DİNLEME/İZLEME STRATEJİLERİNE YÖNELİK KARŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA: PROGRAM VE DERS KİTAPLARI

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 23, 202 - 215, 15.09.2020

Üzeyir Süğümlü , Sema Nur Yüce

https://doi.org/10.33692/avrasyad.731880

Cited By: 5

Öz

Araştırmanın amacı, Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan dinleme/izleme stratejileri ile ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan dinleme/izleme stratejilerini karşılaştırmaktır. Öğretim programı ile ders kitaplarının uyumu, öğretimin niteliğini doğrudan etkilemektedir. Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan dinleme/izleme stratejileri ile ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan dinleme/izleme stratejilerinin karşılaştırılması, program ile ders kitapları arasındaki tutarlılığın belirlenmesi açısından önemli görülmektedir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma materyallerini Türkçe Dersi Öğretim Programı (2019) ile ortaokul (5, 6, 7 ve 8. Sınıf) Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama araçlarını program ve ders kitaplarında yer alan dokümanlar oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Araştırmada veri toplama işleminde İlk olarak programdaki ortaokul düzeylerine yönelik dinleme/izleme stratejileri belirlenmiştir. Bu işlemin ardından ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan dinleme/izleme stratejilerine yönelik yönerge ve etkinlik uygulamaları incelenmiştir. Son olarak programdaki veriler ile ders kitaplarındaki veriler karşılaştırılarak araştırmanın bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Ders kitaplarındaki dinleme/izleme stratejilerine yönelik yönerge ve etkinlik uygulamaları, programdaki dinleme/izleme stratejilerine göre sınıflandırılmıştır. Araştırma ile Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan dinleme/izleme stratejileri ile ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan dinleme/izleme stratejilerinin tutarlı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucundan harektle dinleme/izleme stratejilerinin program ve ders kitaplarındaki tutarlığının sağlanması önerisi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretim programı, ders kitabı, dinleme/izleme becerisi, dinleme/izleme stratejileri

Kaynakça

• BIÇAK, Nuray ve ALVER, Mehmet, (2018), “2018 Türkçe Dersi Öğretim Programına Ilişkin Öğretmen Görüşleri”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, C. VII, S. 4: s. 2480-2501.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener, KILIÇ ÇAKMAK, Ebru, AKGÜN, Özcan Erkan, KARADENİZ, Şirin ve DEMİREL, Funda, (2018), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• DOĞAN, Yusuf, (2008), “İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinlik Temelli Çalışmaların Etkililiği”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C. VI, S. 2: s. 261-286.
• DOĞAN, Yusuf, (2010), “Dinleme Becerisini Geliştirmede Etkinliklerden Yararlanma”, Türklük Bilimi Araştırmaları, C. XXVII, S. 27: s. 263-274.
• DOĞAN, Yusuf, (2019), “Dinleme/Izleme Becerisi Ile Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda Bu Becerinin Geliştirilmesi Için Önerilen Yöntemlere Yönelik Bir Analiz”, Milli Eğitim, C. XXXXVIII, S. 1: s. 31-56.
• DURUKAN, Erhan, (2013), “Öğretmen Görüşleri Açısından Türkçe Dersi Öğretim Programı Kazanımları”, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, C. V, S. 8: s. 1-13.
• EPÇAÇAN, Cahit, (2013). “Temel Dil Becerisi Olarak Dinleme ve Dinleme Eğitimi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. VI, S. 11: s. 331-352.
• EPÇAÇAN, Cevdet ve OKÇU, Veysel, (2010), “İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi”, Milli Eğitim, C. XXXX, S. 187: s. 39-51.
• GÖÇER, Ali, (2017), Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• GÜNDÜZ, Osman ve ŞİMŞEK, Tacettin, (2014), Uygulamalı Dinleme Eğitimi, Ankara: Grafiker Yayınları.
• KARADAĞ, Özay, (2012), Anlama Becerileri Açısından Türkçe Dersi Öğretim Programı (6, 7, 8. Sınıflar)’na Eleştirel Bir Bakış, Cumhuriyer Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. XXXVI, S. 1: s. 97-110.
• KEMİKSİZ, Ömer, (2016), “Türkçe Derslerindeki Dinleme Metinlerinde Dinleme Yöntem/Tekniği - Metin Türü İlişkisi”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, C. IX, S. 1: s. 15-30 KURUDAYIOĞLU, Mehmet ve ÖRGE YAŞAR, Funda, (2014), “6. Sınıf Türkçe Dersi Öğretmen Kılavuz Kitaplarındaki Dinleme Metinlerinin Dinleme Yöntem ve Teknikleri Açısından Incelenmesi”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, C. II, S. 2: s. 1-14.
• MEB, (2006), İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB, (2019), 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
• MEB, (2019), 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB, (2019), 7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB, (2019), 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB, (2019), Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MELANLIOĞLU, Deniz ve KARAKUŞ TAYŞİ, Esra, (2013), “Türkçe Öğretim Programının Dinleme Kazanımlarının Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri Bakımından Sınıflandırılması”, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, C. II, S. 6: s. 23-32.
• MERRİAM, Sharan B., (2013), Qualitative Research, Selahattin Turan (Çev. Ed.), 3. Basımdan Çeviri, Ankara: Nobel Yayınları.
• ÖZBAY, Murat ve MELANLIOĞLU, Deniz, (2012), Türkçe Öğretim Programlarının Dinleme Becerisi Bakımından Değerlendirilmesi”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, C. VII, S. 1: s. 87-97.
• SABAN, Ahmet ve ERSOY, Ali, (2016), Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• SARIKAYA, Bünyamin, (2019), Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki (5, 6, 7 ve 8. Sınıf) Etkinliklerin Değerlendirilmesi”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 64, s. 563-580.
• SEVİM, Oğuzhan ve KAYA, Emrah, (2016), “Ortaokul Türkçe Dersi Dinleme Eğitimi Etkinliklerinin Öğretmen Görüşleri Açısından Incelenmesi: Durum Çalışması”, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi , C. XI, S. 1: s. 277-296.
• SÖNMEZ, Veysel ve ALACAPINAR, Füsun Gülderen, (2018), Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.