Turkish Attitude during the First Crusade

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 5, 3210 - 3224

Duygu Görmez

Öz

On 26 August 1071, with the victory of Malazgirt, Anatolia rapidly entered the process of Turkification. This situation gave concern to the Byzantine Empire and the Christian world. As a result of this anxious situation, the Christian world gathered in Istanbul under the name of the Crusade and undertook the task of protecting their co-religionists. The Crusader army gathered in Istanbul then moved rapidly towards the lands of the Anatolian Seljuk State. As a result of this first encounter with the Crusaders, the Anatolian Seljuk armies led by Kılıç Arslan I easily eliminated the Crusaders, but could not achieve the same success in 1097. Realising that he could not cope with the crowded Crusader armies alone, Kılıç Arslan I found the solution by calling for national unity and solidarity to the Turkish emirs in the region. The Turkish army gathered with the call made by Kılıç Arslan I and fought together against the Crusaders. As a matter of fact, the national movement formed by the Turkish army came to the point of dissolution in 1098 and affected the situation during the I. Crusade.

Anahtar Kelimeler

Crusaders, Byzantium, Kılıç Arslan I, Kürboğa

Birinci Haçlı Seferi Sırasında Türklerin Tutumu

Öz

26 Ağustos 1071 tarihinde kazanılan Malazgirt Zaferi ile Anadolu coğrafyası hızla Türkleşme sürecine girmiştir. Bu durum başta Bizans İmparatorluğu ve Hristiyan dünyasına endişe vermiştir. Bu endişeli durum neticesinde toplanan Hristiyan dünyası Haçlı Seferi adı altında İstanbul’a gelerek dindaşlarını koruma görevi üstlenmiştir. İstanbul’da toplanan Haçlı ordusu akabinde hızla Anadolu Selçuklu Devleti topraklarına doğru hareket etmiştir. Haçlılar ile yaşanılan bu ilk karşılaşma sonucu I. Kılıç Arslan önderliğindeki Anadolu Selçuklu orduları kolaylıkla Haçlıları bertaraf ederken aynı başarıyı 1097 yılında gerçekleştirememiştir. Kalabalık Haçlı orduları karşısında tek başına baş edemeyeceğini anlayan I. Kılıç Arslan, çareyi bölgede bulunan Türk emirlerine milli birlik ve beraberlik çağrısı yaparak bulmuştur. I. Kılıç Arslan’ın yapmış olduğu çağrıyla toplanan Türk ordusu, Haçlılara karşı birlikte mücadele etmiştir. Nitekim, Türk ordusunun oluşturduğu milli hareket 1098 yılında çözülme noktasına gelmiş ve I. Haçlı Seferi sırasındaki durumunu etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Haçlılar, Bizans, I. Kılıç Arslan, Kürboğa

Kaynakça

• Aguilers, R. (2019). Haçlılar Kudüs’te: Bir Papazın Gözünden İlk Haçlı Seferi. (Çev. S. Genç). Yeditepe Yayınevi.
• Aksarâyî, Kerîmü’d-din Mahmud. (2000). Müsâmeretü’l-Ahbâr. (Çev. M. Öztürk). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Altan, E. (2001). Haçlı Ordularının Anadolu'da Geçtiği Yollar. Belleten, 65 (243), 571-582.
• Altan, E. (2022). Antakya Haçlı Prinkepsliği Tarihi Kuruluş Devri 1098-1112. TTK Yayınları.
• Altınay, A. R. (2007). Haçlılar (1095-1291). (Çev. G. Kırpık), Ötüken Neşriyat.
• Anna Komnena (1996). Anadolu’da ve Balkan Yarımadası’nda İmparator Alexios Komnenos Döneminin Tarihi Malazgirt’in Sonrası, Alexiad. (Çev. B. Umar). İnkılap Kitabevi.
• Azîmî (2006). Azîmî Tarihi Selçuklular Dönemiyle ilgili Bölümler (H. 430-538=1038/39-1143/44). (Çev. A. Sevim). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Baştav, Ş. (1999). Bizans ve Haçlı Seferleri. Uluslararası Haçlı Seferleri Sempozyumu, (57-65), TTK Yayınları.
• Cahen, C. (2012). Osmanlılardan Önce Anadolu. (Çev. E. Üyepazarcı). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Cahen, C. (2016). Haçlı Seferleri Zamanında Doğu ve Batı. (Çev. M. Daş). Yeditepe Yayınevi.
• Demirkent, I. (1996). Türkiye Selçuklu Hükümdarı Sultan I. Kılıç Arslan. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Demirkent, I. (2011). Haçlı Seferleri Düşüncesinin Doğuşu ve Hedefleri. Tarih Dergisi, Prof. Dr. Hakkı Dursun Yıldız Hatıra Sayısı 35, 65- 78.
• Demirkent, I. (2014). Türkiye Selçuklu Hükümdarı Sultan I. Kılıç Arslan. TTK Yayınları.
• Gregory, Abû’l-Farac, (1987). Abû’l-Farac Tarihi, I-II. (Çev. Ö. R. Doğrul). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Haldon, J. (2017). Bizans Tarihi Atlası. (Çev. A. Özdamar). Alfa Tarih.
• İbn Bîbî, (1993). el-Evamirü’l-Ala’iye Fi’l-Umuri’l-Ala’iye (Selçuk Name I). (Çev. M. Öztürk). T.C Kültür Bakanlığı Yayınları.
• İbn Kalanisi (2015). Şam Tarihine Zeyl, CCXLIII. (Çev. O. Özatağ). İş Bankası Kültür Yayınları.
• İbnü’l-Esîr (1987). İslâm Tarihi el Kâmil Fi’t-Târihi Tercümesi. (C.XI). (Çev. A. Özaydın). Türkiyat Matbaacılık.
• İbnü'l Adim (2014). Kemalüddin. Zübdetü'l Haleb Min Tarihi Haleb'de Selçuklular. (Çev. A. Sevim). TTK Yayınları.
• Kafesoğlu, İ. (1992). VI. Ortadoğu’da Kurulmuş Türk Devletleri (Anadolu, İran, Suriye ve Mısır). (291-297). Türk Dünyası El Kitabı Coğrafya-Tarih, 1.
• Kaleli, E. (2014). İmparator I. Aleksios Komnenos (1081-1118) Döneminde Bizans ve Haçlılar Arasındaki İhtilaflar. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 973-992.
• Kayhan, H. (2012). Haçlılar Karşısında Dânişmendliler. History Studies: İnternational Journal of History, 4 (2), 227-234.
• Kesik, M. (2006). Dânişmendliler Zamanında Sivas. Selçuklular Döneminde Sivas Sempozyumu Bildirileri (Sivas, 29 Eylül-1 Ekim 2005), (108-120).
• Koca, S. (2016). Anadolu’da Türk Siyasi Birliğini Kurma Politikasında Selçuklu ve Dânişmendli Beyleri Arasında Yaşanan Rekabet ve Mücadele. Dânişmendliler Sempozyumu (12-13 Kasım 2015) Bildiriler, (85-99).
• Küçüksipahioğlu, B. (2013). Türklerle Haçlıların İlk Karşılaşması: Drakon Savaşı. Tarih ve Uygarlık İstanbul Dergisi, (3) (Mayıs-Haziran) (43-51).
• Michaud, J. F. (2011). Haçlı Seferlerinin İlginç Olayları. (Haz. G. Kırpık), Lotus Yayınevi.
• Norwich, J. J. (2013). Bizans III. (Çev. S. Hırçın Riegel). Kabalcı Yayınevi.
• Özaydın, A. (1994). Fetihten Sonra Anadolu Türk Devletleri I. Dânişmendliler. DGBİT, 8, (121-140).
• Pachymérés G. (2019), Bizanslı Gözüyle Türkler. (Çev. İ. B. Barlas). (3. b). İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Runciman, S. (2008). Haçlı Seferleri Tarihi. (Çev. F. Işıltan). TTK Yayınları.
• Solmaz, S. (2011). Dânişmendlilerin İskân Politikası”. Büyük Selçuklu Devleti’nden Türkiye Selçuklu Devleti’ne Mehmet Altay Köymen Armağanı. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. 5, (145-163).
• Şeşen, R. (1999). Haçlı Seferleri Sırasında Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Siyasi ve Sosyal Durumu. Haçlılarla Yapılan Mücadeleye Katkısı. Uluslararası Haçlı Seferleri Sempozyumu. (33-45). TTK Yayınları.
• Tudebodus, P. (2019). Bir Tanığın Kaleminden Birinci Haçlı Seferi: Kudüs’e Yolculuk. (Çev. S. Genç). Kronik Kitap.
• Turan, O. (2014). Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti. Ötüken Neşriyat.
• Turan, O. (2018). Selçuklular Zamanında Türkiye. Ötüken Neşriyat.
• Tyrensis, W. (2016). Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği, Başlangıçtan Kudüs’ün Zaptına Kadar. (Çev. E. Ayan), Ötüken Neşriyat.
• Urfalı Mateos (2000). Urfalı Mateos Vekayi-nâmesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162). (Çev. H. D. Andreasyan), TTK Yayınları.
• Usta, A. (2008). Çıkarların Gölgesinde Haçlı Seferleri. Yeditepe Yayınları.
• Vasiliyev, A. (2016). Bizans İmparatorluğu Tarihi. (Çev. T. Alkaç). Alfa Tarih.
• Zahîru'd-Dîn Nîşâbûrî (2018). Selçuknâme. (Çev. A. G. Fidan). Kopernik Yayınları.
• Zengin, M. (2014). Dânişmendliler Döneminde Malatya. I. Uluslararası Selçuklu Sempozyumu Selçuklu Siyasi Tarihi Bildiriler (Kayseri, 27-30 Eylül 2010), (435-446). Türk Tarih Kurumu Basımevi.