TÜRK SENDİKACILIĞI ÜZERİNE BİR KARŞILAŞTIRMA; ANAYASA İLE GELEN ANAYASA İLE GİDER

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 18, 161 - 186, 26.06.2019

Bora Yenihan Gökçe Cerev Doğa Başar Sarıipek

https://doi.org/10.33692/avrasyad.595487

Öz

Türk sendikal yaşamı batılı ülkelerle kıyaslandığında görece geç bir dönemde
başlamıştır. Bu durumda ülkenin kültürel, toplumsal ve sosyo-ekonomik yapısı kadar siyasi
iradelerinde konuya yaklaşımı belirleyici rol oynamıştır. Türk sendikal yaşamı için en dikkat
çekici nokta, kazanılan hakların işçi sınıfının mücadelesi veya toplumsal hareketler sonucunda
değil, siyasi iradelerin kararları ile gerçekleşmiş olmasıdır. Herhangi bir baskı unsuru olmadan
ve kanunlarla tanınan sendikal haklar hemen hemen her dönem değişen siyasi anlayışla birlikte
değişme göstermiş, kimi zaman genişletilmiş ve kimi zaman da kısıtlanmıştır. Ortaya çıkan bu
genişlemeler ve kısıtlamalar sendikacılığın dönemsel değişimlerini ortaya çıkarmıştır. Sendikalar
bazı dönemlerde güçlü bir yapı ortaya koyarken bazı zamanlarda çok sınırlı bir yapı ortaya
koymuştur.
Bu durumu irdelemek için başta 1961 ve 1982 yıllarında kabul edilenler olmak üzere,
Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarına dayanarak çıkarılan ve Türk sendikal yaşamını düzenleyen
kanunlar karşılaştırılarak incelenmiştir. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda sendikal yaşam için
vazgeçilmez olan örgütlenme, toplu pazarlık ve grev haklarının 1961 T.C. Anayasası ile geniş ve özgürlükçü bir yaklaşımla ele alındığı, ancak 1982 T.C. Anayasası ile bu hakların
kullanımında bir gerileme ve kısıtlama yaşandığı görülmüştür. Günümüzde de her ne kadar
görece yeni ve çağın gereklerine uygun kanunlarla bu durum düzeltilmeye çalışılsa da sendikal
özgürlük ve sendikal hakların kullanımı konusunda ciddi eleştiri ve eksiklerin olduğu sonucuna
varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Anayasa, Sendika, Sendikal Haklar

Kaynakça

• .