The Effect of Educational Game Supported Activities on Students' Academic Achievement and Environmental Attitudes in the 5th Grade "Human and Environment" Unit

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 60 - 75, 26.12.2024

Seher Erenler , Naim Uzun

https://doi.org/10.62163/aucevrebilim.1596981

Öz

The aim of this study is to investigate the effect of educational game activities on students' academic achievement and attitudes towards the environment in the 5th grade “Human and Environment” unit. The study group consisted of 50 secondary school students studying in Şereflikoçhisar District of Ankara in the spring semester of 2023-2024 academic year. Pre-test- post-test control group experimental design was used as the research model. For the research, the “Human and Environment” unit in the 5th grade science curriculum was selected and the designed educational game activities were implemented in the experimental group for five weeks, while the control group continued with the existing curriculum. The research data were obtained by using the “Environmental Achievement Test” prepared for the “Human and Environment” unit and the “Environmental Attitude Scale” for environmental attitude. SPSS 22 program was used to analyze the data obtained at the end of the study. Descriptive Statistics, Paired and Independent Groups t-test, Wilcoxon Signed Rank Test and Mann Whitney U Test were used to determine the level of differentiation of the mean scores of the study groups from the pre-test and post-test. As a result, there was a significant difference in the achievement scores of the experimental group students. On the other hand, there was a significant difference in favor of the post-test in the environmental behavior and emotion dimension scores and environmental attitude score of the experimental group students, while there was no significant difference in the environmental thinking dimension. In the control group, the mean differences between the pre-test and post-test scores were not significant. Based on the results of the study, some suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

educational game, game based science teaching, environmental attitude, environmental success

5. Sınıf “İnsan ve Çevre” Ünitesinde Eğitsel Oyun Destekli Etkinliklerin Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Çevresel Tutumlarına Etkisi

Öz

Bu çalışmanın amacı, 5.sınıf “İnsan ve Çevre” ünitesinde eğitsel oyun etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve çevreye yönelik tutumlarına etkisini araştırmaktır. Çalışma grubunu; 2023-2024 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde, Ankara’nın Şereflikoçhisar İlçesinde öğrenim gören 50 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma modeli olarak, ön test- son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma için, 5.sınıf fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan “İnsan ve Çevre” ünitesi seçilmiş ve tasarlanan eğitsel oyun etkinlikleri beş hafta süre ile deney grubunda uygulanırken kontrol grubunda mevcut öğretim programı ile devam edilmiştir. Araştırma verileri “İnsan ve Çevre” ünitesine yönelik hazırlanmış “Çevre Başarı Testi” ve çevre tutumuna yönelik “Çevresel Tutum Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Çalışma sonunda elde edilen verilerin çözümlenmesi için SPSS 22 programı kullanılmıştır. Çalışma gruplarının ön test ve son testten aldıkları puan ortalamalarının farklılaşma düzeyini belirlemek amacıyla; Betimsel İstatistikler, Bağımlı ve Bağımsız Gruplar t-testi, Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ve Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Sonuç olarak, deney grubu öğrencilerinin başarı puanlarında anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Diğer yandan, deney grubu öğrencilerin çevresel davranış ve duygu boyutu puanları ile çevresel tutum puanında son test lehine anlamlı farklılık tespit edilmiş, çevresel düşünce boyutunda ise anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Kontrol grubunda ise, ön test- son test puanları arasındaki ortalama farkları anlamlı olarak değerlendirilmemiştir. Çalışma sonuçlarına dayanarak bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitsel oyun, oyun temelli fen öğretimi, çevreye yönelik tutum, çevre başarısı

Etik Beyan

Aksaray Üniversitesi Rektörlüğü İnsan Araştırmaları Etik Kurulunun 2024 01-18 protokol numaralı başvuru numarası ile 28.02.2024 tarihli toplantıda alınan karar gereğince etik kurul onayı alınmıştır.

Kaynakça

• Afacan, A.T. 2011. Uluslararası çevre eğitimi projelerinin Türkiye’de uygulanabilirliği üzerine bir araştırma: Globe Projesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Akbayrak, N. ve Kuru Turaşlı, N. 2017. Oyun temelli çevre etkinliklerinin okul öncesi çocukların çevresel farkındalıklarına etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 239-258.
• Albaş, M. 2011. İlköğretim programındaki çevre bilinci kazandırmaya yönelik kazanımların işe vurukluğu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Arı, A., Eren, E., Çam, Ş.S., Akifova, G.G. ve Tahirova, G.S. 2014. Ortaokul beşinci sınıf derslerine yönelik değerlendirme materyallerinin geliştirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 179-203.
• Aydın, N. 2008. Sınıf öğretmeni adaylarının ve öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik özyeterlilik inançları üzerine sınıf düzeyi, kıdem ve değer yönelimlerinin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Büyüköztürk, Ş. 2011. Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. 2013. Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.
• Çabuk, B. 2001. Okul öncesi dönem çocuklarının çevre ile ilgili farkındalık düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Ev Ekonomisi Anabilim Dalı.
• Çabuk, B. ve Karacaoğlu, Ö. C. 2003. Üniversiteli öğrencilerin çevre duyarlılıklarının incelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 36(1), 189-198 https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000079
• Çelik, A. ve Şahin, M. 2013. Spor ve çocuk gelişimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 467-478.
• Çiçek Şentürk, Ö. ve Selvi, M. 2021. Fen bilimleri dersi “insan ve çevre” ünitesi akademik başarı testi geliştirme: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(2), 601-630.
• Değer, B. 2024. Değerler eğitiminde eğitsel oyunun önemi. MANAS Journal of Religious Sciences, 3(1), 1-9.
• Doğanay, A. 2017. Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.
• Domínguez, A., Saenz-de-Navarrete, J., De-Marcos, L., Fernández-Sanz, L., Pagés, C. ve Martínez-Herráiz, J. J. 2013. Gamifying learning experiences: practical implications and outcomes. Computers & Education, 63, 380-392.
• Elbahan, M. H. 2023. Fen bilimleri dersinde kullanılan bilimsel hikâye destekli eğitsel oyunların 5.sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına katkısı yönünden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Erden, M. 1998. Sosyal bilgiler öğretimi, Alkım Yayınevi, İstanbul.
• Ergin, E. 2011. Çevre bilinci geliştirmede sosyal bilgiler dersinin rolüne ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Genç, S. 2014. Sanat eğitiminde eğitsel oyunların önemi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 380-392.
• Gençer, S. ve Karamustafaoğlu, O. (2014). “Durgun elektrik” konusunun eğitsel oyunlarla öğretiminde öğrenci görüşleri. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 4(2), 72-87.
• Görmez, K. 2010. Çevre sorunları, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Güneş, F. 2015. Oyunla öğrenme yaklaşımı. Electronic Turkish Studies, 10(11).
• Güven, S. ve Özerbaş, M. A. 2016. Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi, Ankara.
• Holmes, V. 2012. New digital energy game, the use of games to influence attitudes interests and student achievement in science. https://eric.ed.gov/?id=ED536550.
• İnan İlkay, Z. 2011. Özel okul öncesi eğitim kurumları yönetici ve öğretmenlerinin oyun seçimi hakkındaki görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karaduğan, Ö. 2003. İlköğretim ikinci kademede sanatın öğretiminde eğitsel oyunlarının uygulanması ve sonuçları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kaya, O., Dönel Akgül, G., Pınar, M.A. ve Varlık, M. 2024. 5. Sınıflarda biyoçeşitlilik konusunun öğretimine dijital ve geleneksel oyunların etkisi. Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Dergisi, 13(1), 1-20. Doi: https://doi.org/10.51960/jitte.1389582
• Kaya, Y. 2017. Paris anlaşmasını iklim adaleti perspektifinden değerlendirmek. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 14(54), 87-106.
• Kayhan, E. 2024. Hayat bilgisi dersinde eğitsel oyun kullanımının öğrencilerin akademik başarı ve tutumlarına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir.
• Kefeli, N., Taş, E. ve Yalçın, M. 2018. Kelime oyunları ile fen öğretiminin öğrencilerin çevreye yönelik tutumuna etkisi. International E-Journal of Educational Stıdies, 2(3), 44-52. https://doi.org/10.31458/iejes.388619
• Kılıçaslan, S. M. 2023. Mendel genetiği konusuna yönelik eğitsel oyun tasarımı ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. ve Kök, M. 2007. Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. KKEFD-Atatürk Üniversitesi K.K. Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 324- 342.
• Levy, B. S. and Patz, J.A. 2015. Climate change, human rights, and social justice. Annals of Global Health, 81(3), 310 – 322. https://doi.org/10.1016/j.aogh.2015.08.008.
• Milli Eğitim Bakanlığı. 2014. Çocuk gelişimi ve eğitimi: bilişsel gelişim, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. 2018. Fen bilimleri dersi öğretim programı, Ankara.
• Ongun, A. Ş. 2019. Ortaokul öğrencilerinin çevre bilincini içselleştirme düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Ozey, R., 2004. Günümüz dünya sorunları, Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Özdemir, E. 2024. İlkokul matematik dersinde eğitsel oyunun öğrencilerin başarısı üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Özdemir, O. 2007. Yeni bir çevre eğitimi perspektifi: “sürdürülebilir gelişme amaçlı eğitim”. Eğitim ve Bilim Dergisi, 32(145), 23-38.
• Özpınar, D. 2009. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin çevre sorunları hakkındaki görüşleri (Afyonkarahisar örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Öztürk Coşan, A. 2018. Canlı alemleri ünitesinin öğretiminde kullanılan eğitsel oyunların öğrenci başarısına ve başarının kalıcılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Romine, X. 2004. Using games in the classroom to enhance motivation, participation, and retention: a pre-test and post-test evaluation. Culminating Experience Action Research Projects, 5, 283-295.
• Rouse, K. E. 2013. Gamification in science education: the relationship of educational games to motivation and achievement, Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses Global. (UMI No. 3569748).
• Sağlam, N. ve Uzun, N. 2006. Ortaöğretim öğrencileri için çevresel tutum ölçeği geliştirme ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250. http://www.naimuzun.com/yayinlar/745-published.pdf
• Sarıkaya, H. Z. 2007, Kurum ve kuruluşların ön sözleri, Yeşil Kutu Öğretmen El Kitabı. X-press Baskı, İstanbul.
• Saylık, M., ve Mercin, L. 2020. 8-12 yaş grubu çocuklara çevre bilinci kazandırılmasında oyun tasarımının rolü. Sanat Eğitimi Dergisi, 8(2), 148-159.
• Serdaroğlu, C. ve Güneş, M. H. 2019. 6. Sınıf bitki ve hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinin öğretiminde oyun temelli öğrenmenin akademik başarı ve tutum üzerine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13, 2, 1015-1041. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.570616
• Seyrek, H. ve Sun, M. 2005. Okul öncesi eğitiminde oyun. Müzik Eserleri Yayınları, İzmir.
• Şad, S. N. ve Yaralı, D. 2022. İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin çevre duyarlılıkları üzerine bir araştırma. Eğitim yayınevi, İstanbul.
• Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A., ve Şahin, B. 2004. Yüksek öğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 113-128.
• Şanlı, B. ve Özekicioğlu, H. 2007. Küresel ısınmayı önlemeye yönelik çabalar ve Türkiye. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2, 456-482.
• Şimşekli, Y. 2001. Bursa’da uygulamalı çevre eğitimi projesine seçilen alanlarda yapılan etkinliklerin okul yöneticisi ve görevli öğretmenlerin katkısı yönünden değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 73-84.
• Tural, H. 2005. İlköğretim Matematik Öğretiminde Oyun ve Etkinliklerle Öğretimin Erişi ve Tutuma Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Uzun, N., Gilbertson, K. L., Keles, O. ve Ratinen, I. 2019. Environmental attitude scale for secondary school, high school and undergraduate students: validity and reliability study. Journal of Education in Science, Environment and Health (JESEH), 5(1), 79-90. https://doi.org/10.21891/jeseh.491259
• Varzikioğlu, D. 2023. Astronomi etkinlikleri ve eğitsel oyunlarla zenginleştirilmiş öğretimin astronomi başarısına ve tutumuna etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yıldırım, İ. 2017. Oyunlaştırma tabanlı öğretim uygulamalarının öğrenci başarısı ve öğrencilerin derslere yönelik tutumları üzerindeki etkileri. İnternet ve Yüksek Öğrenim, 33, 86-92. https://doi.org/ 10.1016/j.iheduc.2017.02.002
• Yıldırım, M. ve Can, S. 2017. Eğitsel Oyunlarla Fen Dersine “Var Mısın Yok Musun?” çalışmasında, eğitsel oyunların “Maddenin Değişimi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 14-30.
• Yılmaz Yıldız, D. 2006. İlköğretimde çevre eğitimi için yöntem geliştirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara üniversitesi, İstanbul.
• Yılmaz, M., ve Karamustafaoğlu, O. 2024. Ses kirliliği konusunun eğitsel oyun yoluyla öğretimi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 287-308. https://doi.org/10.48139/aybukulliye.1387930
• Yılmaz, R. M., 2016. Educational magic toys developed with augmented reality tecnology for early childhood education, Computers in Human Behavior, 54, 240-248.