VERİLDİĞİ ÜLKEDE İPTAL EDİLEN HAKEM KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ

Yıl 2021, Cilt: 70 Sayı: 3, 801 - 839, 22.10.2021

Esra Öğünç

https://doi.org/10.33629/auhfd.1012283

Öz

1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkındaki New York Sözleşmesi (New York Sözleşmesi) madde V (1) (e) ve madde VII (1) hükümleri nedeniyle hakem kararının verildiği ülkede iptal edilmiş olması halinde başka bir ülkede tanınması ve tenfizinin mümkün olup olmadığı tartışma konusu olmuştur ve buna göre bu konuda doktrinde iki farklı görüş bulunmaktadır. İptal edilmiş yabancı hakem kararları çeşitli ülke mahkemelerinde tanınmış ve tenfiz edilmiştir. Bu çalışmada, bu kararlardan ve doktrindeki farklı görüşlerden bahsedilecektir. Konu Türk mahkemeleri açısından New York Sözleşmesi hükümleri, Milletlerarası Ticari Hakemlik Konusundaki 21 Nisan 1961 Tarihinde Cenevre’de Yapılan Avrupa Sözleşmesi hükümleri, Türkiye’nin taraf olduğu iki taraflı anlaşma hükümleri ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) hükümleri dikkate alınarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

New York Sözleşmesi, yabancı hakem kararı, iptal, tanıma, tenfiz

Recognition and Enforcement of Arbitral Awards Set Aside in the Country of Origin

Öz

Due to Article V (1) (e) and Article VII (1) of The Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards (1958) (New York Convention), there is a discussion on whether recognition and enforcement of an arbitral award which has been set aside in the country of origin is possible or not and accordingly there are two different views regarding this issue in the doctrine. Various national courts recognized and enforced arbitral awards which have been set aside in the country of origin. In this study, these decisions and different views in the doctrine will be referred. The issue, considering Turkish courts, will be examined regarding provisions of New York Convention, European Convention on International Commercial Arbitration (1961), bilateral treaties to which Turkey is a party and Turkish Private International Law and Procedural Law Code (No. 5718).

Anahtar Kelimeler

New York Convention, foreign arbitral award, set aside, recognition, enforcement

Kaynakça

• Akıncı, Z.: Milletlerarası Tahkim, 4. Baskı, İstanbul 2016 (Anılış: Tahkim).
• Akıncı, Z.: Verildiği Ülkede İptal Edilen Hakem Kararlarının Türkiye’de Tenfizi, İzmir Barosu Dergisi 1994, S. 2, s. 9-21 (Anılış: İptal Edilen).
• Ataman-Figanmeşe, İ.: Milletlerarası Ticari Hakem Kararlarının İptal ve Tenfiz Davaları Yoluyla Mahkemelerce Mükerrer Kontrole Tabi Tutulmaları Sorunu ve Bu Sorunun Giderilmesine Yönelik İki Öneri, MHB 2012, C. 31, S.2, s. 35- 81.
• Badah, S.: Ground for Refusing Recognition and Enforcement of a Foreign Arbitral Award Which Was Set Aside Abroad, N.C.J. Int’l L. 2015, Vol. 41, s. 59-82.
• Bahçekapılı Vincenzi, S.: Verildiği Ülkede İptal Edilen Hakem Kararlarının New York Konvansiyonu Uyarınca Tenfizi, MHB 2016, C.36, S.1, s. 73- 126.
• Bird, R.C.: Enforcement of Annulled Arbitration Awards: A Company Perspective and an Evaluation of a New York Convention, North Carolina Journal of International Law and Commercial Regulation 2012, Vol. 37, No.4, s. 1013-1058.
• Ekşi, N.: New York Konvansiyonuna göre İptal Edilmiş Hakem Kararlarının Tenfizi, İstanbul 2009
• Fouchard, P./ Gaillard, E./ Goldman, B.: Fouchard, Gaillard, Goldman on International Commercial Arbitration, Gaillard, E./Savage, J. (eds.), The Hague 1999.
• Freyer, D.H./ Gharavi, H.G.: Finality and Enforceability of Foreign Arbitral Awards: From “Double Exequatur” to the Enforcement of Annulled Awards: A Suggested Path to Uniformity Amidst Diversity, ICSID Review-Foreign Investment Law Journal 1998, Vol.13, Issue 1, s. 101-123.
• Gaillard, E.: The Enforcement of Awards Set Aside in the Country of Origin, ICSID Review- Foreign Investment Law Journal 1999, Vol. 14, Issue 1, s. 16-45.
• Gharavi, H.G.: Enforcing Set Aside Arbitral Awards: France’s Controversial Steps beyond the New York Convention, J. Transnat’l L. & Pol’y 1996, Vol.6, s. 93- 108.
• Goode, R.: The Role of the Lex Loci Arbitri in International Commercial Arbitration, Arbitration International 2001, Vol.17, No.1, s.19-39.
• Gül, M.A.: New York Sözleşmesi Bağlamında Usuli Tenfiz Engelleri, İstanbul 2016.
• Kalafatoğlu, M.P.: Milletlerarası Tahkim Kanunu Uyarınca İptal Davası Açma Hakkından Feragat, MHB 2018, C.38, S.2, s. 339-368.
• Lew, J.D.M./ Mistelis, L.A./ Kröll, S.M.: Comparative International Commercial Arbitration, The Hague 2003.
• Ma, W.: Harmonising Judicial Approaches to Determining the Enforceability of Foreign Annulled Awards, Contemp. Asia Arb. J. 2009, Vol.2, No.2, s. 247-300.
• Nomer, E.: Devletler Hususi Hukuku, 22. Bası, İstanbul 2017.
• Nomer, E./ Ekşi, N./ Öztekin Gelgel, G.: Milletlerarası Tahkim Hukuku, C. I, 5.Bası, İstanbul 2016.
• Nomer, E.: Tartışmalar, Avrupa (Cenevre)- New York Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Sempozyumu, Ankara 1990, s. 87-96.
• Özdemir Kocasakal, H.: Verildiği Ülkede İptal Edilen Hakem Kararlarının Tenfiz Edilebilirliği, Balkar Bozkurt, S. (ed.), Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Güncel Gelişmeler, İstanbul 2018, s. 139-148.
• Paulsson, J.: Arbitration Unbound: Award Detached from the Law of Its Country of Origin, Int’l & Comp. L.Q. 1981, Vol. 30, s. 358-387 (Anılış: Arbitration).
• Paulsson, J.: Delocalisation of International Commercial Arbitration: When and Why It Matters, International and Comparative Law Quarterly 1983, Vol. 32, s. 53-61 (Anılış: Delocalisation).
• Paulsson, J.: Enforcing Arbitral Awards Notwithstanding Local Standard Annulments, Asia Pacific Law Review 1998, Vol. 6, No.2, s.1- 28 (Anılış: Local Standard Annulments).
• Petrochilos, G.C.: Enforcing Awards Annulled in Their State of Origin under the New York Convention, International and Comparative Law Quarterly 1999, Vol. 48, s. 856- 888.
• Redfern, A./ Hunter, M./ Blackaby, N./ Partasides, C.: Redfern and Hunter on International Arbitration, Student Version, 6. Edition, New York 2015.
• Ruhi, A.C.: 1958 Tarihli New York Sözleşmesi Çerçevesinde Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İstanbul 2019.
• Silberman, L./Yaffe N.: The US Approach to Recognition and Enforcement of Awards After Set-Asides: The Impact of the Pemex Decision, Fordham International Law Journal 2017, Vol.40, Issue 3, s. 799- 812.
• Şanlı, C.: Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 7. Bası, İstanbul 2019.
• Şit, B.: Kurumsal Tahkim ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, Ankara 2005.
• Tarman, Z.D.: İptal Edilmiş Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, TBB Dergisi 2010, S.90, s. 123-138.
• Tekin, S.E.: Milletlerarası Tahkim Hukukunda Tahkim Anlaşmasının Esas Bakımından Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk, İstanbul 2019.
• Tuna, E.: Milletlerarası Ticari Tahkim Hukukunda İptal Davası, Ankara 2016.
• Ünal, Ş.: Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası, “10 Haziran 1958 tarihli New York Sözleşmesi ve Türk Tahkim Hukuku”, Avrupa (Cenevre)- New York Sözleşmeleri ve Türk Tahkim Sempozyumu, Ankara 1990, s. 51-78.
• van den Berg, A.J.: Enforcement of Arbitral Awards Annulled in Russia: Case Comment on Court of Appeal of Amsterdam, April 28, 2009, Journal of International Arbitration 2010, Vol. 27, No. 2, s. 179-198 (Anılış: Enforcement).
• van den Berg, A.J.: Should the Setting Aside of the Arbitral Award be Abolished?, ICSID Review-Foreign Investment Law Journal 2014, Vol. 29, Issue 2, s. 263-288 (Anılış: Setting Aside).
• BAM. 14. HD, 11.10.2018, E. 2018/130, K. 2018/1042, <https://www.lexpera.com.tr> (Erişim Tarihi: 18.04.2019).
• Y. 15. HD, 02.11.2017, E. 2017/1094, K. 2017/3777, <https://www.lexpera.com.tr> (Erişim Tarihi: 18.04.2019).
• Y. 19. HD, 07.11.2002, E. 2002/2249, K. 2002/7219, <https://www.lexpera.com.tr> (Erişim Tarihi: 18.04.2019).
• Cour d’appel [Court of Appeal], Paris, 19 December 1991, 90- 16 778, Hilmarton Ltd. (UK) v. Omnium de Traitement et de Valorisation-OTV (France), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XIX, Deventer 1994, s. 655-657.
• Cour d’Appel [Court of Appeal], Paris, 14 January 1997, The Arab Republic of Egypt v. Chromalloy Aeroservices, Inc. (US), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XXII, The Hague 1997, s. 691-695.
• Cour de Cassation [Supreme Court] (First Civil Chamber), 9 October 1984, Pabalk Ticaret Limited Sirketi (Turkey) v. Norsolor S.A. (France), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XI, Deventer 1986, s. 484-491.
• Cour de Cassation [Supreme Court], 23 March 1994, Hilmarton Ltd. (UK) v. Omnium de Traitement et de Valorisation-OTV (France), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XX, The Hague 1995, s. 663-665.
• Gerechtshof [Court of Appeal], Amsterdam, 28 April 2009, Case No. 200.005.269, Yukos Capital s.a.r.l.(Luxembourg) v. OAO Rosneft (Russian Federation), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XXXIV, Alphen aan den Rijn 2009, s. 703-714.
• Oberster Gerichtshof [Supreme Court], 20 October 1993 and 23 February 1998, Kajo-Erzeugnisse Essenzen GmbH (Austria) v. DO Zdravilisce Radenska (Slovenia), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XXIV, The Hague 1999, s. 919-927.
• United States Court of Appeals, Second Circuit, 12 August 1999, Nos. 97-9615, 97-9617, Baker Marine (Nig.) Limited (Nigeria) v. Chevron (Nig.) Limited (Nigeria) and Chevron Corp., Inc., van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XXIV, The Hague 1999, s. 909-913.
• United States District Court, District of Columbia, 31 July 1996, Civil No. 94-2339 (JLG), Chromalloy Aeroservices Inc. (US) v. The Arab Republic of Egypt, van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XXII, The Hague 1997, s. 1001-1012.
• United States District Court, District of Columbia, 17 March 2006, No. Civ.A. 03-2587 (PLF), TermoRio S.A. E.S.P. (Colombia), LeaseCo Group, LLC (US) v. Electrificadora del Atlantico S.A. E.S.P. (Colombia), van den Berg, A.J. (ed.),Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XXXI, Alphen aan den Rijn 2006, s. 1457-1473.
• United States District Court for the Southern District of New York, 29 June 1987, I. Martin Spier (US) v. Calzaturificio Tecnica SpA (Italy), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XIII, Deventer 1988, s. 602-609.
• United States District Court, Southern District of New York, 27 August 2013, No. 10 Civ. 206 (AKH), Corporación Mexicana de Mantenimiento Integral, S. de R.L. de C.V. (Mexico) v. PEMEX- Exploración y Producción (Mexico), van den Berg, A.J. (ed.), Yearbook Commercial Arbitration, Vol. XXXVIII, Alphen aan den Rijn 2013, s. 537-541.
• Convention on the Execution of Foreign Arbitral Awards (Geneva, 1927). <https://treaties.un.org/Pages/LONViewDetails.aspx?src=LON&id=549&chapter=30&clang=_en> (Son Erişim Tarihi: 07.09.2019).
• International Chamber of Commerce Rules of Arbitration <https://iccwbo.org/dispute-resolution-services/arbitration/rules-of-arbitration/> (Son Erişim Tarihi:06.09.2019).
• van den Berg, A.J.: NY Convention v Hypothetical Convention: A Closer Look at the Proposed “New New York Convention”, Global Arbitration Review, Vol. 3, Issue 3, <https://www.arbitration-icca.org/media/1/13318252772820/new_ny_conv.pdf> (Son Erişim Tarihi: 06.09.2019) s. 14-21 (Anılış: Hypothetical Convention).
• UNCITRAL Model Law on International Commercial Arbitration (1985), <https://www.uncitral.un.org/files/media-documents/uncitral/en/06-54671_ebook.pdf> (Son Erişim Tarihi: 06.09.2019).