E-TİCARET PLATFORMLARI LEHİNE ÖNGÖRÜLEN EN ÇOK KAYRILAN MÜŞTERİ KAYITLARININ REKABET HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 1, 1 - 44, 28.03.2023

Muhammet Emin Bingöl

https://doi.org/10.33629/auhfd.1176510

Cited By: 2

Öz

Platformlar, farklı kullanıcı gruplarını bir araya getirmekte ve ürün veya hizmete konu işlemin gerçekleştirilmesinin sağlanması ya da ilgili işlemin yapılmasını kolaylaştıran aracı işlevini barındırmaktadır. İnternetin yaygınlaşması ile birlikte e-ticaret platformlarının sayısı da gittikçe artmış, ilgili platformlar da piyasada etkili olabilmek adında en çok kayrılan müşteri kayıtları gibi kayıtlara sıklıkla başvurmaya başlamışlardır. Bunun üzerine gerek doktrinde gerekse yerel ve AB rekabet otoriteleri ilgili kayıtların rekabet hukuku bakımından ne tür sonuçlar meydana getirdiğini incelemiştir. Söz konusu kayıtlar Türk Rekabet Kurulu tarafından da bazı soruşturmalar çerçevesinde inceleme altına alınmıştır. Bununla birlikte platformlar lehine öngörülen en çok kayrılan müşteri kayıtlarına ilişkin olarak genel bir çerçevenin çizildiğinden bahis pek mümkün gözükmemektedir. Bu çalışmada da platform en çok kayrılan müşteri kayıtları, AB tarafından kabul edilen ve henüz çok güncel olan yeni Tüzük ile kılavuz ve Rekabet Kurulu tarafından verilen kararlar çerçevesinde hukuken değerlendirilmiş, platformların hukukî niteliklerinin acente olduğu ve platform en çok kayrılan müşteri kayıtları özelinde 2002/2 sayılı Tebliğ’de değişiklik yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

EKM Kaydı, Platformlar Arası Eşitlik Anlaşmaları, Platform, Rekabet Hukuku.

Kaynakça

• Adıyaman, Hasan. “Rekabet Hukukunda Fiyat Parite Anlaşmaları: En Çok Kayrılan Ülke/Müşteri Koşulu”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi No: 150. Ankara: Rekabet Kurumu, 2017.
• Akman, Pınar. “A Competition Law Assessment of Platform Most-Favoured- Customer Clauses”. In Journal Competition Law & Economics, s. 1-53, 2017.
• Akman, Pınar ve Sokol, Daniel D. “Online RPM and MFN Under Antitrust Law and Economics”, In 50 Review of Industrial Organization, s. 133-151, 2017.
• Ardıyok, Şahin. “Türk Rekabet Hukukunda En Çok Kayrılan Müşteri Koşulu: Yemek Sepeti-I, Booking.com Kararları ve Dikey Anlaşmalara ilişkin Kılavuz”. In BASEAK Core Papers No: 6, 2021.
• Arkan, Sabih. Ticari İşletme Hukuku. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 2021.
• Baker, Jonathan J. ve Chevalier, Judith A. “The Competitive Consequences of Most- Favored-Nation Provisions.”. In Antitrust Magazine, Vol: 27, No: 2, s. 20-26, 2013.
• Baş, Kadir. “Online Platformların Acentelik Niteliği ve Platformlar Özelinde Türk Ticaret Kanunu’nun Acenteliğe İlişkin Hükümlerinin Uygulanması”. In BATİDER, Cilt: XXXIII, Sa. 4, 115-153, 2017.
• Boik, Andre ve Corts, Kenneth S. “The Effects of Platform MFNs on Competition and Entry”. In Journal Law & Economics, Cilt: 59, 1, 105-134, https://www.journals.uchicago.edu/doi/epdf/10.1086/686971, ET: 10.09.2022, 2016.
• Bostoen, Friso. “Most Favoured Nation Clauses: Towards An Assessment Framework under EU Competition Law”. In CoRe 3, s. 223-236, 2017.
• Colangelo, Margherita. “Parity Clauses and Competition Law in Digital Marketplaces: The Case of Online Hotel Booking”. In Journal of European Competition Law & Practice Advance Access published July 27, s. 1-12, 2016.
• Colangelo, Margherita. “Competition Law and Most Favoured Nation Clauses in Online Markets”. In New Developments in Competition Law and Economics, Editörler: Klaus Mathis ve Avishalom Tor, 7 Economic Analysis of Law in European Legal Scholarship. Cham: Springer, s. 295-317, 2019.
• Doğan, Cihan, Rekabet Hukuku ve İktisadı Bağlamında Dijital Platformlar. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Ezrachi, Ariel. “The competitive effects of parity clauses on online commerce”. In European Competition Journal, 11 (2-3), s. 488-519, 2015.
• Fiebig, Dietmar. “Meistbegünstigungs- und Preisparitätsklauseln im Internetvertrieb”. In Neue Zeitschrift für Kartellrecht, s. 122-129, 2014.
• Fletcher. Amelia ve Hviid, Morten. “Broad Retail Price MFN Clauses: Are They RPM 'At its Worst'?”. In Antitrust Law Journal 81(1), American Bar Association, s. 65-98, 2016.
• Gürkaynak, Gönenç, Güner Ayşe, Diniz Sinan ve Filson, Janelle. “Most-Favored-Nation Clauses Revisited: Legal and Economic Analysis and Proposal for a Guideline”. In Eur J Law Econ 42, http://repository.bilkent.edu.tr/bitstream/handle/11693/36916/Most-favored-nation%20clauses%20in%20commercial%20contracts%20legal%20and%20economic%20analysis%20and%20proposal%20for%20a%20guideline.pdf?sequence=1&isAllowed=y, ET: 10.09.2022, 129-155, 2016.
• Heinz, Silke. “Online Booking Platforms and EU Competition Law in the Wake of the German Bundeskartellamt's Booking.com Infringement Decision”. In JECLAP, Cilt: 7, Sayı: 8, s. 530-536, 2016.
• Heyers, Johannes. “Wettbewerbsrechtliche Bewertung sog. Preisparitätsklauseln - ein juristisch-ökonomischer Ansatz”. In Gewerblicher Rechtsschutz und Urheberrecht Internationaler Teil, s. 409-413, 2016.
• Johnson, Justin P. “The Agency Model and MFN Clauses 2–4, 16–19, 21”. (Working Paper), http://dx.doi.org/10.2139/ ssrn.2217849, ET: 10.09.2022, 2014.
• Kaya, Arslan. Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Birinci Kitap, Ticari İşletme, Yedinci Kısım, Acentelik. İstanbul: Beta, 2016.
• Kayıhan, Şaban. Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi. Ankara: Seçkin, 2011.
• Kirchhoff, Wolfgang. In Wiedemann Handbuch des KartellRecht. München: C.H. Beck, 2020.
• Köksal, Emin ve Ardıyok, Şahin. “Diverging Approaches in Europe for the Most Favoured-Customer Clauses: How Turkish Competition Authority’s Decision for the Online Food Ordering Market Contributed”. In Journal of European Competition Law & Practice 9.2, s. 119-123, 2018.
• Kurth, Jutta Sabine, “Meistbegünstigungsklausel im Licht der Vertikal-GVO”. In WuW- Wirtschaft und Wettbewerb, 1, 28-37, 2003.
• Morton, Fiona Scoot. “Contracts that Reference Rivals”. In Georgetown University Law Center Antitrust Seminar, Washington, http://www.justice.gov/atr/file/518971/ download, ET: 10.09.2022, s. 1-15, 2012.
• Nolte, Steffen. In Bunte Kartellrecht Kommentar. München: Luchterhand, 2021.
• Rutz, Samuel. “Elektronische Handelsplattformen”. In 8ème Journée de droit de la concurrence / 8. Tagung zum Wettbewerbsrecht Grundlegende Fragen / Questions fundamentales. Bolligen: Growth Publisher Law, s. 147-162, 2017.
• Salop, Steven C. ve Morton, Fiona Scoot. “Developing an Administrable MFN Enforcement Policy”. In Antitrust Magazine, Vol: 27, No: 2, s. 15-19, 2013.
• Samuelson, Marta, Piankov Nikita ve Ellman Brian. “Assessing The Effects of Most-Favored Nation Clauses”. In ABA Section of Antitrust Law Spring Meeting, http://www.analysisgroup.com/uploadedfiles/content/insights/publishing/samuelson_mfn_ springaba_2012.pdf, ET: 10.09.2022, s. 1-12, 2012.
• Sanlı, Kerem Cem ve Doğan, Cihan. “Rekabet Hukuku ve İktisadı Bağlamında Dar Platform EKM Koşulları”. In İstanbul Hukuk Mecmuası, 80 (1), Advanced online publication, 2022.
• Schuhmacher, Florian ve Holzweber Stefan. In Das Recht der Europäischen Union: EUV/AEUV, hrsg. Grabitz/Hilf/Nettesheim. München: C.H. Beck, 2022.
• Sim, Justina ve Tan, Hi Lin. “Anything wrong with asking for the best price?”. In Competition Commission of Singapore Occasional Paper Series, https://www.cccs.gov.sg › files › occasional-paper, s. 1-17, 2015.
• Soyez, Volker. “Die kartellrechtliche Beurteilung von Meistbegünstigungsklauseln im Lichte der HRS-Entscheidung des BKartA”. In Neue Zeitschrift für Kartellrecht, s. 447- 453, 2014.
• Stenger, Susan E. “Most-favored-nation clauses and monopsonistic power: an unhealthy mix?”. In American Journal of Law and Medicine, Cilt: 15, No: 1, s. 111–128, 1989.
• Tamke, Maren. “Kartellrechtliche Beurteilung der Bestpreisklauseln von Internetplattformen”. In WuW- Wirtschaft und Wettbewerb, Cilt: 65, No: 6, s. 594-604, 2015.
• van der Veer, Jan Peter. “Antitrust Scrutiny of Most-Favoured-Customer Clauses: An Economic Analyses”. In Journal of European Competition Law&Practice, Cilt: 4, No: 6, s. 501-505, 2013.
• Vandenborre, Ingrid ve Frese, Micheal. “Most Favoured Nation Clauses Revisited”. In European Competition Law Review, Cilt: 35, No: 12, s. 588-593, 2014.
• Wegner, Anne Caroline ve Johanssen, Sven Leif Erik. In Kölner Kommentar zum Kartellrecht. Köln: Carl Heymanns Verlag, 2013.
• Wu, Jason J. ve Bigelow, John P. “Competition and the Most Favored Nation Clause”. In CPI Antitrust Chronicle, Vol: 7, No: 2, s.1-10, 2013.
• Zimmer Daniel ve Blaschczok, Martin. “Most-favoured-customer clauses and two-sided platforms”. In Journal of European Competition Law & Practice, Cilt: 5, No: 4, s. 187-195, 2014.