KATILIMCI VERGİLENDİRME

Yıl 2010, Cilt: 59 Sayı: 4, 609 - 630, 01.12.2010

Leyla Ateş

https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001612

Öz

Vergi reformu özünde politik bir karar olup, başarılı olarak uygulanabilmesi kamuoyunda mutabakat sağlanmasına ve desteklenmesine bağlıdır. Adalet ve Kalkınma Partisi Hükümetinin 2006 yılında vergi reformu adına attığı önemli adımlardan biri olan yeni Kurumlar Vergisi Kanunu'nun Genel Gerekçesi'nde tasarının "toplumsal mutabakata dayalı ve geniş katılımla hazırlanmış" olduğu vurgusu kamuoyunda konsensüs sağlanması yönünde uğraş verilmiş olduğunu göstermektedir. Bu durum, vergi hukuku ve politikalarının oluşumunun sadece Türkiye Büyük Millet Meclisi-Bakanlar Kurulu-İdare üçlemesi esas alınarak yapıldığı klasik yaklaşımdan ayrı, vergi mükelleflerinin sürece doğrudan demokratik katılımını öngören yeni bir yaklaşımı işaret etmektedir. Katılımcı vergilendirme, vergilendirmeye sözkonusu doğrudan demokrasi yaklaşımını ifade eden bir terimdir. Çalışma vergilendirmede temsili demokrasi formulasyonu egemenliğini korurken, bireylerin çeşitli kurum ve kuruluşlar yoluyla vergi hukuku ve politikalarının yapım sürecine katılımının nasıl ve ne ölçüde sağlandığını, toplumsal konsensüse ulaşıldığı söylenen yeni KVK yapımı sürecini irdeleyerek ortaya koymayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

Katılımcı vergilendirme, doğrudan demokrasi, temsili demokrasi, yasa yapım süreci, sivil toplum örgütü, Vergi Konseyi

Participatory Taxation

Öz

Tax reform is political at its core; therefore its successful implementation depends on reaching a mutual understanding with, and the support of, the general public. The General Basis of Corporate Income Tax Act, which was one of the most important steps taken by the Justice and Development Party Government for tax reform in 2006, emphasized that "the draft was prepared with the understanding and wide participation of the society” and this shows that an effort to achieve public consensus had been made. This signals a new direct democratic approach which envisages direct democratic participation of taxpayers in the law-making procedure, which is different from the requirement of the classical approach to have only the trio of the Turkish Grand National Assembly, the Council of Ministers and the government administration in the process of making tax law and policy. Participatory democracy is a term that conveys this direct democracy approach to the taxation process. This article aims to show how and how much individuals participate in the process of tax law- and policy-making through several associations and institutions while representative democracy holds control of taxation, by examining the process of the New Corporate Income Tax Act, which is claimed to have been enacted through public consensus

Anahtar Kelimeler

Participatory taxation, Direct democracy, Representative democracy, law-making procedure, non-governmental organization, Tax Council

Kaynakça

• Araç, İbrahim/İba, Şeref. Türkiye’de Yasa Önerisi Hazırlama ve Norm Koyma Tekniği ve Yasamacı Mesleğinin Nitelikleri Üzerine. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3).
• Arpaç, Özlem/Bırd, Graham. (2009). "Turkey and the IMF: A Case Study In The Political Economy of Policy Implementation". The Review of International Organization, 4(2).
• Bakırcı, Fahri. (2007). Yasama Sürecine Sivil Toplum Katılımı: Bir Sistem Arayışı Paneli. http://www.yasader.org/web/faaliyetler/19- 11-2007-panel/panel_tutanaklari.pdf.
• Conference On Democracy and The Transnational Private Sector, Indiana Journal of Global Legal Studies, Volume 15, 2008.
• Çeliker, Ercan. 2006. “Plan ve Bütçe Komisyonu: Gelişimi ve Yasama Sürecindeki İşlevi”. Yasama Dergisi, Sayı:2,
• Doğanay, Ülkü. (2007). "The Turkish Parliament on Democracy", Parliamentary Affairs, V. 60.
• Gözler, Kemal. (2000). Türk Anayasa Hukuku. Bursa.
• Hisarcıklıoğlu, Rifat. (2007). Yasama Sürecine Sivil Toplum Katılımı: Bir Sistem Arayışı Paneli. http://www.yasader.org/web/faaliyetler/19- 11-2007-panel/panel_tutanaklari.pdf.
• http://www.vergikonseyi.org.tr.
• IMF Survey, 6 Mayıs 1996.
• Kapusuzoğlu, Tuncay/ Koyuncu, Mesut. (2001). "Vergi Reform Komisyonu ve Ali Alaybek Üzerine Prod.Dr.Halil Nadaroğlu ile Söyleşi", Vergi Dünyası, Sayı 243.
• Karataş, Davut. (2007). Yasama Sürecine Sivil Toplum Katılımı: Bir Sistem Arayışı Paneli. http://www.yasader.org/web/faaliyetler/19- 11-2007-panel/panel_tutanaklari.pdf.
• OECD, Citizens As Partners: Information, Consultation and Public Participation in Policy-Making, 2001.
• OECD, Tax Policy Reforms in Turkey, http://www.oecd.org/dataoecd/49/24/37154710.pdf. 2002.
• United Nations Department of International Economic and Social Information and Policy Analysis, World Economic and Social Survey,1997.
• Uysal, Mustafa, "Vergi ve Sigorta Primleri Toplamının %25 Seviyelerine İndirilmesi Gerekmektedir", İşveren, Mart 2006. http://www.tisk.org.tr/isveren_yazdir.asp?yazi_id=1416&id=74&bas lik_id=&yapi=&gecerli_sayfa=.
• Vergi Konseyi Başkanı Mustafa Uysal İle Söyleşi, İşveren (Eylül 2007), http://www.tisk.org.tr/isveren_sayfa.asp?yazi_id=1856&id=91.
• Vergi Konseyi, Kurumlar Vergisi Kanunu Tasarı Taslağı, http://www.vergikonseyi.org.tr/yayinlar_baslik.php?icerik=db72829 01da891bea2fcd73840caad1c.
• YASADER, Sivil Toplum İçin Yasama Sürecine Katılım El Kitabı, 2009.