Gelir Dağılımı-Tasarruf İlişkisi: Türkiye’de Hanehalkı Gelir Türünün Tasarruflar Üzerindeki Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 49 - 71, 25.04.2016

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Şengür , Prof. Dr. Sami Taban

Öz

Hanehalkı ülke ekonomilerinde özel harcama, yatırım ve tasarruf kalemleri gibi birçok konuda belirleyici bir role sahiptir. Hanehalkının elde ettiği gelirin türü ve gelirini kullanım şekli ise ulusal tasarruflar ve ulusal gelir oluşumu için önemlidir. Ayrıca, hanehalkı milli gelirin bölüşümünde önemli bir yere sahiptir. Çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu’ndan sağlanan “Hanehalkı Bütçe Anketleri” kullanılarak 2002-2013 yılları arasındaki hanehalkı gelir türünün tasarruflar üzerindeki etkisi incelenmektedir. Anket verileri çoklu doğrusal regresyon modelleri ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarından, hanehalkı gelir türlerinden olan ücret-prim geliri, faiz ve kira geliri, emekli maaşı ve diğer maaşların hanehalkı tasarruflarını pozitif etkilediği tespit edilmiştir. Gelir grupları bakımından ise tasarruf oranları arasında büyük farklılıklar olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hanehalkı, Tasarruf, Gelir Dağılımı, Çoklu Doğrusal Regresyon

Kaynakça

• Agrawal, P., Sahoo P., R. K.Dash, (2009). Savings Behaviour in South Asia, Journal of Policy Modeling, 31(2), 208-224.
• Aktan, C. C. & Vural İ. Y., (2002). Gelir Dağılımında Adalet (siz) lik ve Gelir Eşit (siz) liği: Terminoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri-Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Coşkun Can Aktan (ed.), Hak-İş Konfederasyonu Yayınları, Ankara.
• Aktan, C. C. (2002). Türkiye’de Gelir Dağılımında Adaletsizlik Sorunu, Ankara Hak-İş Konfederasyonu Yayınları, Ankara.
• Alesina, A., Perotti R., (1996). Income Distribution, Political Instability, and Investment, European Economic Review, 40(6), 1203-1228.
• Attanasio, O. & Székely M., (1998). Household Savings and Income Distribution in Mexico, Inter-American Research Department Working Paper,390.
• Attanasio, O. & Székely M., (2000). Household Saving in Developing Countries: Inequality, Demograp- hics and All at. How Different Are Latin America And South East Asia?, Inter-American Research Department Working Paper, 427.
• Bagley, W. C. & Perdew R.M., (1951). Understanding Economics, Macmillan.
• Becker, G. S. (1962). Investment in Human Capital: A theoretical Analysis, the Journal of Political Economy, 70(5), 9-49.
• Boratav, K. (1965). Kamu Maliyesi ve Gelir Dağılımı, Ankara, SBF Yayınları.
• Bozkuş, S., Üçdoğruk Ş. (2008). Hanehalkı Tasarruf Tercihleri: Türkiye Örneği, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 45(518).
• Bulir, M. A. & Gulde, A.M. (1995). In ation and Income Distribution-Further Evidence on Empirical Links, IMF Working Paper, WP/95/86, August.
• Browning, M. (1995). Saving and the Intra-Household Distribution of Income: An Empirical Investigation, Ricerche Economiche, 49(3), 277-292.
• Charles-Coll, J. (2011). Understanding Income Inequality: Concept, Causes and Measurement, International Journal of Economics and Management Sciences, 1(3), 17-28.
• Chen, P. (1997). Household Saving and Portfolio Allocation, Doctoral Dissertation, Ohio State University.
• Çelik, Z. (2009). Adana İlinde Hanehalkı Gelir ve Tasarruf Eğilimlerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çolak, Ö. F., Öztürkler H. (2012). Tasarrufun Belirleyicileri: Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hanehalkı Tasarruf Eğiliminin Analizi, Bankacılar Dergisi, 2012(82), 3-44.
• Dağdemir, Ö. (1998). Ekonomik Kalkınma Sürecinde Gelir Eşitsizliği Sorunu ve Makroekonomik Göstergeler, Ekonomik Yaklaşım, 9(30).
• Dağdemir, Ö. (2008). Küreselleşmenin Gelişmekte Olan Ülkelerde Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri, İktisat İşletme ve Finans, 23(265), 114-129.
• Derviş, K. (2007). Küreselleşme, Büyüme ve Gelir Dağılımı, Ekonomik Sorunlar Dergisi, (27), 1-9.
• Desai, R. M., Olofsgard A., Youssef, M.T. (2003). Democracy, Inequality and In ation, American Political Science Review, 97(03), 391-406.
• Dolmas, J., Hu man G.W., Wynne, M. (2000). Inequality, In ation, and Central Bank Independence, Canadian Journal of Economics/Revue canadienne d’économique, 33(1), 271-287.
• DPT. (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı: Gelir Dağılımının İyileştirilmesi ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• Duesenberry, J. (1949). Income, Saving, and the theory of Consumer Behavior, Harvard University Press, Cambridge.
• Feldstein, M. (1974). Social Security, Induced Retirement, and Aggregate Capital Accumulation, Journal of Political Economy, 82(5).
• Fisher, I. (1930). The theory of Interest, MacMillan, New York.
• Freyland, F., (2005). Household Composition and Savings: An Empirical Analysis Based on the German SOEP Data, University of Mannheim.
• Friedman, M. (1957). A theory of the Consumption Function, Princeton University Press, Princeton.
• Gujarati, D. (2004). Basic Econometrics, United States Military Academy, West Point.
• Hall, R.E. (1978). Stochastic Implications of the Life Cycle-Permanent Income Hypothesis: theory and Evidence, Journal of Political Economy 86 (1978), 971–987
• Hayek, F. A. (1932). A Note on the Development of the Doctrine of Forced Saving, Quarterly Journal of Economics, 47(1).
• Horioka, Y. C., Wan,J. (2007). The Determinants of Household Saving in China: A Dynamic Panel Analysis of Provincial Data, Journal of Money, Cre- dit and Banking, 39(8), 2077-2096.
• İsmail, A. & Rashid, K. (2013). Determinants of Household Saving: Cointegrated Evidence from Pakistan (1975–2011), Economic Modelling, 32, 524-531.
• Kanbur, R. (2001). Economic Policy, Distribution and Poverty: the Nature of Disagreements, World Development, 29(6), 1083-1094.
• Kelley, A. C. & Williamson, J. G. (1968). Household Saving Behavior in the Developing Economies: the Indonesian Case, Economic Development and Cultural Change, 385-403.
• Keynes, J. M. (1991). The General theory of Employment, Interest, and Money, San Diego : Harcourt Brace .
• Kotliko , L. J., Spivak, A. (1981). The Family as an Incomplete Annuities Market, Journal of Political Economy, 89(2).
• Kraay, A. (2000). Household Saving in China, the World Bank Economic Review, 14(3), 545-570.
• Krugman, P. (1979). A Model of Innovation, Technology Transfer, and the World Distribution of Income, the Journal of Political Economy, 253-266.
• Kuznets, S. (1946). National Product Since 1869, National Bureau of Economic Research, NewYork.
• Kuznets, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality, the American Economic Review, 1-28.
• Laibson, D. (1997). Golden Eggs and Hyperbolic Discounting, Quarterly Journal of Economics, 112.
• Leland, H. E. (1968). Saving and Uncertainty: The Precautionary Demand for Saving, Quarterly Journal of Economics, 82(3).
• LI, H. & Zou H.F. (2004). Savings and Income Distribution, Annals of Economics and Finance, 5(2), 245-270.
• Mankiw, N. G. (2010). Macroeconomics, South-Western, Cengage Learning, USA.
• Mckay, A. (2002).Defining and Measuring Inequality, Briefing Paper, No 1 (1 of 3), http://www.odi.org/, (10.06.2014).
• Minsky, H. P. (1973). The Strategy of Economic Policy and Income Distribution, the Annals of the American Academy of Political and Social Science, 409(1), 92-101.
• Mishkin, F. S., (2012). Macroeconomics Policy and Practice, Pearson Education, Inc.
• Modigliani, F. & Brumberg, R.H. (1954). Utility Analysis and the Consumption Function: An Interpretation of Cross-Section Data, Post-Keynesian Economics, Rutgers University Press, New Jersey.
• Muinelo‐Gallo, L. & Roca-Sagaléso, O. (2011). Economic Growth and Inequality: The Role of Fiscal Policies, Australian Economic Papers, 50(2‐3), 74-97.
• Nel, P. (2003). Income Inequality, Economic Growth, and Political Instability in Sub-Saharan Africa, the Journal of Modern African Studies, 41(04), 611-639.
• Özbilen, Ş. (1998). Maliye Politikası: Teori-İlkeler-Yöntemler ve Uygulama Sorunları, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Peterson, W. C. (1994). Gelir İstihdam ve Ekonomik Büyüme, çeviren: Güllap T., Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Pigou, A.C. (1943). The Classical Stationary State, Economic Journal, 53(212).
• Ramsey, F. P. (1928). A Mathematical Theory of Saving, the Economic Journal, 38(152).
• Rehman, H. U., Khan S., Ahmed, I. (2008). Income Distribution, Growth and Financial Development: A Cross Countries Analysis,Pakistan Economic And Social Review, 1-16.
• Rehme, G. (2007). Education, Economic Growth and Measured Income Inequality, Economica, 74(295), 493-514.
• Sato, Y., Tabata, K. ve Yamamoto, K., (2008). Technological Progress, Income Inequality, and Fertility, Journal of Population Economics, 21(1), 135-157.
• Sen, A. (1997). On Economic Inequality, Oxford University Press Catalogue.
• Smith, A. (1863). An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, Edinburgh: A. and C. Black.
• Sutcliffe, B. (2004). World Inequality and Globalization, Oxford Review of Economic Policy, 20(1), 15-37.
• Şahin, H. (2010). İktisada Giriş, Bursa: Ezgi Kitabevi. TÜİK (2008). Tüketim Harcamaları, Yoksulluk ve Gelir Dağılımı, Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi – 6. Türk, İ. (1989). Maliye Politikası, Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Sevinç Yayınevi, Ankara
• TÜSİAD (2014). Türkiye’de Gelir Dağılımı Eşitsizlikleri: Fonksiyonel Gelir Kaynakları ve Bölgesel Eşitsizlikler, Sis Matbaacılık, Ankara.
• Uzay, N. (2012). Gelir Dağılımı-Tasarruf Ilişkisi: Kayseri deki Girişimcilerin Tasarruf Davranışlarını Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama , No. 2012/113, Discussion Paper, Turkish Economic Association.
• Wan, J. (2011). Bubbly Saving, Fukuoka University, Japon, Center For Advanced Economic Study (CAES) Working Paper Series, WP-2011-010.
• Weisberg, S. (2005). Applied Linear Regression (Vol. 528), John Wiley & Sons.
• Wilkinson, R. G. & Pickett, K.E., (2006). Income Inequality and Population Health: A Review and Explanation of the Evidence, Social Science & Medicine, 62(7), 1768-1784.
• Wilkinson, R. G. (1992). Income Distribution and Life Expectancy, BMJ: British Medical Journal, 304(6820), 165.
• Yumuşak, İ. G., Bilen, M. (2000). Gelir dağılımı-Beşeri sermaye İlişkisi ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 77-96.
• http://ilo.org/global/topics/employment-promotion/ informaleconomy/langen/index.htm, (10.02.2014).
• http://www.tuik.gov.tr, (24.06.2013).
• http://www.imf.org, (24.06.2014).
• http://www.oecd.org/, (12.05.2014).
• http://data.worldbank.org/ , (12.06.2014).
• http://ec.europa.eu/, (10.07.2014).