XIX YÜZYILIN SONU XX YÜZYILIN BAŞLARINDA NAHÇIVAN'DA MESCİD OKULLARI VE MEDRESELER

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 11, 85 - 92, 15.07.2017

Taleh Halılov

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509568

Öz

Makalede XIX yüzyılın sonu XX yüzyılın başlarında Nahçıvan'da mescid okulları ve medreselerı
incelenmiş ve araştırılmıştır. Bu zaman öğrenilmiştir ki, XIX yüzyılın 60'lı yıllarında ülkede geniş kapsamı
almış aydınlanma hareketi Nahçıvan'a da hayli etkilemiştir. Öyle ki, Nahçıvan kazasında ve bölgelerinde
faaliyet gösteren okullarda öğrencilerin sayısı artmış, okul kütüphaneleri oluşturulmuş, resim, jimnastik,
Latince meşğaleleri, tarım ve sanat derslerinin geçilmesine başlanmıştı. Bu dönemde Nahçıvan'da
medeni-maarif ocakları düzenlenmiş ve okullarda laik bilimler öğretilmiştir. Nahçıvan bölgesinin
maarifperver aydınları Azerbaycan'ın aydınlanma tarihine büyük katkılar vermişlerdir.
XIX yüzyılın sonu XX yüzyılın başlarında Nahçıvan'da faaliyet gösteren mədrəslər okullardan bir
basamak yukarı olarak görülüyordu. Daha net ifadeyle okullar şimdiki dönemle karşılaştırıldığında orta
okulların, medreseler ise yüksek okulların işlevini yerine getiriyordu. Ayrıca okullar medreselere hazırlık
oluşturuyordu. Öyle ki, çocuklar medreselerde eğitim alamıyorlardı.
Şunu da belirtelim ki, 1893 yılında okul ve medreselere yönetim kurallarında biraz değişiklik oldu.
Öyle ki, bu kanuna göre Azerbaycan'da olduğu gibi Nahçıvan bölgesinde de faaliyet gösteren tüm okul ve
medreseler genel idari organlara dahil edildi. Daha tam olarak, bu kanundan sonra okul ve medreseler
bilavastə valilerin idaresine verildi.

Anahtar Kelimeler

Nahçıvan, okul, eğitim, medrese

Kaynakça

• CAFEROV, H. R. Nahçıvan'da eğitim: gelişme yolu ve imkanları. Bakü: Bilim ve eğitim, 544 s. AHMEDOV, H. M. XIX yüzyıl Azerbaycan məkbəti. Bakı: Maarif, 366 s. AHMEDOV, H. M. Azerbaycan okul ve pedagojik fikir tarihi. Yükseköğretim kurumlarının bakalavriat seviyesinde eğitim alan öğrenciler için ders kitabı. Bakü: Bilim ve eğitim, 432 s. Hüseyinzade R. L. Erken Ortaçağ döneminde Azerbaycan'da okul ve pedagojik fikir. (VII-XI yüzyıllar). Bakü: MBM, 272 s. Kafkas Eğitim Dairesi'nin Serencamları. Tiflis: 1892, № 12. MEMMEDOV ,V. S. Celil Memmedquluzade adına Nahçıvan Devlet Öğretmenler İnistitutu. Bakü: Çenlibel, 220 s. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Devlet Arşivi: F.19, siy.2, iş 1197, v.3-7.