiirinde, Tanzimat döneminde ve Garip hareketinde örneklerine rastlanan humor, İkinci Yeni şairlerinden Cemal Süreya’da etkin biçimde görülür. Cemal Süreya şiirlerinde humor’u işlevsel olarak kullanmıştır. Kişisel hayatında karşılaştığı üzücü olaylara ve durumlara karşı kendini savunmak için humor’a başvurmuştur. Toplumsal olayları ve siyasal otoriteyi de humor’a konu yapmıştır. Yöneten - yönetilen arasındaki çatışmalara ve ideolojik yaklaşımlara tepkisini humor aracılığıyla ifade etmiştir. Makalede Cemal Süreya’nın şiirlerinde humor’un kaynakları belirlenecek ve işlevi incelenecektir.

Keywords

Humor, şiir, Cemal Süreya’nın şiiri, humor’un kaynağı, humor’un işlevi

References

• Ahmet, H. (1996). Bütün şiirleri-piyale / göl saatleri / diğer şiirleri. (haz. İ. Enginün - Z. Kerman). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Akın, G. (1996). Şiir üzerine notlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aksan, D. (1993). Şiir dili ve Türk şiir dili. Ankara: Şafak Matbaacılık.
• Aktaş, Ş. (1998). Yenileşme dönemi Türk Şiiri ve antolojisi (1920-1940). (C 2). Ankara: Akçağ Yayınları
• Batur, E. (1993). Yazının ucu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bezirci, A. (1996). İkinci yeni olayı. İstanbul: Evrensel - Basım Yay.
• Birsel, S. (1961). Kikirikname. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• Cengiz, M. (2005). Türk şiirine eleştirel bir bakış-nâzım’dan 70’li yıllara. İstanbul: Babil Yayınları.
• Çakmakçı, O. (2001). Hayattan taşan şair. Radikal Kitap, 9 Ocak.
• Demiralp, O. (2005). Usun gülümsemesi. Kitap-lık, 79.
• Doğan, M, H. (2008). İkinci yeni şiiri Türk şiirinden son okumalar. İstanbul: İkaros Yayınları.
• Doğan, M. H. (1990). Sanki artık hiç şiir yazamayacağım. Milliyet Sanat Dergisi, Şubat.
• Doğan, M, C. (2011). İkinci yeni şiirinin öncüsü, ikinci yeni şiiri’nin gönülsüzü: Sezai Karakoç. Turkish Studies, 6, 3.
• Duruel, N. (2003). A’dan Z’ye Cemal Süreya. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Enginün, İ. (2001). Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Fedai, Ö. (2009). Garip ve ikinci yeri şiirinde bir kaynak olarak humour ve ironi. Turkish Studiesi, 4, 1.
• Güneş, Z. (2006). Cemal Süreya’nın Üvercinka adlı kitabındaki şiirlerde bulunan edebî sanatlar. (haz. C. Yıldız - L. Beyreli). Edebiyat, Edebiyat Öğretimi ve Deyişbilim Yazıları, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Uluslararası V. Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu, Bildiriler, (C 2), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Güneş, Z. (2007). Cemal Süreya’nın şiir dili. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Horozcu, O. R. (1947). Pandispanya reklâmı. Varlık, 323, 1 Haziran.
• Horozcu. O. R. (1994). Aşağı yukarı. (3. Baskı). İstanbul: Adam Yayıncılık.
• İlhan, A. (1983). İkinci yeni savaşı. İstanbul: Yazko.
• İnce, Ö. (1993). Yazınsal söylem üzerine. İstanbul, Can Yayınları.
• Kabaklı, A. (2001). Türk edebiyatı. (C 4). İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Kahraman, H. B. (2000). Türk şiiri modernizm şiir. İstanbul: Büke Yayınları.
• Kanık O. V. (1941). Garip - şiir hakkında düşünceler ve Melih Cevdet, Oktay Rifat, Orhan Veli’den seçilmiş şiirler. İstanbul: Resimli Ay Matbaası.
• Kanık O. V. (1994). Bütün şiirleri. (28. Baskı). İstanbul: Adam Yayıncılık.
• Karaca, A. (2005). İkinci yeni poetikası. Ankara: Hece Yayınları.
• Karataş, T. (2001). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü. İstanbul: Perşembe Kitapları.
• Kitap-lık, (Ocak 2005). Edebiyatta kara mizah. 79.
• Kolektif (2005). Ana Britannica. (C 6). (15. Basım). İstanbul: Ana Yayıncılık.
• Korkmaz, R. (2005). Yeni Türk edebiyatı el kitabı (1839-2000). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Oktay, A. (1992). Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatı (1923-1950). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Oktay, A. (2008). İmkânsız poetika / bütün yapıtlarına doğru. (C 2). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Oral, Z. (1990). Zaman okyanusunda yolculuk sözden söze. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Öngören, F. (1983). Cumhuriyet Dönemi Türk mizahı ve hicvi. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Özcan, T. (2005). Şair ve sözün mahşeri - Oktay Rifat. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kahyaoğlu, O. (2008). Cemal Süreyya klasiği Üvercinka 50 yaşında ve hâlâ çok güzel. Radikal Kitap, 13 Haziran.
• Saraç, T. (1989). Büyük Fransızca - Türkçe sözlük. İstanbul: Adam Yayıncılık.
• Sazyek, H. (1996). Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde garip hareketi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Seber, C. S. (1991). 999. gün - üstü kalsın. İstanbul: Broy Yayınları.
• Seber, C. S. (1992). Folklor şiire düşman. İstanbul: Can Yayınları.
• Seber, C. S. (1997). Sevda sözleri - bütün şiirleri. (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Seber, C. S. (2002). Güvercin curnatası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Seber, C. S. (2006). Şapkam dolu çiçekle. (2. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tanyol, T. (1998). İkinci yeni ve ötesi. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Sempozyumu - Bildiriler, Edebiyatçılar Derneği, İstanbul, 20-22 Kasım.
• TDK. (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tüzün, G. (1986). Ana Britannica - genel kültür ansiklopedisi. (C 16). İstanbul: Ana Yayıncılık.
• Uyar, T. (2002). Büyük saat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ünlü, M. ve Ömer, Ö. (1990). 20. Yüzyıl Türk edebiyatı. (C 3). İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• www.ykykultur.com.tr/dergi/?makale=614&id=83 - 29k.