Ulusların kalkınması ve gelişmesindeki önemli faktörlerden biri de yatırımların ülke geneline rasyonel dağılımıdır. Kamu ve özel kesim yatırımlarına yön verecek kararlarda bölgelerin potansiyel durumları ve gelişmişlik düzeyi etkili olacaktır. Gelişmişlik düzeyinin tanımlanması ve değerlendirilmesinde birden fazla boyut ve değişken yer almaktadır. Çok değişkenli durumların analizinde çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri etkin çözümler sunabilmektedir. Bu çalışmada Türkiye Ekonomi Bakanlığı tarafından 2018 yılında cazibe merkezleri programı kapsamına alınan 23 İlin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Yapılan literatür taraması sonucu ÇKKV tekniklerinin bu amaçla kullanıldığı çalışma sayısının oldukça az olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik performansının ölçülmesi amacıyla Brauers ve Zavadskas (2010) tarafından geliştirilen bir ÇKKV yöntemi olan MULTIMOORA (Multi Objective Optimization on the basis of Ratio Analysis) tekniği kullanılmıştır. Değerlendirme kriterleri olarak Kalkınma Bakanlığı tarafından yayınlanan Sosyo Ekonomik Gelişmişlik (SEGE) sıralamasındaki demografik, istihdam, eğitim, sağlık, mali, erişilebilirlik, yaşam kalite, rekabetçi ve yenilikçi kapasite indeksleri kullanılmıştır. Sonuç olarak, farklı illerin farklı indekslerde üstünlük sağladığı ve MULTIMOORA yönteminin performans ölçümü yanında diğer ÇKKV problemlerinin çözümünde de kullanılabilecek pratik bir yöntem olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca araştırma sonuçlarının, çalışma kapsamındaki illere yatırım planlamasında, karar vericilere ışık tutması beklenmektedir.
: Sosyo Ekonomik Gelişme Çok Kriterli Karar Verme, MULTIMOORA Yöntemi, İllerin Sıralaması
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 29 Eylül 2020 |
Gönderilme Tarihi | 2 Eylül 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.