İmgenin Doğası ve Simülasyon Kavramı Üzerinden Matrix Filmine Bakış

Yıl 2022, , 977 - 990, 28.09.2022

Serhat Koca

https://doi.org/10.18037/ausbd.1181543

Öz

Gerçeğin yorumlanması her zaman görsel algılama ile yakından ilişkili olmuştur. Görmenin, insan hayatında dilden önce var olması, gerçekle olan ilişkide görmeyi öncelikli kılmıştır ancak görmenin, bilmenin aracı haline gelmesi aydınlanma düşüncesi ile doruk noktasına ulaşmıştır. Bilimsel bilgiye ulaşmanın yöntemi olarak gözlem ve bilgiye ulaşmanın araçları olarak görüntüleme araçları (fotoğraf makinesinin icadı da kökeninde bilimsel çalışmalara dayanmaktadır) bu düşünce biçiminin göstergeleridir. Görselliğin somut kaydedilebilir olması ve sınırsız çoğaltılabilirliği ile birlikte toplumsal yapıda meydana gelen değişimlere yönelik tartışmalar günümüzde yeni bir boyut kazanmıştır. Bugün somut gerçekliği kaydetmek yerine somut gerçekliğe ihtiyaç duymadan imgelerin üretilebildiği bir dönem yaşanmaktadır. İmge, temsil gücünü yitirirken bir taraftan da toplumsal hayatın tamamına egemen olmaya başlamıştır. Jean Baudrillard, bu değişimi Batı toplumları merkezinde incelemiş ve simülasyon kavramı ile yaşanan değişimin eleştirel bir çözümlemesini yapmıştır. Gilles Deleuze ise simülasyon kavramını kendi felsefi kuramının merkezine almış ve kavramı olumlamıştır. Bu çalışmada bu iki düşünürün simülasyon kavramını yorumlayışları imgenin doğasında meydana gelen değişimler bağlamında ortaya konmuş ve bu farklılıklar Matrix filmi üzerinden yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İmge, Simülasyon, Simülakr, Sinema

Kaynakça

• Adanır, O. (2008). Simülasyon kuramı üzerine notlar ve söyleşiler. İstanbul: Hayalet Kitap.
• Aytaş, M. (2016). Ağ toplumu ve dijital medyada ontoloji, zaman/mekân kavramlarını yeniden okumak. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 399-409. doi: 10.16992/Asos.11701
• Baudrillard, J. (2002). Simgesel değiş tokuş ve ölüm. (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2003). Simülakralar ve simülasyon. (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2011). Sanat komplosu. (E. Gen ve I. Ergüden, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Benjamin, W. (2002). Pasajlar. (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bogue R. (2002). Deleuze & Guattari. (İ. Öğretir ve A. Utku, Çev.). İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Colebrook, C. (2009). Gilles Deleuze. (C. Soydemir, Çev.). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Deleuze, G. (1990). The logic of sense (M, Lester ve C. Stivale, Çev.). London: University of California Press.
• Garcia, J. T. (2019). The cinematic ımage as platonic simulacrum. Biderman, S., Weinman, M. (Ed.) In plato and the moving image içinde (ss. 79-99). Leiden: Brill.
• Horrocks, C. (2000). Baudrillard ve milenyum. (K. H. Ökten, Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Leppert, R. (2009). Sanatta anlamın görüntüsü imgelerin toplumsal işlevi. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Malcolm, B. (2002). Sanat, tasarım ve görsel kültür. (G. Korkmaz, Çev.). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Mcneill, H. W. (2005). Dünya tarihi. (A. Şenel, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Platon (2015). Devlet. (F. Akderin Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Sender, O. (1992). Siyasi tarih 1. Ankara:İmge Kitabevi.
• Smith, D. W. (2005). The concept of the simulacrum: Deleuze and the overturning of Platonism. Continental Philosophy Review, 38(1), 89-123. doi: 10.1007/s11007-006-3305-8
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Turani, A. (2010). Dünya sanat tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.