Siyasal İletişim Bağlamında Asker-Siyaset İlişkileri: ‘Vesayet’ten ‘Kurumsal Çatışma’ya ‘Normalleşme’ Süreci

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: Özel Sayı, 89 - 100, 12.12.2019

M. Mücahit Küçükyılmaz

https://doi.org/10.18037/ausbd.658902

Öz

Türkiye’de pek çok darbe ve antidemokratik sürece şahitlik eden asker-siyaset ilişkilerini, 1960’a kadar vesayet, 2007’ye kadar kurumsal çatışma, sonrasını ise normalleşme kavramlarıyla tanımlayan bu makale, öncelikle ordu ile siyasal iktidar arasında ilişki boyutundan iletişim boyutuna geçilmesini demokrasi lehine bir kazanç olarak kabul etmektedir. Devlet içi bürokratik kanallarla da hızlanan siyasal iletişim süreci hem bir normalleşme eğilimini başlatmış, hem de tarafların birbirini daha iyi anlayarak demokrasi, ekonomik refah, kalkınma, sivil toplum gibi ortak paydalarda buluşmasını hızlandırmıştır. 2003 yazında MGK Genel Sekreterliği’nin yapısında meydana gelen değişiklikler, Nisan 2007’deki e-muhtıraya hükümet tarafından verilen tepki, 15 Temmuz FETÖ darbe girişimi ve sonrasında Genelkurmay Başkanlığı’nın Millî Savunma Bakanlığı’na bağlanması sivil ve iyimser bir yaklaşımla, ‘kurumsal çatışma’ döneminin sonu-‘normalleşme’ sürecinin işaretleri olarak değerlendirilmektedir. Halen devam eden normalleşme eğiliminin medya, sivil toplum kuruluşları ve kamusal mekanizmalar üzerinden işlemeye başlayan siyasal iletişim süreçlerinin de etkisiyle demokratikleşme yönünde seyrettiği ileri sürülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Asker-Siyaset İlişkisi, Siyasal İletişim, Vesayet-Kurumsal Çatışma-Normalleşme süreçleri, Demokratikleşme

Kaynakça

• Ağaoğlu, A. (1994). Serbest Fırka Hatıraları. İstanbul: İletişim.
• Bayramoğlu, A., İnsel, A. (Ed.) (2009). Almanak Türkiye 2006–2008: Güvenlik Sektörü ve Demokratik Gözetim. İstanbul: TESEV.
• Dağı, İ. D. (1998). Ortadoğu’da İslam ve Siyaset. İstanbul: Boyut.
• İnsel, A. (1996). Düzen ve Kalkınma Kıskacında Türkiye. İstanbul: Ayrıntı.
• İnsel, A. Bayramoğlu, A. (Ed.) (2006). Bir Zümre, Bir Parti: Türkiye’de Ordu. İstanbul: Birikim.
• Kaçmazoğlu, H. B. (1998). Demokrat Parti Dönemi Toplumsal Tartışmaları. İstanbul: Birey.
• Karpat, K. (2009). Osmanlı’dan Günümüze Elitler ve Din. İstanbul: Timaş.
• Kayalı, K. (2005). Ordu ve Siyaset. İstanbul: İletişim.
• Küçükömer, İ. (2007), “Batılaşma” ve Düzenin Yabancılaşması. Ankara: Bağlam.
• Küçükyılmaz, M. (2009). Türkiye’de Siyasal Katılım. İstanbul: Birey.
• MGK Tarihçesi. (2005). http://web.archive.org/web/20050518074708/ http://www.mgk.gov.tr:80/tarihce_2.html (Erişim Tarihi: 10.12.2019)