“TÜRKMANCA” VE KELİME TÜRLERİ: KELSTERBACH ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 15, 613 - 631, 28.11.2018

Meryem Arslan

https://doi.org/10.33692/avrasyad.510174

Öz

Almanya‟daki Türklerin Türkçe baĢladıkları bir cümleyi Almanca; Almanca baĢladıkları

bir cümleyi de Türkçe devam ettirmeleriyle oluĢmuĢ yarı Türkçe yarı Almanca anlatımlar, Türkçe

ve Almanca dil adlarının birleĢimiyle oluĢturulan ve bu karma kullanıma atıfta bulunan

Türkmanca (< Turkish+Deutch) veya Deukisch (<Deutch+Turkısh) karma dil adıyla ifade

edilmeye baĢlanmıĢtır. 

Karma dil kullanımı, iki veya çok dilli ortamlarda görülen ve dil değiĢimleri içerisinde
değerlendirilen bir konudur. Konu, karma dil kullanımının nedenleri, onun alıcı dile olumlu veya
olumsuz etkileri açısından araĢtırılmaktadır. Bu incelemelerde Almanya‟daki Türkçenin karma
kullanımının kelime türleri açısından ele alınmadığı fark edilmiĢtir. Bu yazı da Almanya‟daki
Türkçede yer alan karma dil kullanımlarını kelime türleri açısından ele almak, konuya dikkat
çekmek ve Almanca-Türkçe dil iliĢkilerini kelime türleri boyutuyla ortaya koymaya katkı
sağlamak için kaleme alınmıĢtır. ÇalıĢma, Türkçe olarak ifade edilmesi mümkün söz ve söz
gruplarının Almanca olarak ifade edilmesiyle ortaya çıkan kopyalamalardaki kelime türleri ile
sınırlandırılmıĢtır. Bunun için 100 cümle derlenmiĢtir. Bu 100 cümlede 107 Almanca
kopyalamaya rastlanılmıĢtır. ÇalıĢma sonunda da 107 söz ve söz grubunun 84‟ünü isimlerin,
8‟ini zarfların, 6‟sını sıfatların, 1‟ini bağlaç ve zamirlerin, 2‟sini edat ve fiillerin ve 3‟ünü de
ünlemlerin oluĢturduğu görülmüĢtür. Bu dağılımdan isimlerin, karma kullanımda en çok tercih
edilen kelime türü olduğu anlaĢılmıĢtır. Zarflar ve sıfatlar ise isimlerden sonra en çok kullanılan
kelime türüdür. Bu dağılımda ünlemler de önemli bir kullanım alanına sahiptir. Bağlaç ve
zamirler ile fiiller ve edatlar karma kullanımda sık kullanılmayan kelime türleri olarak
belirlenmiĢtir. Tüm kelime türlerinin örneklenilmesi, kopyalamanın boyutu açısından oldukça
önemlidir. Çünkü bir dilde edat, zarf ve sıfat‟ların kopyalanması kopyalamanın ileri boyutta
olduğunu göstermeye yeterken fiillerin, ünlemlerin ve bağlaçların da kopyalama düzeyine
erişmesi oldukça dikkat çekicidir. Bundan dolayı denilebilir ki dar anlamda Kelsterbach‟ta geniş anlamda da Almanya‟da Türkçenin Almancadan yaptığı kopyalamalar, oldukça ileri seviyeye
gelmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Karma dil, kod değiĢtirme, kelime türleri, Almanca-Türkçe karma dil kullanımı, Türkmanca

Kaynakça

• .