Tekstil ve Moda Tasarım Bölümü Öğrencilerinin Yaratıcı Kişilik Özelliklerinin Belirlenmesi: Çankırı Karatekin Üniversitesi Örneği

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 394 - 419, 12.07.2023

Zeynep Kahraman

https://doi.org/10.58608/augsfd.1201522

Öz

Bu araştırma, yaratıcı düşüncenin ortaya çıkmasında esas olan güzel sanatlar eğitiminin akademik boyutunda, alanda eğitim gören Çankırı Karatekin Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Tekstil ve Moda Tasarım Bölümü öğrencilerinin yaratıcı kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Buna yönelik olarak uygulanacak ölçek doğrultusunda değerlendirme çalışması yapılıp bu bölümde okuyan öğrencilerin yaratıcı kişilik özellikleri belirlenmiştir.
Çalışma yöntemsel olarak nicel bir çalışmadır. Çalışmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır.Araştırmanın evreni Çankırı Karatekin Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Moda ve Tekstil Tasarım bölümünde 2020-2021 eğitim öğretim yılında eğitim gören öğrencilerdir. Araştırmanın örneklemi olarak araştırma evreninin tamamı alınmıştır.Araştırma sonucunda sosyo – demografik verilerden elde edilen bulgular ve yaratıcı kişilik özelliklerini belirlemek için, ortay çıkan faktörlere göre; 1.Amaç Yönelimlilik, 2.İçsel Motivasyon, 3.Kendine Güven, 4.Risk Alma, olmak üzere dört başlığa yönelik ölçme yapılmıştır.
Araştırmada gerçekleştirilen açıklayıcı faktör analizi sonuçlarında, faktörlerden birinin güvenilirlik katsayısı 0,60’dan küçük çıkmıştır. Bu duruma risk alma faktörü altında yer alan S14 (S14: Kuralların beni sınırlamasından hoşlanmam.) numaralı maddenin sebep olduğu tespit edilmiştir( güvenilirliği düşürdüğü ) ve bu madde analizden çıkarılarak faktör analizi tekrar gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen ikinci faktör analizi sonrasında 5 faktör elde edilmiş ilk olarak belirlenen 4 faktöre göre yeniden düzenlemeyapılmıştır. Araştırmaya katılım sağlayan öğrencilerin yaratıcı kişilik özelliklerini etkileyen birçok demografik durum tespit edilmiştir. Öğrencilerin mezun oldukları liselerin yaratıcı kişilik özellikleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Cinsiyetin yaratıcı kişilik özellikleri üzerinde etkisi olmadığı görülmüştür. Kendine güven ve amaç yönelimlilik üzerinde üniversite alınan eğitim süresinin olumlu etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, kişilik, tekstil, tasarım, moda., Creativity, personality, textile, design, fashion.

Determining The Creative Personality Characteristics Of Textile And Fashion Design Department Students: The Case Of Cankiri Karatekin University

Öz

This research was carried out in order to determine the creative personality traits of Çankırı Karatekin University Faculty of Art Design and Architecture Department of Textile and Fashion Design students studying in the academic dimension of fine arts education, which is essential in the emergence of creative thinking. For this purpose, an evaluation study was carried out in line with the scaleto be applied and the creative personality traits of the students studying in this department were determined.
The universe of the research is the students studying at the Department of Fashion and Textile Design at Çankırı Karatekin University, Faculty of Art, Design and Architecture in the 2020-2021 academic year. The entire research universe was taken as the sample of the study. As a result of the research, in order to determine the findings obtained from socio-demographic data and creative personality traits, according to the factors that emerged; Measurements were made for fourtitles: 1. Goal Orientation, 2. Intrinsic Motivation, 3. Self Confidence, 4. Risk Taking.
As a result of the explanatory factor analysis carried out in the study, there liability coefficient of one of the factors was found to be less than 0.60. After the second factor analysis, 5 factors were obtained, and the first was rearranged according to the 4 factors determined. Many demographic conditions have been identified that affect the creative personality traits of the students participating in the research. It has been determined that the duration of university education has a positive effect on self-confidence and goal orientation.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, kişilik, tekstil, tasarım, moda., Creativity, personality, textile, design, fashion.

Kaynakça

• Kaynaklar Alkan, R. (2014). Genel yaratıcılık, matematiksel yaratıcılık ve akademik başarı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Aktamış, H. ve Ergin Ö. (2007). Bilimsel süreç becerileri ile bilimsel yaratıcılık arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 11-23.
• Aslan, A. E. Aktan, E. ve Kamaraj, I. (1997). Okul öncesi eğitiminin yaratıcılık yeteneği ve yaratıcı problem çözme becerisi üzerine etkisi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (9), 37-48.
• Aslan, E. (2001). Torrance Yaratıcı Düşünce Testi'nin Türkçe versiyonu. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (14), 19-40.
• Avşar, F. (2007). Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Beck Depresyon Envanteri üzerine bir uygulama. [Yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Chien, C. Y. ve Hui, A. N. (2010). Creativity in early childhood education. TeacherSPerception İn Three ChineseSocieties, Thinking Skills And Creativity 5(2), 49-60.
• Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• Karakaya, A. (2012). Tasarım öğrencilerinin yaratıcılığını geliştiren işbirlikçi ortamlar: işbirlikçi yaratıcılık destekleme araçlarının kullanımı. [Doktora tezi]. Bilkent Üniversitesi.
• Kaya, N. A. (2017). Tasarım sürecinde post- formel düşünce ve yaratıcılık. [Doktora tezi]. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• Köksal, M. S. (2021). Yaratıcılık kuramları. Ankara Üniversitesi Açık Ders Materyalleri. Acikders.Ankara.Edu.TrHttps://Acikders.Ankara.Edu.Tr/Pluginfile.Php/170676/Mod_Resource/Content/0/4.%20Hafta-%20Yarat%C4%B1c%C4%B1l%C4%B1k%20kuramlar%C4%B1.Pdf Erişim Tarihi: 20.06.2021
• Onur, D. (2018). Psikoloji kuramları ve yaratıcılık ilişkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD, 8(1), 145-156.
• Onur, D. (2016). Tasarım eğitiminde farkındalık ve yaratıcılık gelişimine yönelik bir öneri. [Doktora Tezi] Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Potur, A. (2007). Mimarlık eğitimi başlangıcında bireyin ilgi –yetenek –yaratıcılık düzeyi ile tasarım performansı arasındaki ilişkiler. [Doktora tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Rogers, C. (1954).Toward a theory of creativity. ETC: A Review Of General Semantics. (11), 249-260. Rouquette, M. L., (1992). Yaratıcılık. Çev.; Işın Gürbüz. İletişim Yayıncılık.
• Runco, M. A. Ve Albert, R. S. (2010).Creativity research: a historical view. J. C. Kaufman & R. J. Sternberg (Ed). The Cambridge handbook of creativity. Cambridge University Press.
• San, İ. (2019). Sanat ve eğitim: yaratıcılık, temel sanat kuramları, sanat eleştirisi yaklaşımları. Ütopya Yayınevi. Sak, U. (2014). Yaratıcılık Gelişimi Ve Geliştirilmesi. Vize Basın Yayın.
• Sevimli, Demirer, A. (2019). Yaratıcılık, sanat, sinema; bir örnek: Akira Krusawa. Milenyum Yayınevi. Simonton, D. K. (2000). Creativity: cognitive, personal, developmental and social aspects. AmericanPsychologist, 55(1), 151.
• Şahin, F. ve Danışman, Ş. (2017). Yaratıcı kişilik özellikleri ölçeği: güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 747-760.
• Yıldız, M. (2010). İlköğretim 2. kademesinde okuyan aktif satranç sporcularının yaratıcılık ve çoklu zeka alanlarıyla olan ilişkilerinin araştırılması. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Yılmaz, H. (2019). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının yaratıcılık düzeylerinin video oyunu oynama ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Trabzon Üniversitesi.
• Türk Dil Kurumu sözlükleri (2021). Yaratıcılık. 20 Haziran 2021 tarihinde Https://Sozluk.Gov.Tr/ adresinden edinilmiştir.