Mobbing terimi ve Türk hukuk düzeninde incelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 65 Sayı: 4, 1245 - 1290, 01.12.2016

Selahattin Samet Bilge

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001835

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, henüz türk ceza kanunun tarafından tanımlanmayan ve hukuken tanımnayan Mobbing’in hukuki ve ana yaklaşımlarını saptamak ve analiz etmektir. Mobbing, en dar anlamda, işyerindeki diğer kimselere zarar verici davranışlarda bulunmak, taciz etmek ve psikolojik olarak terörize etmek anlamına gelmektedir. Böyel olunca, ciddi hukuki ve cezai etkileri mağdur için kaçınılmaz hale gelmektedir. Bunun sonucu olarak, var olan hukuki normların ihtiyacı karşılayıp karışlamadığı tartışılabilir hale gelmektedir. Bu çalışmada gerçekten de ceza hukukunda yeni bir düzenlemeyi kanunlaştırma ihtiyaç olup olmadığı ve bu konuda yapılmış varsayımsal bir önermenin de eleştirisiyle birlikte tartışılmış ve çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Mobbing, Stalking, Türk Ceza

Mobbing Term and It’s Examination in Turkish Law

Öz

The main goal of this study is to analyze and determine on the legal & main aspects of “mobbing” which is yet and will not likely to be defined & recognized by the Turkish Penal Code. Mobbing, in the strict sense is defined as harmful acts and harassment and terrorizing others psychologically at workplace. With the several effects of mobbing, serious legal & penal results have become inevitable for victims, as a result of which, it has become whether or not existing legal norms are qualified to fulfill the need. Within this study, it is both studied and discussed whether there is indeed a need for a new formula to be legalized in Criminal law along with critics regarding a hyopthetical legislative proposal for Mobbing

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Stalking, Turkish Penal Code, Mobbing

Kaynakça

• ALTUNTAŞ Ceren: “Mobbing Kavramı ve Örnekleri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma”, Journal of Yaşar University, Y. 2010, C. 18, S. 5, s. 2995- 3015.
• AGERVOLD Mogens - MIKKELSEN Eva Gemzoe: Relationships Between Bullying Psychosocial Work Environment and Individual Reactions, Work and Stress, Cilt 18, Sayı 4, Ekim 2004, s. 348
• AYGÜN EŞİTLİ Ezgi:“Ceza Hukukunda Cocuğun Rıza Açıklama Ehliyeti”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi Y. 2013 S. 106, s. 277 – 290.
• BARON Robert A. - H. NEUMAN Joel: Workplace aggression—The iceberg beneath the tip of workplace violence: Evidence of its forms, frequency, and targets, Public Administration Quarterly, S. 21, Y. 1998, s. 446-464.
• BAILLIEN Elfı - DE CUYPER Nele - DE WITTE Hans: Job Autonomy And Workload As Antecedents Of Workplace Bullying: A Two-Wave Test Of Karasek's Job Demand Control Model For Targets And Perpetrators, Journal of Occupational and Organizational Psychology, S. 84, Y. 2011, s. 191–208
• ERDEM - PARLAK, s. 261-286.
• BAŞ Nesrin - ORAL Timuçin: Mobbing Davranışı ve Kişilik Özellikleriyle İlişkisi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Y. 11 S. 21 Yıl 2012/1, s. 11-24.
• BJÖRKQVIST Kaj - ÖSTERMAN K. - HJELT-BACK M.: Aggression Among University Employees, Aggressive Behavior, S. 20, Y. 1994, s. 173 – 184.
• BUDAK Gönül, Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi, Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi, İzmir 2008, s. 395.
• BULUTLAR Füsun - ÖZ Ela Ünler: The Effects Of Ethical Climates On Bullying Behavior İn The Workplace, Journal of Business Ethics, S. 86, Y. ve_Kisilik.pdf) (Erişim tarihi: 17 Kasım 2015)
• (http://timucinoral.com/PDF/Mobbing_
• CENTEL Nur:“5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Cinsel Saldırı Suçu ve Cinsel Suçlar Değişiklik Tasarısı’nın Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi Y. 2012 S. 99, s. 269 – 290. CHAPPELL Duncan
• DI MARTINOVittorio: Violence at Work, International
• (http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/@pu
• bl/documents/publication/wcms_publ_9221108406_en.pdf)
• tarihi: 19 Kasım 2015) Organization 2006, s. 157. (Erişim
• COWIE Helen - NAYLOR Paul - RIVERS Ian - SMITH Peter K. - PEREIRA Beatriz: Measuring workplace bullying, Aggression and Violent Behavior, C. 7, S. 1, Ocak-Şubat 2002, s. 33-51.
• CRAWFORD Neil: Bullying At Work: A Psychoanalytic Perspective, Journal of Community and Applied Social Psychology, Yıl 1994 S. 7, s. 219 – 226.
• ÇELİK Nuri: İş Hukuku Dersleri, Istanbul 2000, s. 153-154
• ÇİÇEK SAĞLAM Aycan: İlköğretim Okullarında Mobbinge İlişkin Öğretmen Görüşleri, Eurasian Journal of Educational Research, Y. 2008, S. 32, s. 133-142.
• DAVENPORT Noa –SCHWARTZ Ruth –ELLIOT Gail, Mobbing: İşyerinde Duygusal Taciz
• (Çev.: ÖNERTOY, Osman Cem, Sistem Yayıncılık, Istanbul 2008)
• EIRNASEN Stale –HOEL Helge –ZAPF Dieter –CARRY Cooper: The Cöncept of Bullying at Work the European Tradition, Bullying and Emotinal Abuse in the Workplace, Londra 2003, s. 12.
• EINARSEN Ståle - SKOGSTAD Anders: Bullying at work: Epidemiological findings in public and private organizations, European Journal of Work and Organizational Psychology, Y. 1996, S. 5, s. 185-201.
• EINARSEN Ståle - RAKILLES Bjİrn Inge - MATTHIESEN Stig Berge: Bullying And Harassment At Work And Their Relationships To Work Environment Quality: An Exploratory Study, European Work and Organizational Psychology, S. 4, Y. 1994, s. 381–401.
• ERDEM Mustafa Ruhan - PARLAK Benay: Ceza Hukuku Boyutuyla Mobbing, TBB Dergisi, Sayı 88, 2010. s. 261-289.
• FOX Suzy - STALLWORTH Lamont E.: The Battered Apple: An Application Of Stressoremotion-Control/Support Theory To Teachers' Experience Of Violence And Bullying, Human Relations, S. 63, Y. 2010, s. 927–954
• GOLD David: Managing Psychosocial Issues at Work, an ILO SafeWork Activity, Asian-Pacific Newsletter on Occupational Health and Safety, Cilt 9, Sayı 1, Mart 2002, s. 8-9.
• GÖKTÜRK Gamze –BULUT Sefa: Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 1, S. 24, Y. 2012, s. 37-50
• GÜL Hasan - ÖZCAN Nazlı: Mobbing ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler: Karaman İl Özel İdaresinde Görgül Bir Çalışma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Y. 2011, S. 2, s. 80-134.
• GÜNGÖR, Devrim: 5237 ve 5271 Sayılı Kanunlar Işığında Şikayet Kurumu, 1. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2009.
• GÜRDOĞAN, Özkan: Hakaret Suçu (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2012
• GÜZEL Ali - ERTAN Emre: İşyerinde Psikolojik Tacize (Mobbinge) Hukuksal Bakış: Avrupa Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukuk, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C. 4, S. 14, Y. 2007, s. 509-549.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki: “Türk Ceza Hukukunun Seksen Yılı, Cumhuriyetin Kuruluşundan Bugüne Türk Hukukunun Seksen Yıllık Gelişimi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No. 538, 30- 31 Ekim 2005 Sempozyumu, s. 115. Vd.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki: “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini Sağlamayan Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Düzenlemeleri Ve Uygulamaları”, Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Düzenlemeleri ve Uygulamalarına İlişkin Genel Değerlendirmeler Sempozyumu, Ankara 2009
• HAFIZOĞULLARI Zeki - ÖZEN Muharrem: Ceza Hukuku (Genel Hükümler) – Kişilere Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, Ankara 2015.
• HAFIZOĞULLARI Zeki - ÖZEN Muharrem: Ceza Hukuku (Özel Hükümler) – Kişilere Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, Ankara 2011.
• HANSEN Åse Marie - HOGH Annie - PERSSON Roger - KARLSON Björn - GARDE Anne Helene - ØRBÆK Palle: Bullying at work, health outcomes, and physiological stress response, Journal of Psychosomatic Research, C. 60, S. 1, Ocak 2006, s. 63-72.
• HEINZ Leymann: The Content and Development of Mobbing at Work, European Journal of Work and Organizational Psychology, Yıl 1996 Cilt 5 Sayı 2, s. 165-184.
• (http://www.organizedmobbing.com/
• Leymann1996.pdf) (Erişim tarihi: 15 Kasım 2015)
• HEINZ Leymann: Mobbing and Psychological Terror at Workplaces, Violence (http://www.mobbingportal.com/LeymannV%26V1990(3).pdf) (Erişim tarihi: 17 Kasım 2015) C. 5 S. 5, Yıl 1990/2
• JARRETA Begoña Martínez - GARCÍA-CAMPAYO Javier - GASCÓN Santiago, BOLEA Miguel: Medico-legal implications of mobbing: A false accusation of psychological harassment at the workplace, Forensic Science International, C. 146, S. 2, Aralık 2004, s.17-18.
• ISATOLUS Nina: Prevention of Physical Violence at Work, Asian-Pacific Newsletter on Occupational Health and Safety, C. 9, S. 1, Mart 2002, s. 9-12.
• KASAPOĞLU TURHAN Mine: Kamu Görevlileri Bakımından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Korunma Yolları, TBB Dergisi, Y. 2013, S. 105, s. 89-128.
• KAUPPINEN Kaisa: Fınland/AIBD Regional Workshop on Leadership Organizational Management, Asian-Pacific Newsletter on Occupational Health and Safety, C. 9, S.1, Mart 2002, s. 15.
• KEASHLEY Loraleigh: Interpersonal and systemic aspects of emotional abuse at work: The target's perspective, Violence and Victims, S. 16 Y. 2001, s. 233-268.
• KÖSE Sevinç - UYSAL Şener: Kamu Personelinin Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü Örneği, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 8, S. 1, Y. 2010, s. 261-276.
• KÜÇÜKTAŞDEMİR Özgür: Türk Ceza Hukukunda Maddi ve Manevi Cebir, Ankara 2012.
• MEEK Christopher B.: The Dark Side of Japanese Management in 1990s Karosh and Jime in the Japanese Workplace, Journal of Management Psycholoy, Cilt 19 Sayı 3, s. 312-331.
• MESEGUER DE PEDRO Mariano - SÁNCHEZ María Isabel Soler - NAVARRO María Cöncepción Sáez - IZQUİERDO Mariano García: Workplace Mobbing and Effects on Workers’ Health, The Spanish Journal of Psychology, S.11, Y. 2008, s. 219-227.
• MOLLAMAHMUTOĞLU Hamdi, İş Hukuku, Ankara 2005, s. 424-429
• NAMIE Gary –NAMIE Ruth, The Bully at Work, Naperville, Illionis 2003, s. 95.
• NIEDL Klaus: Mobbing and Well-Being, European Journal of Work and Organizational Psychology, Yıl 1996 S. 5, s. 239 – 249.
• OKUYUCU ERGÜN Güneş: “Ayrımcı Mobbing”, 5.Uluslararası Suç ve Ceza (http://www.icapff.com/5-Uluslararasi-Suc-ve-Ceza-Film-Festivali- Akademik-Program-Tebligleri.pdf) (Erişim Tarihi: 10 Ocak 2016)
• ÖZEN Mustafa: “Hakaret Suçu ve İnternet Yoluyla İşlenmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi Y. 2008 S. 75, s. 94 – 108.
• ÖZGENÇ İzzet: Türk Ceza Hukuku (Genel Hükümler), Ankara 2009, s. 164.
• SAMNANI Karim –SINGH Pardbudyal: 20 Years of Workplace Bullying Research: A Review of Antecedents and Consequences of Bullying in the Workplace, Aggression and Violent Behavior, C. 17, S. 6, Kasım-Aralık 2012, s. 581-589.
• SAUNDERS Paula - HUYNH Amy - GOODMAN-DELAHUNTY Jane: Defining workplace bullying behaviour professional lay definitions of workplace bullying, International Journal of Law and Psychiatry, S. 30 Yıl 2007, s. 340–354.
• SAVAŞ Fatma: İşyerinde Manevi Taciz, Istanbul 2007.
• SHEEHAN Michael: Workplace bullying: Responding with some emotional intelligence, International Journal of Manpower, S. 20, C. 1, Y. 1999, s. 57-69.
• SÜZEK Sarper: İş Hukuku (Genel Esaslar) Bireysel İş Hukuku, İstanbul 2005.
• RAYNER Charlotte: The Incidence Of Workplace Bullying, Journal of Community and Applied Social Psychology, Y.1997, S. 7, s. 249-255.
• RAYNER Charlotte –HOEL Helge - COOPER Carry: Workplace Bullying What We Know, Who is to Blame and What Can We Do?, Londra 2002, s.8.
• RAYNER Charlotte –KEASHLEY Loraleigh, Bullying at Work: A Perspective From Britain and North America, Washington DC: American Psychological Association, s. 271-296.
• SERİN Emin – BALKAN Onur – DOĞAN Hüsna: “The Perceptıon And Causes Of Mobbing: Turkey Example”, Journal of Business, Economics & Finance Y. 2014 C.3 S. 1, s. 5 – 17.
• SHALLCROSS Linda - SHEEHAN Michael - Sheryl RAMSAY: The Workplace Mobbing Syndrome, Response and Prevention in the Public Sector (Erişim Tarihi: 21 Kasım 2015)
• TOROSLU Nevzat: Ceza Hukuku Özel Kısım, Ankara 2008, s. 41-42.
• TINAZ Pınar, İşyerine Psikolojik Taciz (Mobbing): Istanbul 2010.
• TINAZ Pınar – FUAT Bayram – HEDİYE Ergin: Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), İstanbul 2008.
• TUNCAY KAPLAN Emine: İşverenin Koruma ve Gözetme Borcunun Kapsamı, Kamu İş, Cilt 7, S. 2, Y. 2003
• ULUSOY Zeynep Duygu: “Mobbing Suç Tipi İçin Bir Analiz Denemesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y. 2013 S. 105, s. 129 – 170.
• ÜNAL Ayşe - KARAAHMET Elif: Mobbing Among Employees In Bursa, Turkey: A Cross-Sectional Survey, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 2008, S. 10, C. 2. (Sayfa aralıkları belirsiz).
• ÜNVER Yener: “Ceza Hukuku Açısından Mobbing, Stalking ve Cinsel Taciz Eylemleri”, Ceza Hukuku Dergisi Y. 2009 S. 11, s. 101 – 127.
• VIE Tina Lİkke - GLASØ Lars - EINARSEN Ståle: Health Outcomes and Self-Labeling as a Victim of Workplace Bullying, Journal of Psychosomatic Research, C. 70, Ocak 2011, s. 37-43.
• WESTHUES Keneth: The Mobbings at Medaille College in 2002 (http://arts.uwaterloo.ca/~kwesthue/medaille2002.pdf) (Erişim tarihi: 17 Kasım 2015)
• WHEELER Anthony R. - HALBESLEBEN Jonathon R.B. - SHANINE Kristen: Eating Their Cake and Everyone Else’s Cake, too: Resources as the Main Ingredient to Workplace Bullying, Business Horizons, Y. 2010, S. 53, s. 553-560.
• YAVUZ Hüseyin: Çalış anlarda Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısını Etkileyen Faktörler, Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• YENERER ÇAKMUT, Özlem: “Cinsel Taciz Suçu ve Ceza Muhakemesi Kanunu’na Göre Bilirkişilik Kurumu”, Ceza Hukuku Dergisi Y. 2009 S. 11 s. 129 – 160.
• YILDIRIM Dilek - YILDIRIM Aytolan - TİMUÇİN Arzu: Mobbing Behaviors Encountered By Nurse Teaching Staff, Nurse Ethics, Temmuz 2007, C. 14, S. 4, s. 447-463.
• YILMAZ Abdullah - ERGUN ÖZLER Derya - MERCAN Nuray: Mobbing ve Örgüt İklimi İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 2008, C. 7, S. 26, s. 334-357.
• YILDIZ Selver - KILKIŞ İlknur: Psikolojik Taciz Olgusuna 4857 Sayılı İş Kanunu Açısından Bir Bakış, Çalışma İlişkileri Dergisi, Yıl 2010, C. 1, S. 1, s. 71-93.
• ZAPF Dieter - KNORZ Michael - KULLA Matthias: On the relationship between mobbing factors, and job content, social work environment, and health outcomes, European Journal of Work and Organizational Psychology, S. 5, Y. 1996, s. 215-237.