THE OBLIGATION OF SOCIAL MEDIA PLATFORMS TO MAKE AND ENFORCE CONTRACTS

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 4, 3017 - 3065, 11.03.2025

Semih Yünlü

https://doi.org/10.33629/auhfd.1539180

Öz

One of the basic principles of the obligations law is party autonomy. This autonomy is evident in contract law, particularly as the freedom of contract. Accordingly, parties are free to make a contract, to regulate its form, to choose its type and the party, to decide on its subject matter and even to terminate it. However, there are exceptions to this rule.
A significant exception to freedom of contract is the obligation to contract. A party under this obligation cannot refuse a contract offer or choose the contracting party unless there is a valid justification. This obligation is regulated not by an explicit general provision, but by some special provisions. Moreover, even in the absence of such special provisions, the existence of an obligation to contract can be determined in concrete cases with the assistance of fundamental general provisions. Situations as the existence of a public service or a monopoly business, the sale of goods or services openly to the public, and violations of the principle of good faith are examples of such cases.
It can be concluded that social media platforms, which have gained great power and prevalence on a global scale and have become indispensable, are also under an obligation to make and fulfill contracts in various respects. This study examines the obligation of these platforms to make and enforce contracts.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Obligation to Contract, Freedom of Contract, Party Autonomy, Contract Law

Sözleşme Özgürlüğü ve İstisnaları: Özellikle Sosyal Medya Platformlarının Sözleşme Yapma ve Yürütme Zorunluluğu

Öz

Borçlar hukukunun temel ilkelerinden birisi irade serbestisidir. Bu ilke sözleşmeler hukukunda özellikle sözleşme yapma özgürlüğü şeklinde görünüm kazanır. Buna göre taraflar, sözleşme yapıp yapmamak, sözleşmenin tarafına karar vermek, şeklini seçmek, tipini belirlemek, içeriğini düzenlemek ve hatta sona erdirmek noktasında serbesttirler. Elbette bu kuralın da istisnaları mevcuttur.
Sözleşme özgürlüğünün temel istisnası ise sözleşme yapma zorunluluğudur. Bu zorunluluk altında olan kişi haklı bir gerekçe olmadıkça kendisine yapılan sözleşme teklifini reddedemez, sözleşmenin tarafını seçemez. Bu zorunluluk açık bir genel hükümle değil, bazı özel hükümlerle düzenlenmiştir. Ayrıca özel hüküm olmayan durumlarda da genel hükümler yardımıyla somut olayda sözleşme yapma zorunluluğu olduğu tespit edilebilmektedir. Kamu hizmeti, genele açık şekilde mal veya hizmet sunulması, tekel nitelikli işletmenin bulunması, dürüstlük kuralına aykırılık gibi sair haller böyledir.
Küresel ölçekte güç ve yaygınlık kazanmış, onsuz olmaz hale gelmiş sosyal medya platformları incelendiğinde, bu platformların da çeşitli açılardan sözleşme kurma yükümlülüğü altında oldukları görülür. Çalışmamızda özellikle bu platformların sözleşme kurma ve yürütme zorunluluğu üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sözleşme Yapma Zorunluluğu, Sözleşme Özgürlüğü, İrade Serbestisi, Sözleşme Hukuku

Kaynakça

• Akkurt, Sinan Sami. “Elektronik Ortamda Hizmet Sunumu Ve Buna İlişkin Sözleşmelerin Hukuki Özellikleri.” AÜHFD 60, S. 1 (Mart 2011): 19-46.
• Antalya, O. Gökhan. Marmara Hukuk Yorumu – Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt V/1,2. Seçkin, 2019.
• Armbrüster, Christian. “Vor § 145.” İçinde Erman Bürgerliches Gesetzbuch Kommentar, Ed. Harm Peter Westermann, Barbara Grunewald ve Georg Maier-Reimer, Vor § 145. Otto Schmidt, 2023.
• Artunç, Çiçek Ersoy. “Vertragsfreiheit als Erscheinungsform der Privatautonomie im deutschen Zivilrecht.” Annales De La Faculté De Droit d’Istanbul 40, S. 57 (Aralık 2011): 295-320.
• Aslan, Mehmet. “Tüketicilerle Yapılan Abonelik Sözleşmelerinin Sözleşme Özgürlüğü İlkesi Bakımından İncelenmesi.” AndHD 6, S. 1 (Ocak 2020): 159-182.
• Ateş, Derya. “Sözleşme Özgürlüğü Yönünden Dürüstlük Kuralları.” TBBD, S. 72 (2007): 75-93.
• Axios. “All the platforms that have banned or restricted Trump so far.” Erişim Ağustos 25, 2024. https://www.axios.com/2021/01/09/platforms-social-media-ban-restrict-trump.
• Ayan, Mehmet. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Adalet, 2020.
• Ayrancı, Hasan. “Sözleşme Kurma Zorunluluğu.” AÜHFD 52, S. 3 (Ağustos 2003): 229-252.
• Bacher, Bettina. “Interessenabwägung bei Persönlichkeitsverletzungen durch Medien.” Medialex - Jahrbuch, Ed. Urs Saxer, (Jahrbuch 2017): 5-19, https://medialex.ch/wp-content/uploads/2019/08/Medialex_Jahrbuch_2017.pdf
• Baş Süzel, Ece. “Tüketici Hukukunda Sözleşme Kurma Zorunluluğu.” BÜHFD 13, S. 167-168 (Temmuz-Ağustos 2018): 9-37.
• Bayram, Aziz Emir. “Güncel Gelişmeler Işığında Elektronik Sözleşmelerin Kurulması.” TBBD, S. 119 (2015): 331-366.
• Baysal, Başak. Haksız Fiil Hukuku. On İki Levha, 2019.
• Below, Karl-Heinz. Bürgerlisches Recht Schuldrecht, Allgemeiner Teil. Springer Fachmedien, 1965.
• Boemke, Burkhard ve Bernhard Ulrici. BGB Allgemeiner Teil. Springer, 2014.
• Brehm, Roland. Art. 41-61 OR. Obligationenrecht Die Entstehung Durch Unerlaubte Handlungen, Berner Kommentar, Ed. Heinz Hausheer ve Hans Peter Walter. Stämpfli Verlag, 2013.
• Brinkmann, Moritz. “Vor §§ 145 ff.”, PWW Bürgerlisches Gesetzbuch Kommentar, Ed. Hanns Prütting, Gerhard Wegen ve Gerd Weinreich, Vor §§ 145 ff. Luchterhand Verlag, 2021.
• Brox, Hans ve Wolf-Dietrich Walker. Allgemeiner Teil Des BGB. Verlag Franz Vahlen, 2021.
• Brox, Hans ve Wolf-Dietrich Walker. Allgemeines Schuldrecht. C. H. Beck, 2024.