The Birth of The National Sovereign Principle in The Years of National Struggle

Year 2021, Issue: 72, 401 - 408, 05.09.2021

Hüseyin Bulut

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4506

Abstract

Dominance and Sovereignty are similar words in terms of meaning. While the word dominance was used more in the past, today the word sovereignty is preferred. While the word "domination" was used in the 1921 and 1924 constitutions, the word "sovereignty" was preferred in the 1961 and 1982 constitutions.
National sovereignty is the main principle of the Turkish revolution. This principle, which was formed and developed in terms of both thought and implementation during the establishment of the new Turkish State, matured in the Amasya Circular, Erzurum and Sivas Congresses. After this date, the principle of national sovereignty was fully adopted and the principle that sovereignty belongs only to the nation was accepted.

Keywords

National Struggle, National Sovereignty, Nation, Atatürk

Millî Mücadele Yıllarında Millî Egemenlik İlkesinin Doğuşu

Abstract

Anlam bakımından Hâkimiyet ile Egemenlik benzer kelimelerdir. Önceleri daha çok hâkimiyet kelimesi kullanılırken, günümüzde egemenlik kelimesi tercih edilmektedir. “Hâkimiyet” kelimesi 1921 ve 1924 anayasalarında kullanılırken, 1961 ve 1982 anayasalarında “Egemenlik” kavramı tercih edilmiştir.
Millî egemenlik Türk inkılâbının ana ilkesidir. Yeni Türk Devleti’nin kuruluş aşamasında hem düşünce ve hem de uygulama açısından oluşan ve gelişen bu ilke Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongrelerinde olgunlaşmıştır. Bu tarihten sonra Millî egemenlik ilkesi tam anlamıyla benimsenmiş ve egemenlik yetkisinin sadece millete ait olduğu esası kabul edilmiştir.

Keywords

Millî Mücadele, Millî Egemenlik, Millet, Atatürk

References

• Atatürk, M. K. (1982). Nutuk- 1, İstanbul. ; Atatürk, M. K. (1982). Nutuk- 2, İstanbul.
• Bedük, N. (1989). Milli Egemenlik ve Tam Bağımsızlık. Gazi Üniversitesi, Atatürk’ün 50. Ölüm Yılı Anma Konferansları. Ankara.
• Bıyıkoğlu, T. (1959). Atatürk Anadolu’da. Ankara.
• Cin, H. (1985). “Milli Hâkimiyet ve Atatürk”, Konferans (Selçuk Üniversitesi, 26.04.1985), Konya.
• Eroğlu, H. (1984). “Milli Egemenlik İlkesi ve Anayasalarımız”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. C. I, Sayı;1. Kasım, Ankara.
• Erzurumlu, F. (yy). Atatürk ve Milli Egemenlik, Atatürk Haftası Armağanı. Ankara.
• Feyzioğlu, T. (1987). Atatürk ve Milliyetçilik. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Ankara.
• Giritli, İ. (1996). “Ulusal Egemenlik ve Atatürk”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi-XII, Ankara.
• Giritli, İ. (1998). “Günümüz Işığında Laiklik, Millî Egemenlik ve Milli Birlik ve Beraberlik İlkeleri”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XIV (41), Ankara.
• Gül, M. (1994). “Türkiye Cumhuriyeti’nin Temelini Teşkil Eden Değerler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi-X, Ankara.
• Güler, A. (1996). Türk Yönetim Anlayışının Kaynakları (Başlangıçtan XII. Yy’a), Ankara.
• Gümüşsu, M. (1989). “Türkiye’de Milli Egemenlik Düşüncesinin Gelişmesi”. Gazi Üniversitesi, Atatürk’ün 50. Ölüm Yılı Anma Konferansları, Ankara.
• İnan, A. (1977). Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi. Ankara.
• Karaduman, N. (1985). “Milli Egemenlik” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi-I, Ankara.
• Kapanım. (1988). Politika Bilimine Giriş. Ankara.
• Kili S, Gözübüyük A. Ş. (2000). Türk Anayasa Metinleri, Türkiye İşbankası Yay, İstanbul.
• Kitapçı, Z. (1987). “Atatürk’te Milli Birlik- Milli Hâkimiyet Anlayışı ve Onun Tarihi Realitesi”. Türk Dünyası Tarih Dergisi, I (1) Ankara.
• Kocatürk, U. (1971). Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri. Ankara.
• Mumcu, A. (1988). Atatürkçülükte Temel İlkeler, İstanbul.
• Okandan, R. G. (yy). Hükümdarlık Kudreti ve Buna Dâhil Yetkiler Bakımından 20 Nisan 1340 Esas Teşkilat Kanununun Hususiyetleri, İÜFM, XXVIII, İstanbul:
• Orsay, R. (1994). “Türklerde Milli Egemenlik ve Atatürk”, Atatürk ve Milli Egemenlik Paneli (bildirileri), M. Kemal Üniversitesi Yayınları, Antakya.
• Öztürk, K. (1990). Atatürk’ün TBMM’deki Açık ve Gizli Oturumlarındaki Konuşmaları-II, Ankara.
• TBMM Zabıt Ceridesi, I. İçtima, 2. Toplantı, S. 120.
• Tanör, B. (1998). Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, Yapı Kredi Yay, İstanbul.
• Tekinşen, C. (1986). Atatürk ve Milli Hâkimiyet, Atatürk Haftası Armağanı, 10.11.1986, Atatürk Dizisi, Ankara.
• Teziç, E. (1991). Anayasa Hukuku, İstanbul.
• Turan. R- Safran. M. (1994). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yargı Kitapevi. Ankara.
• Turan. R, Safran. M vd. (2011). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Okutman Yayıncılık. Ankara.
• Tünay, B. (1986). “Milli Egemenlik”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi- III, Ankara.