Devlet Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 484 - 499, 02.04.2024

Mehmet Aluç , Mehmet Zülküf Tekdemir , İbrahim Çelik , Mahsum Arslan , Cemil Uzun , Mehmet Adıyahşi

Öz

Bu çalışmada devlet okullarında çalışan öğretmenlerin problem çözme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim öğretim yılında Diyarbakır Kayapınar ilçesinde çalışan 3278 öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, evrenden tesadüfî örnekleme yoluyla belirlenen 250 öğretmenden oluşmuştur. Araştırmanın verileri 1982 yılında Heppner ve Petersen tarafından geliştirilmiş, Nail Şahin, Nesrin Hisli Şahin ve Heppner tarafından 1993 yılında Türkçeye uyarlaması yapılmıştır. Ölçek üç alt boyuttan oluşmaktadır. Bunlar; problem çözme güveni, yaklaşma-kaçınma biçimi ve kişisel kontrol boyutlarıdır. Araştırma verilerinin analizinde; aritmetik ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca araştırmada, t-testi, ANOVA testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; öğretmenlerin problem çözme becerilerine sahip olma düzeylerinin öğretmenlerin cinsiyetlerine, çalıştıkları okul türüne ve kıdemlerine göre anlamlı farklılık göstermediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, problem çözme, beceri, öğretmen, okul, envarter

Investigation of Public School Teachers' Problem Solving Skills According to Some Variables

Öz

The aim of this study is to examine the problem solving skills of teachers working in public schools according to some variables. The population of the study consists of 3278 teachers working in Diyarbakır Kayapınar district in the 2022-2023 academic year. The sample of the study consisted of 250 teachers determined by random sampling from the population. The data of the study were obtained from a scale developed by Heppner and Petersen in 1982 and adapted into Turkish by Nail Şahin, Nesrin Hisli Şahin and Heppner in 1993. The scale consists of three sub-dimensions. These are problem solving confidence, approach-avoidance style and personal control dimensions. In the analysis of the research data; arithmetic mean, standard deviation, frequency and percentage values were calculated. In addition, t-test and ANOVA test were used in the study. As a result of the analyses, it was seen that teachers' levels of having problem solving skills did not differ significantly according to their gender, the type of school they work in and their seniority.

Anahtar Kelimeler

Teacher, problem solving, skill, teacher, school, envarter

Kaynakça

• Akdeniz, A. R. (2006). Problem Çözme, Bilimsel Süreç ve Proje Yönetiminin Fen Eğitiminde Kullanılması (Ed. Çepni, S.). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi, (ss. 108-133). (5. B). Pegem A Yayıncılık.
• Altun, M. (2013). Düzenli Eğitsel Oyun Oynayan 11-12 Yaş Grubu Çocuklarda Problem Çözme Becerisinin İncelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Altun, M. (2015). Liselerde Matematik Öğretimi. Aktüel.
• Aydın, F. (2016). Günümüz Dünya Sorunları. Pegem Akademi.
• Aydoğan, Y. (2012). Problem Çözme ve Problem Çözme Becerilerinin Desteklenmesi. (Ed. Ömeroğlu, E.). (2. b). Özgünkök Yayıncılık.
• Bahçeci, B. ve Kınay, İ. (2013). Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (44), 335-347.
• Bingham, A. (1971). Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi. Milli Eğitim.
• Blum, W., & Niss, M. (1991). Applied mathematical problem solving, modelling, applications, and links to other subjects state, trends and issues in mathematics instruction. Educational Studies in Mathematics, 22 (1), 37-68.
• Bruning, R. H., Schraw, G. J., ve Norby, M. M. (2014). Bilişsel Psikoloji ve Öğretim (Çev. Z. N. Ersözlü ve R. Ülker). Nobel Akademik.
• Cüceloğlu, D. (1990). İnsan ve Davranışı. Remzi.
• Çırak, Y. (2012). Öğrenmenin Doğası ve Temel Kavramlar. A. Kaya (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (s. 233-264). Pegem Akademi
• D’Zurilla, T. J., Nezu, A. M., & Maydeu-Olivares, A. M.-O. (2009). Social Problem Solving: Theory and Assessment. In E. C. Chang, T. J. D’Zurilla, & L. J. Sanna (Eds.), Social problem solving: Theory, research, and training, (pp. 11–27). https://doi.org/10.1037/10805-001
• Demirtaş, H. ve Dönmez, B. (2008) Ortaöğretimde Görev Yapan Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerine İlişkin Algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1), 177-198.
• Duman, B. (2011). Problem Çözme ve Problem Çözme Terminolojisi. G. Ocak (Ed.), Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (s. 393-401). Pegem Akademi.
• D'Zurilla, T. J., Maydeu-Olivares, A., & Kant, G. L. (1998). Age and gender differences in social problem-solving ability. Personality and individual differences, 25 (2), 241-252
• D'Zurilla, T. J., ve Goldfried, M. R. (1971). Problem Solving Behavior Modification. Journal of abnormal psychology, 78 (1), 107.
• Erdem, A. R. ve Yazıcıoğlu, A. (2015). Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri ile Eleştirel Düşünme Becerileri Arasındaki İlişki, OPUS - Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 5 (9), 27- 41.
• Erden, M., ve Akman, Y. (2014). Eğitim Psikolojisi. Arkadaş.
• Eskin M. (2014) Sorun Çözme Terapisi (3. b) HYB Basım.
• Gelbal, S. (1991). Problem Çözme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (6), 167-173.
• Güçlü N. (2003) Stratejik Yönetim Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 23 (2) 61-85.
• Heppner, P., & Krauskopf, K. (1987). An ınfromation processing apporach to personal problem solving. The Counseling Psychologist, 1 (15), 34-37.
• Jonassen, D. H., & Hung, W. (2012). Problem Solving. In N. M. Seel (Ed.), Encyclopedia of the Sciences of Learning (pp. 2680–2683). https://doi.org/10.1007/978-1-4419-1428-6_208.
• Kalaycı, N. (2001). Sosyal Bilgilerde Problem Çözme ve Uygulamalar. Gazi.
• Karasar, Ş. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler (15. b). Nobel Yayın Dağıtım.
• Morgan, C. T. (2011). Düşünme ve Problem Çözme (Çev. R. Eski, S. Karakaş ve R. Eski). (Ed.), Psikolojiye giriş (s. 127-148). Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Norman, E., & Furnes, B. (2016). The relationship between metacognitive experiences and learning: Is there a difference between digital and non-digital study media?. Computers in Human Behavior, 1 (54), 301-309.
• Seferoğlu S.S., Akbıyık C. (2006) Eleştirel Düşünme ve Öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (30) 193-2.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Pegem Akademi.
• Sönmez, V. (2011). Öğretim İlke Yöntemleri. Anı.
• Şeyihoğlu, A., Sever, R., ve Özmen, F. (2018). Sosyal Bilgiler ve Coğrafya Öğretmen Adaylarının Zihin Haritalarında Günümüz Dünya Sorunları. Marmara Üniversitesi Coğrafya Dergisi, 1 (37), 1-15.
• Tallman, I., Leik, R. K., Gray, L. N. ve Stafford, M. C. (1993). A Theory of Problem-Solving Behavior. Social Psychology Quarterly, 157-177.
• TDK. (2020). Türk Dil Kurumu Sözlüğü. Retrieved September 5, 2020, from https://sozluk.gov.tr/
• Türk Dil Kurumu. (2019, Eylül). https://sozluk.gov.tr/, 01.09.2019
• Üstündağ, T. (2006). Yaratıcılığa Yolculuk. Pegem A.
• Yıldırım, A. (2016). Okul Öncesi Dönemde Çocuklarda Problem Çözme. B. Akman (Ed.), Okul Öncesi Matematik Eğitimi içinde (s. 159-171). Pegem Akademi.
• Yıldız, A. (2003). Ebeveynin Problem Çözme Becerisini Geliştirmeye Yönelik Deneysel Bir Çalışma [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Yılmaz, E., Yiğit, R., Kaşarcı, İ. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Özyeterlilik Düzeylerinin Akademik Başarı ve Bazı Değişkinler Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (23), 371-388.
• Zembat, R., Tunçeli, İ. ve Yavuz, A. (2017). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Becerileri ,le Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (3), 24-43.