Öğretmen Algılarına Göre İlköğretimde Çalışan Okul Müdürlerinin Eleştirel Liderlik Stillerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 418 - 427, 02.04.2024

Mustafa Göktürk , Mehmet Salih Demir , Kerem Doğan , Mahsum Araz , Mahmut Özer , Derya Can , Cemal Çatak

Öz

Okul müdürleri hızlı bir değişim gösteren çevrelerine uyum sağlayabilmek için eleştirel düşünmeye ihtiyaçları bulunmaktadır. Küresel liderlerin eleştirel düşünme yeteneklerine sahip olmaları gerekmektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı okul müdürlerin eleştirel liderlik sitillerinin öğretmenlerin bazı değişkenlerine (cinsiyet, kadro durumu ve kıdem) göre incelenmesidir. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim öğretim yılında Diyarbakır merkez ilçelerinde çalışan 11897 öğretmenden oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, evrenden tesadüfî örnekleme yoluyla ile belirlenen 328 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Aygün ve Özgenel (2019) tarafından geliştirilen “Eleştirel Liderlik Sitilleri Ölçeği” 5’li likert tipi, 30 maddeden ve 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırma verilerinin analizinde; t-testi, ANOVA testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; okul müdürlerin eleştirel liderlik sitillerinin öğretmenlerin cinsiyetlerine, kadro durumları ve mesleki kıdemlerine göre anlamlı farklılık göstermediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Müdür, Öğretmen, Eleştirel Liderlik, Okul

Investigation of Critical Leadership Styles of Primary School Principals According to Teachers' Perceptions

Öz

School principals need critical thinking in order to adapt to their rapidly changing environment. Global leaders need to have critical thinking skills. In this context, the aim of this study is to examine the critical leadership styles of school principals according to some variables (gender, tenure status and seniority) of teachers. The population of the study consists of 11897 teachers working in the central districts of Diyarbakır in the 2023-2024 academic year. The sample of the study consists of 328 teachers who were determined by random sampling from the population. The data of the study were collected using the "Critical Leadership Styles Scale" developed by Aygün and Özgenel (2019), which is a 5-point Likert-type scale consisting of 30 items and 4 sub-dimensions. In the analysis of the research data; t-test and ANOVA test were used. As a result of the analyses, it was seen that the critical leadership styles of school principals did not differ significantly according to the gender, tenure status and professional seniority of the teachers.

Anahtar Kelimeler

Leadership, Principal, Teacher, Critical Leadership, School

Kaynakça

• Avcı, A. (2015). Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 161-189.
• Aygün, C. (2018). Eleştirel Liderlik Stili İle Liderlik Uygulamaları Arasındaki İlişki [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Yök Tez.
• Başaran, İ. E. (2004). Yönetimde İnsan İlişkileri; Yönetsel Davranış (3.Basım). Nobel Yayınları.
• Dawson, G. (1997). Issues and Directions in Preparing School Leaders:Lessons From A Worldwide Web: New South Wales: The Australian College of Education (Monograph No 30).
• Day, D. V., Fleenor, J. W., Atwater, L. E., Sturm, R. E., ve McKee, R. A. (2014). Advances in leader and leadership development: A review of 25 years of research and theory. The Leadership Quarterly, 25 (1), 63-82.
• Eren, E. (2020). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta Yayınları.
• Goryunova, E., ve Jenkins, D. M. (2017). Global leadership education: Upping the game. Journal of Leadership Education, 16 (4), 76-93.
• Grace, G. (2000). Research and the challenges of contemporary school leadership: the contribution of critical sholarship. British Journal of Educational Studies, 48 (3), 231-248.
• Grace, G. (2000). Research and the challenges of contemporary school leadership: the contribution of critical sholarship. British Journal of Educational Studies, 48 (3), 231-248.
• Işık, N. (2023). Okul Müdürlerinin Eleştirel Liderlik Stili İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi]. Yök Tez.
• Jenkins, D. (2012). Global critical leadership: Educating global leaders with critical leadership competencies. Journal of Leadership Studies, 6 (2), 95-101.
• Jenkins, D. M., ve Cutchens, A. B. (2011). Leading Critically: A Grounded Theory of Applied Critical Thinking in Leadership Studies. Journal of Leadership Education, 10 (2), 1-21.
• Karip, E. (1998). Dönüşümcü Liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim Dergisi, 16, 443-465.
• Kürüm, D. (2002). Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Gücü, [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yök Tez.
• Lakomski, G. (2001). Organizational change, leadership and learning: Culture as cognitive process. The International Journal of Educational Management, 15, 68- 77.
• Nurluöz, Ö. (2011). Üniversitelerde Öğretim Elemanı ve Öğrenci Görüşlerine Göre Eğitim Yöneticilerinin Davranışlarının İncelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
• Rizvi, F. (1989). Örgütsel demokrasinin savunulması. Eğitim liderliğine eleştirel bakış açıları, 138-157.
• Şentürk, C. (2010). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları İle Okul İkliminin Karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi]. Yök Tez.