MİLLET-MİLLİYETÇİLİK-MİLLÎ TARİH BAĞLAMINDA TÜRK YURDU DERGİSİ’NDE MİLLÎ TARİH OLUŞTURMA ÇABALARI (1911- 1918)

Year 2008, Volume: 15 Issue: 37, 289 - 309, 28.02.2010

Asaf Özkan

Abstract

Milliyetçilik ideolojisinin siyasi olarak ortaya çıkış tarihi olarak kabul
edilebilecek olan Fransız İhtilali’nden sonra günümüze kadar, bu ideoloji
sirayet ettiği bütün toplumlarda farklı şekiller alarak gelişmiştir. Bu
farklılıklar nedeniyle genel-geçer bir millet ve milliyetçilik tanımı yapmak
mümkün görünmemektedir. Bununla birlikte bütün milliyetçiliklerin benzer
yanlarının olduğu da inkar edilemez. Bu benzerliklerden biri de bu
makalenin konusunu oluşturan “Milli Tarih” meselesidir.
Birçok farklı etki sonucu 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren
gelişmeye başlayan Türk Milliyetçiliği de bir Milli Tarihe dayanma ihtiyacı
duymuştur. Bunun sonucunda özellikle II. Meşrutiyet’in ilanından sonra
ortaya çıkmaya başlayan Milliyetçi derneklerin bünyesinde Milli Tarihle
ilgili çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu bağlamada 1911 yılında kurulan
Türk Yurdu Derneği oldukça önemlidir. Dernek olarak uzun süre devam
edemeyen bu kuruluşun çıkarmış olduğu Türk Yurdu Dergisi, 1912 yılında
kurulan Türk Ocağı’nın resmi yayın organı olmuş ve kısa aralıklarla
günümüze kadar varlığını devam ettirmiştir. Türk Yurdu Dergisi çevresinde
toplanan Türkçü aydınlar, Türk toplumuna milli bilinç vermek için çalışmaya
başlamışlardı. Bu çalışmaların en önemli ayaklarından biri de Milli Tarih’e
yönelik çalışmalardır.

Keywords

Millet, Milliyetçilik, Türk Yurdu Dergisi, Milli Tarih, Turancılık.

References

• ) Türk Yurdu Dergisi Makaleleri
• Ahmet Agayef, “Türk Medeniyeti Tarihi 1”, Türk Yurdu, IV/40, 16 Mayıs 1329, ss. 530-540.
• Ahmet Agayef, “Türk Medeniyeti Tarihi 2”, Türk Yurdu, IV/41, 30 Mayıs 1329, ss. 550-562.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 1”, Türk Yurdu, I/1, 17 Teşrin-i Sani 1327, ss. 17-22.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 2”, Türk Yurdu, I/2, 2 Kanun-i Evvel 1327, ss. 47-53.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 3”, Türk Yurdu, I/3, 15 Kanun-i Evvel 1327, ss. 78-82.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 4”, Türk Yurdu, I/4, 30 Kanun-i Evvel 1327, ss. 114-116.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 5”, Türk Yurdu, I/ 5, 12 Kanun-i Sani 1327, ss. 139-143.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 6”, Türk Yurdu, I/6, 26 Kanun-i Sani 1327, 177-183.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 7”, Türk Yurdu, I/7, 9 Şubat 1327, ss. 202-206.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 8”, Türk Yurdu, I/8, 23 Şubat 1327, ss. 240-244.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 9”, Türk Yurdu, I/9, 9 Mart 1327, ss. 268-272.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 10”, Türk Yurdu, I/10, 22 Mart 1327, ss. 303-307.
• Akçuraoğlu, “Müverrih Leon Cahun ve Muallim Barthold’a Göre Cengiz Han 11”, Türk Yurdu, I/11, 5 Nisan 1327, ss. 326-336.
• (A.Y) Akçuraoğlu Yusuf, “Türk Tarihinin Devrelere Taksimi”, Türk Yurdu, IV (7-8-9)/82 (1914-1916), 23 Nisan 1331/6 Mayıs1915, (TUTİBAY Yayınlarının Çevrimyazısı) İstanbul, 1985, ss. 112-113.
• (A.Y) Akçuraoğlu Yusuf, “Akvam-ı Müslime Tarihinin Devrelere Taksimi”, Türk Yurdu, VI (12-13)/143, 30 Ağustos 1333/30 Ağustos 1917, (TUTİBAY Yayınlarının Çevrimyazısı) İstanbul, 1985, ss. 208-211.
• Arthur Siefeldt, “Turan Harsı Tarihine Dair Taslaklar”, (Mütercimi: S.), Türk Yurdu, XII/133, 26 Nisan 1333, ss. 3413-3416.
• Feyzullah Sacid, “Cengiz Han”, Türk Yurdu, VIII/79, 5 Mart 1331, ss. 2512- 2514.
• Gökalp, “ Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak, 8 (Türk Milleti ve Turan)” , Türk Yurdu, III (5-6)/62 (1912-1913), 3 Nisan 1330/16 Nisan 1914, (TUTİBAY Yayınlarının Çevrimyazısı) İstanbul, 1985, ss. 238-240.
• İskender Marki, “Asya Tarihinde Turaniler”, Türk Yurdu, II/14, 17 Mayıs 1328, ss. 416-423.
• M. Nermi, “Cengiz Han’a Dair”, Türk Yurdu, II/15, 31 Mayıs 1328, ss. 460-461.
• Ziynetullah Nuşirevan, “Türk Tarihinin Karnlara Taksimine Dair Bir Tecrübe-i Kalemiye”, Türk Yurdu, IV (7-8-9)/83 (1914-1916), 12 Mayıs 1331/2 Mayıs 1915, (TUTİBAY Yayınlarının Çevrimyazısı) İstanbul, 1985, ss. 122-123.
• ) Araştırma Eserler
• AKÇURA, Yusuf, Türkçülük, Türkçülüğün Tarihi Gelişimi, (Yayına Hazırlayan: Sakin Öner), İstanbul, 1978.
• AKÇURA, Yusuf, Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara, 1998.
• ALATLI, Alev, “Manken”, Ters Lale, Editör: Levent Özmen, İstanbul, 2006, ss. 17-33.
• ARMAOĞLU, Fahir, 20 Yüzyıl Siyasi Tarihi, İstanbul,(tarihsiz).
• AYTEKİN, Halil, İttihad ve Terakki Devri Eğitim Teşkilatı (1913-1918), (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara, 1987.
• BEHAR, Büşra Ersanlı, İktidar ve Tarih “Türkiye’de Resmi Tarih Tezi’nin Oluşumu”, (1929-1931), İstanbul, 2003.
• CHATTERJEE, Partha, Ulus ve Parçaları, (Çev: İsmail Çekem), İstanbul, 2002.
• ERÖZDEN, Ozan, Ulus-Devlet, Ankara, 1997.
• FEYZİOĞLU, Turhan, Atatürk ve Milliyetçilik, Ankara, 1987.
• ÜSTEL, Füsun, İmparatorluktan Ulus Devlete Türk Milliyetçiliği Türk Ocakları (1912-1931), İstanbul, 1997.
• GELLNER, Ernest, Uluslar ve Ulusçuluk, (Çevirenler: Büşra Ersanlı Behar- Günay Göksu Özdoğan), İstanbul,1992.
• GEORGEON, François, Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri, Yusuf Akçura (1876- 1935), (Çeviren: Alev Er), İstanbul, 19993.
• HANİOĞLU, Şükrü, “Osmanlıcılık”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, V, İstanbul, 1985, ss. 1389-1393.
• HOBSBAWM, E.J., Milletler ve Milliyetçilik, Program, Mit, Gerçeklik, (Çev: Osman Akınhay), İstanbul, 20063.
• KARAKAŞ, Mehmet, “Türkçülük ve Türk Milliyetçiliği”, Doğu Batı, Yıl: 9, Sayı: 38, Ağustos-Eylül-Ekim, 2006, ss. 57-76.
• KARPAT, Kemal H., İslam’ın Siyasallaşması, İstanbul, 20052.
• KUSHNER, David, Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu (1876-1908), (Çevirenler: Şevket Serdar Türet-Rekin Ertem-Fahri Erdem), İstanbul, 1979.
• ORTAYLI, İlber, “Tanzimat”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, VI, İstanbul, 1985, ss. 1545-1547.
• ORTAYLI, İlber, Gelenekten Geleceğe, İstanbul, 2003.
• ÖNEN, Nizam, İki Turan, Macaristan ve Türkiye’de Turancılık, İstanbul, 2005.
• ÖZCAN, Azmi, Pan-İslamizm, Osmanlı Devleti, Hindistan Müslümanları ve İngiltere (1877-1924), Ankara, 19972.
• SARINAY, Yusuf, Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi ve Türk Ocakları, İstanbul, 2004.
• SMİTH, Anthony D., Milli Kimlik, Çev: Bahadır Sina Şener, İstanbul, 20043.
• TEKELİ, İlhan, “Ulusçu Tarih Yazımı Üzerine”, Toplumsal Tarih, 7/42, Haziran, 1997.
• VATANDAŞ, Celalettin, Ulusal Kimlik, Türk Ulusçuluğunun Doğuşu, İstanbul, 2004.
• YAZICI, Nevin, Osmanlılık Fikri ve Genç Osmanlılar Cemiyeti, Ankara, 2002.