Yerel Halkın Rekreasyon Aktiviteleri Katılım Sıklığı ve Rekreasyon Alan Tercihleri Üzerine Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 8 Issue: 2, 560 - 578, 31.07.2025

Okan Çolak

https://doi.org/10.53353/atrss.1580170

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yerel halkın rekreasyonel faaliyetlere katılımı ile rekreasyon alanı tercih faktörlerine verdikleri önem arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Ayrıca, çalışma yerel halkın sosyo-demografik özelliklerine göre rekreasyonel faaliyetlere katılım sıklığı ve rekreasyon alanı tercihlerinde farklılıklar olup olmadığını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Örneklem, Şanlıurfa ili merkez ilçelerinde ikamet eden bireylerden oluşmaktadır. Yüz yüze anket yoluyla toplanan 537 geçerli yanıtla nicel bir yöntem kullanılmıştır. Çalışma, hem rekreasyon tercihlerinin hem de katılım sıklığının cinsiyete, yaşa, eğitime, medeni duruma, mesleğe, ikamet süresine, gelire, ziyaret eden partnerlere, katılım süresine ve rekreasyon alanı yeterliliğine ilişkin algılara göre anlamlı şekilde değiştiğini göstermiştir. Katılım sıklığı ile rekreasyon alanı tercihleri arasında anlamlı derecede yüksek pozitif bir korelasyon bulunmuştur. Çalışma, rekreasyon ve boş zaman çalışmalarına teorik katkılar sağlamakta ve kentsel alanlarda etkili ve kullanıcı odaklı rekreasyon politikaları ve altyapıları geliştirmek için pratik çıkarımlar sunmaktadır. Sonuçlar, toplum refahını ve yaşam kalitesini artıran kapsayıcı, erişilebilir ve ihtiyaçlara duyarlı rekreasyon ortamlarının tasarımı ve yönetimi konusunda bilgi sağlayabilir.

Keywords

Boş Zaman Katılımı, Rekreasyon Aktiviteleri, Rekreasyon Alan Tercihi

Ethical Statement

Çalışmanın veri toplama aşaması için gerekli olan etik onay, Harran Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu tarafından 22.11.2023 tarihli ve 2023/162 sayılı karar ile verilmiştir.

A Study on the Frequency of Participation in Recreation Activities and Recreation Area Preferences of Local People

Abstract

This study aims to determine the relationship between local people's recreational activities participation frequency and the importance they attach to recreation area preference factors. Moreover, the study seeks to ascertain whether there are discrepancies recreational activities participation frequency and recreational area preferences among local people according to their socio-demographic characteristics. The sample consists of individuals residing in the central districts of Şanlıurfa. A quantitative method was used, with 537 valid responses collected through face-to-face questionnaires. The study showed that both recreation preferences and participation frequency vary significantly by gender, age, education, marital status, occupation, length of residence, income, visiting partners, participation time, and perceptions of recreation area adequacy. A significantly high positive correlation was found between participation frequency and recreation area preferences. The study provides theoretical contributions to recreation and leisure studies and practical implications for developing effective and user-oriented recreational policies and infrastructures in urban areas. The findings can inform the design and management of inclusive, accessible, and needs-responsive recreational environments that enhance community well-being and quality of life.

Keywords

Leisure Involvement, Recreation Activities, Recreation Area Preference

Ethical Statement

The ethical approval required for the data collection phase of the study was granted by the Harran University Social and Human Sciences Ethics Committee with the decision dated 22.11.2023 and numbered 2023/162.

References

• Akyüz, H. (2020). Rekreasyon bölümü öğrencilerinin rekreasyon fayda ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies - Social Sciences, 15(5), 2323-2336. doi: https://dx.doi.org/10.47356/TurkishStudies.44285
• Balcı, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Academy.
• Boll, T., Haaren, C. V., & Ruschkowski, E. V. (2014). The preference and actual use of different types of rural recreation areas by urban dwellers—The Hamburg case study. Plos One, 9(10), e108638. doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0108638
• Can, E. (2015). Boş zaman, rekreasyon ve etkinlik turizm ilişkisi. İstanbul Journal of Social Sciences, (10), 1-17. Accessed Address: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/161944
• Çalık, F., Başer, A., Ekinci, N. E., & Kara, T. (2013). Tabiat parklarının sportif rekreasyon potansiyeli modellemesi (Ballıkayalar Tabiat Parkı örneği). Spor Yönetimi Ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 8(2), 35-51. Accessed Address: https://dergipark.org.tr/en/pub/sybtd/issue/11430/136492
• Christensen, K. M., Holt, J. M., & Wilson, J. F. (2013). The relationship between outdoor recreation and depression among older adults. World Leisure Journal, 55(1), 72-82. doi: https://doi.org/10.1080/04419057.2012.759143
• Demirbaş, L. (2020). Öğretmenlerin Rekreasyon Etkinliklerine Katılım Sıklıklarının, Mutluluk ve Yaşam Kalitesine Olan Etkisi. Batman Üniversitesi, SBE Rekreasyon Yönetimi Anabilim Dalı, Batman.
• Deniz, B., Kılıçaslan, Ç., & Koşan, F. (2019). Rekreasyonel olanaklara yönelik beklentilerin sağlıklı kentler yönüyle irdelenmesi, Aydın Kenti örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 79-89. Accessed Address: https://dergipark.org.tr/en/pub/amusbfd/issue/45465/479459
• Duman, S., Yurtdaş, Ş. Ş., & Ordu, B. (2022). Sosyal yeterlik ve rekreasyonel katılım, akış deneyiminin belirleyicileri midir? Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 157-172. doi: https://doi.org/10.30803/adusobed.1213576
• Ellis, G. D., D. M. Compton, B. T., & Bohlig, M. (2002). Campus recreation participation, health, and quality of life. Recreational Sports Journal, 26(2), 51-60. doi: https://doi.org/10.1123/rsj.26.2.51
• Eravşar, H. (2020). Rekreasyonun Psikolojik İyi Oluş ve Yaşam Tatminine Etkisi. Ankara: IKSAD Publishing.
• Erbaş, U. (2020). The relationship of physical activity level and recreation area. International Journal of Recreation and Sports Science, 4(1), 18-27. doi: https://doi.org/10.46463/ijrss.788883
• Gönen, M., Ceyhan, M. A., Çakır, Z., Zorba, E., & Coşkuntürk, O. S. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin rekreasyon alanı kullanımlarına ilişkin engel ve tercihleri. The Online Journal of Recreation and Sports, 11(4), 59-76. doi: https://doi.org/10.22282/ojrs.2022.109
• Gümüş, H. & Alay Özgül, S. (2017). Rekreasyon alanı kullanımına ilişkin katılım engelleri ve tercih etkenleri ölçeklerinin geliştirilmesi. Journal of Human Sciences, 14(1), 865-882. doi: https://doi.org/10.14687/jhs.v14i1.4448
• Gümüş, H., & Koç, M. C. (2019). Rekreasyon alan tercihi ve psikolojik iyi oluş. Ö. Karataş, M. İlkim, & M. Altınkök (Ed.), Spor Bilimleri Alanında Araştırma ve Derlemeler (pp. 308-318). Ankara: Gece Akademic Publishing.
• Güven, Y. (2018). Çalışanların Rekreasyon Etkinliklerine Katılım Sıklıklarının Mutluluk ve Yaşam Kalitesi Üzerine Olan Etkisi, Gazi Üniversitesi: SBE Rekreasyon Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Haşıloğlu, S. B., Baran, T. & Aydın, O. (2015). Pazarlama araştırmalarındaki potansiyel problemlere yönelik bir araştırma: Kolayda örnekleme ve sıklık ifadeli ölçek maddeleri. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 2(1), 19-28. Accessed Address: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/424146
• İskender, A., Avcı, C., & Yaylı, A. (2015). Gençlerin serbest zaman değerlendirme aracı olarak rekreatif faaliyetlere katılım düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Recreation and Tourism Research, 2(1), 36-42. Accessed Address: https://jrtr.org/index.php/jrtr/article/view/127/129
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Publishing.
• Karakan, H. İ., Ertaş, Ç., Çolak, O., & Yurtman, S. (2021). Yerel halkın rekreasyon faaliyetlerine katılımını etkileyen faktörlere yönelik bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 557-569. Accessed Address:https://dergipark.org.tr/en/pub/gumus/issue/62554/892280
• Karaşah, B. (2017). Kentsel ve kırsal rekreasyon alanlarına yönelik kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi ‘Artvin Kenti örneği’. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), 58-69. doi: https://doi.org/10.24011/barofd.291998
• Kement, Ü. (2019). Üniversite öğrencilerinin ticari nitelikli rekreasyon etkinliklerine katılım sıklıklarının ve harcama düzeylerinin incelenmesi: Bingöl Üniversitesi örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 676-692. doi: https://doi.org/10.26677/TR1010.2019.185
• Kırtepe, A., Altungul, O., & Karahuseyınoglu, M. F. (2017). Preference reasons for recreational areas which belongs to the local administrations. Journal of Education and Training Studies, 5(11), 73-81. doi: https://doi.org/10.11114/jets.v5i11.2707
• Kırtepe, A., & Uğurlu, F. M. (2023). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin rekreasyon etkinliklerine katılım sıklıkları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 952-966. doi: https://doi.org/10.38021/asbid.1312145
• Kozak, M. A., & Doğantan, E. (2016). An assessment of students’ recreation participation. US-China Education Review, 6(8), 467-480. doi: https://doi.org/10.17265/2161-6248/2016.08.001
• Köse, M., & Kul, A. A. (2020). Kent halkının rekreasyonel alan kullanımlarının incelenmesi: İstanbul örneği. Ağaç Ve Orman, 1(1), 46-57. Accessed Address: https://dergipark.org.tr/en/pub/agacorman/issue/56136/749589
• Kubas, A., Altas, D., & Yılmaz, F. (2010). Analysis of the factors affecting the preference for recreation areas by multidimensional scaling method. Journal of Environmental Protection and Ecology, 11(4), 1551-1558.
• Kurar, İ. (2020). Yerel halkın rekreasyon deneyim tercihlerinin, beklentilerinin ve memnuniyet düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Alanya Dim Çayı Vadisi örneği, Journal of Tourism Theory and Research, 6(2), 140-155. doi: https://doi.org/10.24288/jttr.690006
• Müderrisoğlu, H., & Uzun, S. (2004). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencilerinin rekreasyonel eğilimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2), 108-121. doi: https://doi.org/10.18182/tjf.31717
• Oğuz, D., & Çakci, I. (2010). Changes in leisure and recreational preferences: A case study of Ankara. Scientific Research and Essays, 5(4), 721-729. Accessed Address: https://academicjournals.org/journal/SRE/article-full-text-pdf/684367116723
• Önaç, A. K., Birişçi, T., Gündel, H., Işıkel, N., & Çalışkan, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin rekreasyonel eğilimleri üzerine bir araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 55(1), 1-9. doi: https://doi.org/10.20289/zfdergi.390683
• Öztaş, M., & Mumcu, H. E. (2023). Üniversite öğrencilerinin rekreasyon alan tercihlerinin belirlenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 802-816. doi: https://doi.org/10.38021/asbid.1281595
• Öztürk, Y. (2021). Modern Toplumda Rekreasyon İhtiyacı ve Fayda Farkındalığı. S. K. Avan, E. K. Şimşek, Ö. Yayla, & M. C. Birinci içinde, Rekreasyon ve Turizm Araştırmaları (s. 7-13). İstanbul: Çizgi Yayınevi.
• Öztürk, H. (2022). Sağlık çalışanlarının rekreasyon faaliyet olarak parkları kullanımlarının incelenmesi (Gaziantep Büyükşehir Belediye örneği). Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 130-140. doi: https://doi.org/10.32706/tusbid.1193072
• Sarı, D. (2019). A study on the qualities that affect preference of rural recreation areas. Applied Ecology and Environmental Research, 17(5), 11509-11523. doi: https://dx.doi.org/10.15666/aeer/1705_1150911523
• Sezer, B., & Akova, O. (2016). Kent sakinlerinin rekreasyon tercihleri, rekreasyon alanlarının algılanan değeri ve gerçek kullanımı arasındaki ilişki. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 5(2), 94-115. Accessed Address: https://dergipark.org.tr/en/pub/trakyaiibf/issue/57832/829905
• Şimşek, K. Y. (2018). Ticari Rekreasyon. Ankara: Detay Publishing.
• Şimşek, A., & Kırtepe, A. (2023). Rekreasyon alanlarına katılım tercih etkenlerinin belirlenmesi: (Elazığ Fethi Sekin ve Cip Mesire Alanları örneği). Turkish Studies, 18(2), 695-714. doi: https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.68839
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston, MA: Pearson.
• Togo, O. T., & Öztürk, A. (2020). An investigation on preference factors in recreation area usage of sport science students. Journal of Educational Issues, 6(1), 175-185. doi: https://doi.org/10.5296/jei.v6i1.16743
• Uzun, M., & Gözaydın, G. (2017). Tercih edilen rekreatif alan ve aktivite çeşitlilikleri: Çanakkale örneği. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-14. Accessed Address: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/29108