ROMA HUKUKUNDA EVLENME ENGELLERİ

Yıl 2020, Cilt: 69 Sayı: 2, 879 - 914, 28.12.2020

Sevil Yıldız

https://doi.org/10.33629/auhfd.848773

Cited By: 4

Öz

Roma’da aileye verilen önem evlilik kurumunun yapısında kendini göstermektedir. Evliliğin kendine has bir takım şekli şartlarının yanında, hukuk evliliğin mümkün olmayacağı, yasa karşısında hüküm ve sonuç doğurmayacağı halleri düzenlemiştir. Bunları evlenmenin mutlak engelleri ve nisbî engelleri olarak ikiye ayırarak incelemek mümkündür. Evlenmenin mutlak engelleri, bir kimseyi bütünüyle evlenmekten alıkoyan engellerdir. Evlenme ehliyeti de diyebileceğimiz conubium’un, özgürlük durumu, vatandaşlık durumu ve akrabalık ilişkisi sebebiyle bulunmuyor olması bu engellerden biridir. Diğerleri ise; evlenme yaşı, pater familias’ın rızasının olmaması, akıl hastalığı bulunmama, monogami şartı ve hadım edilmiş olmama şartıdır. Bu kişilerin yaşadıkları birliktelikler evlilik olmayacağından, evlilikten ileri gelen soy bağı, miras gibi hakları da bulunmayacaktır. Evlenmenin nisbî engellerinde ise kişiler bu şekilde bütünüyle ve kayıtsız şartsız bir ehliyetsizlik içinde değildir. Bu tür engeller kişileri belirli kişiler yahut belirli bir zaman bakımından evlilikten alıkoyar. Bunlar da; sınıf ve derece farkından kaynaklanan, görev ve mevkiden kaynaklanan, askerlik görevinden kaynaklanan ve matem süresinden kaynaklanan engellerdir. Evlenme engellerinin ihlali her iki tür engel için de evliliğin geçersizliği ve ondan kaynaklanan medeni hakların meydana gelmemesi yanında praetor tarafından infamia ile damgalanma cezasına tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Evlenme Yaşı, Evlenme Ehliyeti, Ensest Evlilikler, Monogami, Pater Familias’ın Rızası

Marital Prohibitions in Roman Law

Öz

The importance given to the family in Rome is reflected in the structure of the institution of marriage. In addition to the specific conditions of a particular form of marriage, the law regulated cases where marriage would not be possible and would not lead to judgments and consequences before the law. It is possible to examine them by dividing them into absolute and relative prohibitions to marriage. The absolute prohibitions to marriage are those that prevent a person from marrying completely. One of these prohibitions is that conubium, which we can also call marriage license, does not exist due to the status of freedom, citizenship and kinship. Others; age of marriage, lack of consent of pater familias, absence of mental illness, condition of monogamy and non-castration. Since the relation of these people will not be a marriage, they will not have any rights such as ancestral bond and inheritance. In the relative prohibitions of marriage, individuals are not in complete and unconditional incompetence. Such prohibitions prevent persons from marrying in terms of certain persons or for a certain period of time. These are; class and degree differences, duties and positions, military service and mourning. Violations of marital prohibitions were subject to stigma by the praetor infamia, as well as the invalidity of marriage and the lack of civil rights arising from it.

Anahtar Kelimeler

Marriage Age, Marriage License, Monogamy, Incestuous Marriage, Consent of Pater Familias

Kaynakça

• Altop, S.: “Arra Sponsalicia” İÜHFM 1996, C. 55, Sa. 1-2, s. 369-388.
• Ariès, P. /Duby, G. (Çev. Turhan Ilgaz): Özel Hayatın Tarihi I, Roma İmparatorluğundan 1000 Yılına, İstanbul 2006.
• Ayiter, K.: Roma Hukuku Dersleri, Aile Hukuku, Ankara 1963.
• Barrow, R. H. (Çev. Ender Gürol): Romalılar, İstanbul 2002.
• Berki, Ş.: Roma Hukuku, Ankara 1949.
• Buckland,W. W.: A Manual Of Roman Private Law, Cambridge 2011.
• Couch, A. J. (Çev. İpek Sevda Söğüt): “Roma’nın Eski Hukuk Dönemi’nde Kadın”, Prof. Dr. Ali Güzel’e Armağan, İstanbul 2010, C. II, s. 1491-1504.
• Di Marzo, S. (Çev. Ziya Umur): Roma Hukuku, İstanbul 1959.
• Emiroğlu, H.: Ius Gentium – Kavimler Hukuku, İstanbul 2007 [Emiroğlu, Ius Gentium].
• Emiroğlu, H.: Roma Hukukunda Kadının Durumu, Ankara 2003 [Emiroğlu, Kadının Durumu].
• Erdoğmuş, B.: “Roma Hukukunda Nişanlanma”, Argumentum (1991), Yıl 2, Sa. 16, s. 238-240.
• Evans Grubbs, J.: Women and the Law in The Roman Empire: A Sourcebook on Marriage, Divorce and Widowhood, London and New York 2002.
• Frier, B. / McGinn T. A. J.: A Casebook on Roman Family Law, New York 2004.
• Gardner, J. F.: Being A Roman Citizen, London and New York 1993 [Gardner, Citizen].
• Gardner, J. F.: Women in Roman Law and Society, London and New York 2015 [Gardner, Women].
• Güneş Ceylan, S.: Roma Hukukunda Evlenme (Matrimonium), Ankara 2008.
• Gürten, K.: Roma Hukuku’nda Crimen Kavramı, Ankara 2016.
• Honig, R. (Çev. Şemseddin Talip): Roma Hukuku Dersleri, İstanbul 1938.
• İpek, N.: “Roma Hukukunda Hısımlık”, MÜHF-HAD, C. 21 Sa. 1 s. 167-203 [İpek, Hısımlık].
• İpek, N.: “Roma Hukukunda Nişanlanma (Sponsalia)", Prof. Dr. Belgin Erdoğmuş’a Armağan, İstanbul 2011, s. 113-133 [İpek, Sponsalia].
• Koschaker, P. /Ayiter, K.: Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel Hukukunun Ana Hatları, Ankara 1983.
• Levy-Bruhl, H. (Çev. Hüseyin Nail): “Eski Roma Aile Hukukunda İki Cereyan”, İÜHFM 1940, C. 6, Sa. 1, s. 146- 155.
• McDougall, S.: Royal Bastards: The Birth of Illegitimacy 800-1230, Oxford 2017.
• McGinn, T. A. J.: Prostitution Sexuality and the Law in Ancient Rome, New York 2003.
• Oğuzoğlu, C.: Roma Hukuku, Ankara 1959.
• Paribeni, R. (Çev. Şemseddin Talip) :“Roma Hukukunda Aile Kurumu I”, İÜHFM (1935), C. 1, Sa. 1, s. 79-96.
• Paribeni, R. (Çev. Şemseddin Talip) :“Roma Hukukunda Aile Kurumu II”, İÜHFM (1935), C. 1, Sa. 2, s. 232-246 [Paribeni Aile II].
• Rado-Basman, T.: “Eski Roma Hukukunda Bazı Evlenme Şekilleri”, İÜHFM (1942), C. 8, Sa. 3-4, s. 530-544.
• Rawson, B.: Children and Childhood in Roman Italy, New York 2003.
• Rawson, B.: “The Roman Family” The Family in Ancient Rome: New Perspectives ( ed. By Beryl Rawson), Great Britain 1986, s.1-57 [Rawson, The Family].
• Scheidell, W.: “Monogamy and Polygyny” A Companion To Families In The Greek And Roman Worlds (Ed. By Beryl Rawson), Oxford 2011, s. 108-115.
• Schulz, F.: Classical Roman Law, Oxford 1954.
• Somer, P.: “Dar Anlamda Roma Aile Hukukunun Esasları”, Maltepe ÜHFD (2002), S. 2, s. 155-180.
• Söğütlü Erişgin, Ö.: “Klasik Dönem Hukukçularında Bir ‘Açık Değer’ Olarak Utilitas Publica”, Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Ankara 2008, s. 369-389.
• Söğütlü Erişgin, Ö.: “Patricius Pleb Sınıfı Mücadelesi Ve Bu Mücadelenin Roma Özel Hukukunun Gelişimine Etkisinin Genel Hatları”, Prof. Dr. Ejder Yılmaz’a Armağan, Ankara 2014, C. 2, s. 1753- 1779 [Söğütlü Erişgin, Sınıf Mücadelesi].
• Söğütlü Erişgin, Ö.: “Roma Toplumunda Kadının Konumu”, İnönü ÜHFD (2013), C. 4, Sa. 2, s. 1-31 [Söğütlü Erişgin, Kadının Konumu].
• Tamer, D.: Augustus Çağında Cinsel Suçlar ve Lex Iulia De Adulteriis Coercendis, İstanbul 2007.
• Tekin, O.: Eski Yunan Ve Roma Tarihine Giriş, İstanbul 2016.
• Türkoğlu Özdemir, G.: Roma Hukukukunda Infamia (Şerefsizlik), Ankara 2008.
• Umur, Z.: Roma Hukuku, Tarihi Girişi-Kaynaklar-Umumi Mevhumlar Hakların Himayesi, İstanbul 1982.
• Umur, Z.: Roma Hukuku Lügatı, İstanbul 1983 [Umur, Lügat].
• Üskül Engin, Z. Ö./ Karaman, B.: “Roma İmparatorluğu ve Hukukunda Ailenin Toplumsal Temelleri”, Galatasaray ÜHFD (2006), C. 1, s. 255-313.
• Watson, A.: The Spirit of Roman Law, Georgia 2008.