SULU ŞARTLARDA YETİŞTİRİLEN ÇAYIR ÜÇGÜLÜ (Trifolium pratense L.)'NE UYGULANAN FARKLI SIRA ARALIĞI, SULAMA SEVİYESİ VE FOSFORLA GÜBRELEMENİN TOHUM VE SAP VERİMİ İLE BAZI VERİM UNSURLARINA ETKİLERİ

Year 1990, Volume: 21 Issue: 1, - , 02.01.2011

Binali Çomaklı

Abstract

ÖZET

Bu araştırmada, sulu şartlarda yetiştirilen çayır üçgülü (Trifolium pratense
L.)'ne uygulanan farklı sıra aralıkları (20, 40 ve 60 cm), sulama seviyeleri (topraktaki
faydalı suyun % 25, % 50 ve % 75'i tüketildiğinde yapılan sulama) ve fosforlu gübre (0,
7.5 ve 15 kg P205lda) dozlarının tohum ve sap verimi ile ana saptaki kömeç sayısı,
kömeçteki tohum sayısı ve tohumların 1000 tane ağırlıklarına olan etkileri incelenmiştir.
Araştırma Erzurum'da 1985 yılında kurulmuş olup, üç yıl süreyle yürütülmüştür.
Çayır üç gülünde sıraya ekimde istatistiki bakımdan önemli olmamakla beraber sıra
aralıkları arttıkça tohum verimi artmış, sap verimi ise azalmıştır. En yüksek tohum ve sap
verimi, topraktaki faydalı suyun % 50'si tüketildiğinde sulanan parsellerde belirlenmiştir.
Fosfor dozlarının artışına paralel olarak tohum ve sap verimleri de artmıştır. Fakat
fosforun 75 ve 15 kg P205lda'hk dozları arasındaki verim farla önemsiz olmuştur.
Dolayısıyla bu araştırma sonucuna göre tavsiye edilen 60 cm sıra aralığıyla ekilip,
topraktaki faydalı suyun % 50'si harcandığında sulanan ve dakara 7J5 kg P205 verilen
çayır üçgülünden dekara 34.9 kg tohum, 595.1 kg sap ürünü alınmıştır.
Tohum veriminde olduğu gibi; ana saptaki kümeç sayısı, kömeçteki tohum sayısı
ve tohumların 1000 tane ağırlıkla nnda da en yüksek değerler, 60 cm arayla ekilen, % 50
tarla kapasitesinde sulanan ve 15 kg P205!da dozunda fosforla gübrelenen çayır üçgülünde belirlenmiştir.

THE EFFECTS OF DIFFERENT RO W SPACING, İRRİGATİON LEVELS AND PHOSPHORUS DOSES ON YİELD OF SEED AND STEM, AND SOME YİELD COMPENENTS OF RED CLOVER (Trtfoiİum pratense L.) GROWN UNDER IRRIGATED CONDITIONS

SUMMARY

In the experiment, three different row spacing (20,40 and 60 cm),
three irrigation levels (irrigated wfıen 25,50 and 75 % of available waterfor plant in the
soü was used) and three phosphorus doses (0, 75 and 15 kg P205 / da) were applied for
red clover (Trifolium pratense h.) grown under irrigated condition. The effects of
treatments on yield of seed and stem, and the number of flower -heads per main stem, the
number of seeds per flower-heads and weight of 1000 seeds were investigated. This
research was established in 1985 and contimıed throughout three years in Erzurum.
The yield of seed increased with increasing spacing but yield of stem decreased.
Howover the effect of spacing was not statistically signifıcant on both stem and seed
yield. The highest stem and seedyields were obtained on plots which were irrigated when
50 % of the available water consumed. Both seed and stem yields increased with
increasing doses of phosphoros but the difference between the effects of 75 and 15 kg
P205/da were statistically insignificant. For red clover growing at 60 cm spacing, 50 %
irrigation level and 75 kg P2Ö5/da application istobe suggested according to the results
of this experiment in which treatments 34.9 kg/da seed and 595.1 kg/da stem yields were
obtained.
The highest numbers of flowers-heads per main stem, the number of seeds per
f!ower-head, and weight of1000 seeds occured with 60 cm spacing, 50 % of irrigation
level and 15 kg P2Ö5fda applications as it was the case in seed yield.

Keywords

-